ΑΡΘΡΟ – ΜΕΡΟΣ Γ
Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΩΝ
Ο κόσμος συνεχίζει να ξεχνάει πως το ναζιστικό καθεστώς στη Γερμανία ήταν και αυτό σοσιαλιστικό. Επισήμως λεγόταν «Εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα εργατών»
Οι σοβιετικοί ήταν διεθνιστές σοσιαλιστές, αυτοί στην Γερμανία ήταν εθνικιστές σοσιαλιστές. Στην πραγματικότητα είναι το ίδιο πράγμα απλά υπάρχει μια ελαφριά διαφοροποίηση στην ερμηνεία.
Ο Χίτλερ συχνά έλεγε ότι είχε μάθει πολλά από τον μαρξισμό, διαβάζοντας Μαρξ. Ολόκληρος ο εθνικοσοσιαλισμός βασίζεται πάνω του έλεγε.
Ο κομμουνισμός έπρεπε να καταφέρει να εδραιωθεί στις πιο εξελιγμένες περιοχές της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Αυτή ήταν η πρόβλεψη, η ελπίδα και η πεποίθηση των στελεχών που είχαν δημιουργήσει τις Διεθνείς Ενώσεις Εργατών. Τα εθνικιστικά ένστικτα που υπήρχαν κατά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπερίσχυσαν της αλληλεγγύης ανάμεσα στους εργάτες των πιο ανεπτυγμένων χωρών όπως της Γερμανίας, Γαλλίας, Μεγάλης Βρετανίας.
Ο κομμουνισμός που φαινόταν ότι είχε ηττηθεί από τον εθνικισμό, αναγεννήθηκε μετά στην μέση του πολέμου, τον οποίον ο σοσιαλισμός της Β Διεθνούς δεν κατόρθωσε να αναχαιτίσει.
Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ Η ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΤΟΥ ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΙΣΜΟΥ
Στις αρχές του 1900 πρόβαλε στο εργατικό κίνημα, απέναντι στον διεθνή σοσιαλισμό, ένα ρεύμα που εμπνεόταν ξεκάθαρα από τον κομμουνισμό και από την επανάσταση και πρότεινε την μετατροπή του πολέμου σε εμφύλια πάλη. Τα κομμουνιστικά ρεύματα ήταν ανίσχυρα και μειοψηφικά παντού, είτε υπήρχαν ως αυτόνομα πολιτικά κόμματα είτε ως πτέρυγες των σοσιαλιστικών κομμάτων. Η μόνη εξαίρεση ήταν η Ρωσία, όπου κατά την διάρκεια του πολέμου ενέτειναν την αποδοχή τους και την κοινωνική εδραίωση, την οποίαν και πέτυχαν.
Εκεί ο κομμουνισμός ονομάστηκε «μπολσεβικισμός» και παρότι μειοψηφούσε σε πολιτικό και οργανωτικό επίπεδο, αποδείχτηκε ικανός να τεθεί επικεφαλής του επαναστατικού κινήματος, που συγκλόνισε την Ρωσία κατά την διάρκεια του 1917.
Ο κομμουνισμός σαν επανάσταση εκδηλώθηκε στην καρδιά μιας αχανούς χώρας, όπου η καπιταλιστική οικονομία ήταν υποανάπτυκτη σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, όπου το 90% του πληθυσμού ήταν αγρότες και η πολιτική εξουσία βρισκόταν στα χέρια μιας απολυταρχίας. Το ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 1898στο Μινσκ από εννέα σοσιαλιστές μαρξιστές. Κανένας δεν φανταζόταν ότι 20 χρόνια αργότερα ο μαρξιστικός σοσιαλισμός θα κατείχε την εξουσία. Οι διώξεις της τσαρικής αστυνομίας καθιστούσαν όλο και πιο δύσκολη τη δραστηριότητα της οργάνωσης, ακόμα και την απλή προπαγάνδα.
