Ο Γρίβας το 1946 αποστρατεύεται αλλά με αίτηση του αλλά οι προσπάθειες να κερδίσει το λαϊκό έρεισμα και να πολιτευθεί πέφτουν στο κενό. Από το 1950 θέτει σχέδια απελευθέρωσης της Κύπρου. Στις 15 Ιανουαρίου 1950 με το ενωτικό δημοψήφισμα το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό. 215,108 από τους 224,747 ψηφοφόρους, το 97.8% δηλαδή του πληθυσμού αξιώνει την Ένωση με την Ελλάδα .Ως εκ τούτου η επανάσταση δεν μπορεί να περιμένει. Ως μέλος της Επιτροπής Αγώνος Κύπρου υπογράφει με τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ’ τον ενωτικό όρκο και συνεργάζεται μαζί του για την προετοιμασία επαναστατικού κινήματος. Ιδρύει την ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών) και την 1η Απριλίου 1955 με εγκύκλιο που υπογράφει ως «Διγενής» κι εκκωφαντικές εκρήξεις στις μεγαλουπόλεις εγκαινιάζει την έναρξη μιας σκληρής και άνισης τετραετούς αναμέτρησης με σύνθημα «Αυτοδιάθεση – Ένωση». Με την ατελείωτη ενέργεια του εκπαιδεύει, καθοδηγεί και τους αντάρτες και τσακίζει τον ‘ Βρετανικό λέοντα’. Διαφεύγει κάθε προσπάθειας σύλληψης βρισκόμενος πάντα ένα βήμα μπροστά. Με συνεχείς μάχες, δολιοφθορές και απεργίες εξυψώνει το ηθικό και το φρόνημα του Κυπριακού λαού και τον οδηγεί σε πράξεις απαράμιλλου θάρρους και αυτοθυσίας με κυρίαρχα Ιδανικά την ελευθερία και την Ένωση. Κατά τη διάρκεια του αγώνα, στο στόχαστρο της ΕΟΚΑ βρέθηκαν εκτός από τους Άγγλους δυνάστες, οι Ελληνοκύπριοι συνεργάτες τους, οι Τουρκοκύπριοι της οργάνωσης «Ταξίμ» που επιζητούσαν «ένωση» της Κύπρου με την Τουρκία, αλλά και μέλη του ΑΚΕΛ που δρούσαν ως σύνηθως σαν δοσίλογοι των Άγγλων. Τα ονόματα του Κυριάκου Μάτση, του Γρηγόρη Αυξεντίου, του Μάρκου Δράκου, του Ευαγόρα Παλληκαρίδη ,του Μιχαλάκη Καραολή και εκατοντάδων άλλων Ελλήνων της Κύπρου θα αποτελέσουν την λαμπρότερη σελίδα της σύγχρονης Ιστορίας της Κύπρου .Τελικά αφού οι Βρετανοί ταπεινωμένοι και τσακισμένοι δεν μπορούν να τον αντιμετωπίσουν, στις αρχές του 1959, με την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου και την ανακήρυξη της Κύπρου σε ανεξάρτητο κράτος, διστακτικά διατάζει τον τερματισμό του ένοπλου αγώνα, αφού ο αντικειμενικός σκοπό ς της Ένωσης δεν είχε επιτευχθεί. Η Κύπρος του 1955-1959 αποτέλεσε μια από τις ελάχιστες περιπτώσεις στις οποίες οι Βρετανοί απέτυχαν να νικήσουν σε έναν αποικιακό πόλεμο. Το Μάρτιο του 1959 βγαίνει από το υπόγειο κρησφύγετό του νικητής κι αναχωρεί για την Αθήνα όπου του επιφυλάσσεται υποδοχή ήρωα ενώ η Βουλή των Ελλήνων του απονέμει τον ανώτατο τίτλο «Άξιος της Πατρίδος» και η Ακαδημία Αθηνών το «Χρυσούν Μετάλλιον», την ανωτάτην των τιμών της.
Όμως ο αγώνας για τον ακούραστο Διγενή πλέον δεν έχει τελειώσει. Επανέρχεται στην Κύπρο το 1964 ύστερα από την ανταρσία των Τουρκοκυπρίων υπό τον δάκτυλο της Τουρκίας ως Αρχηγός της Ανωτάτης Στρατιωτικής Διοίκησης Αμύνης Κύπρου (ΑΣΔΑΚ) εξαλείφοντας τους θύλακες που έχουν δημιουργηθεί. Μετά τις επιχειρήσεις Κοφίνου – Αγίου Θεοδώρου και το τελεσίγραφο της Τουρκίας προς την Ελλάδα το Νοέμβριο του 1967 η στρατιωτική κυβέρνηση, που τον Απρίλιο επέβαλε στρατιωτικό νόμο στη χώρα, τον ανακαλεί μαζί με την ελληνική μεραρχία στην Αθήνα . Εκεί προσπαθεί να ανατρέψει τους Απριλιανούς και συγκεντρώνει άνδρες, εφόδια και όπλα αλλά το σχέδιό του προδίδεται και τον ωθεί σε μυστική διαφυγή του ξανά στην Κύπρο όπου δεν σταματά να οραματίζεται την πραγματοποίηση του σκοπού της ζωής του, την Ένωση της Μεγαλονήσου με την μητέρα Ελλάδα. Διοργανώνει το ένοπλο σώμα ΕΟΚΑ Β που χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης προς τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο για αλλαγή στρατηγικής. Αλλά τα σχέδιά του να πείσει ή να πιέσει το Μακάριο να ακολουθήσει τα σχέδιά του για «Αυτοδιάθεση–΄Ενωση» αποτυχαίνουν. Να τονισθεί ότι με την εκδήλωση της τουρκικής εισβολής, τα μέλη της ΕΟΚΑ Β’ έλαβαν μέρος στην άμυνα του νησιού είτε ως έφεδροι στα στρατεύματα της Εθνικής Φρουράς είτε ως ενταγμένοι σε μαχητικά τμήματα της οργάνωσης. Συγκεκριμένα, στις 20 Ιουλίουμέλη της ΕΟΚΑ Β’ αποτέλεσαν τον πυρήνα του Τάγματος Μιχαήλ Καλογερόπουλου-Διάκου,το οποίο επωμίστηκε το κύριο βάρος των επιχειρήσεων κατά των τουρκοκυπριακων θυλάκων της Λεμεσού ενώ άνδρες της ΕΟΚΑ Β’ κατέλαβαν το τουρκοκυπριακο χωριό Αυδήμου,το οποίο ήταν κέντρο στρατιωτικής εκπαίδευσης των Τουρκοκυπρίων της Λεμεσού.
Ο ξαφνικός θάνατος του Γεωργίου Γρίβα Διγενή από καρδιακή προσβολή στις 27 Ιανουαρίου 1974 αφήνει το όνειρό του για ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα απραγματοποίητο.Την κηδεία του στο χώρο του κρησφυγέτου του στη Λεμεσό παρακολούθησαν δεκάδες χιλιάδες λαού, η Κυπριακή Κυβέρνηση κήρυξε τριήμερο πένθος ενώ η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κύπρου τρεις μέρες μετά το θάνατό του τον ανακήρυξε «Άξιον τέκνον της ιδιαιτέρας αυτού πατρίδος». Υπόδειγμα Έλληνα, στρατιώτη δεν σταμάτησε ποτέ να μάχεται για την Ελλάδα αφήνοντας ‘σημάδια’ από την δράση του από τα βάθη της Μ. Ασίας ενάντια στους Κεμαλιστές, στην αλύτρωτη μέχρι σήμερα Β. Ήπειρο ενάντια στους Ιταλούς, στα αιματοβαμμένα σοκάκια του Θησείου ενάντια απειλή του κομμουνισμού και στην αγαπημένη του Κύπρο ενάντια στην αλαζονεία των Βρετανών και των συνεργατών τους.