Το 1903 το Β Συνέδριο που διεξήχθη στο εξωτερικό, στις Βρυξέλλες, μετείχαν λιγότερο από 50 αντιπρόσωποι, οι οποίοι διασπάστηκαν σε μπολσεβίκους και μενσεβίκους. Επικεφαλής των μπολσεβίκων τέθηκε ο Λένιν, ο οποίος την εποχή του Α Συνεδρίου ήταν εξόριστος στην Σιβηρία, και από τότε διηύθυνε μαζί με τον Πλεχάνοφ, την εφημερίδα Ίσκρα (Σπίθα) του επαναστατικού μαρξιστικού κόμματος.
Ο Λένιν οραματιζόταν ένα κόμμα ακτιβιστών, που θα γίνονταν πεπειραμένοι επαγγελματίες επαναστάτες και θα υπάκουαν σε ένα ιδεολογικά ομοιογενή σκληραγωγημένο πυρήνα .
Επικεφαλής των μενσεβίκων τέθηκε ο Μάρτοφ, που θεωρούσε επαρκείς, για να συμμετέχει κάποιος στο κόμμα την αποδοχή του προγράμματος και την οικονομική συνεισφορά. Ο Μάρτοφ πίστευε ότι η ιδέα μια τόσο πειθαρχημένης οργάνωσης, με τόσο αυστηρούς κανόνες, έβγαινε σε αντίθεση με την αβεβαιότητα και την αδυναμία του ρωσικού επαναστατικού κινήματος. Ο Μάρτοφ έχασε τελικά από τον Λένιν στις εκλογές για την Κεντρική Επιτροπή της συντακτικής ομάδας της Ίσκρα.
Η διάσπαση συνεχίστηκε και στη Σοσιαλιστική Διεθνή. Το 1905 το Γ Συνέδριο διοργανώθηκε χωριστά – οι μπολσεβίκοι συγκεντρώθηκαν στο Λονδίνο και οι μενσεβίκοι στη Βιέννη. Η οριστικοποίηση της διάσπασης έγινε τελικά το 1912 στο ΣΤ Συνέδριο όταν οι μπολσεβίκοι εξέλεξαν την δική τους Κεντρική Επιτροπή και ψήφισαν το όνομα «Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα Ρωσσίας» (μπολσεβίκο).
Την ίδια εποχή μαινόταν και ο πόλεμος ανάμεσα στην Ρωσία και την Ιαπωνία. Η Ιαπωνία ανησυχώντας για μια πιθανή ρωσική εισβολή στη Μαντζουρία και την Κίνα, τον Φεβρουάριο του 1904 επιτέθηκε στο ρωσικό στόλο στο Πορτ Αρθουρ, προκαλώντας σοβαρές απώλειες. Τα Ιαπωνικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Μαντζουρία, και το ιαπωνικό ναυτικό ταπείνωσε τον ρωσικό στόλο στην Τσουσίμα και ήταν η πρώτη φορά που ένα μη ευρωπαϊκό κράτος επικρατούσε μιας ευρωπαϊκής δύναμης.
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1905
Οι στρατιωτικές ήττες από τον Ρωσσοιαπωνικό πόλεμο πυροδότησαν κινητοποιήσεις, απεργίες, διαδηλώσεις και αιτήματα προς την Αυλή.
Στις 9 Ιανουαρίου, λίγες μέρες μετά την παράδοση του Πορτ Αρθουρ, ο στρατός πυροβόλησε εναντίον 150 χιλιάδων αντρών, γυναικών και παιδιών που κατευθύνονταν προς τα Χειμερινά Ανάκτορα κρατώντας εικόνες. Η επανάσταση είχε αρχίσει …. Από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 1905 η εξέγερση εξαπλώθηκε. Σε αυτή ενεπλάκησαν άνθρωποι από όλα τα κοινωνικά στρώματα . Η μεσαία τάξη και η μετριοπαθής ελίτ, οι οποίοι ζητούσαν σύνταγμα και φιλελεύθερο κοινοβούλιο. Οι εργάτες και τα αστικά πλήθη, που οργανώθηκαν με νέους τρόπους,, τα σοβιέτ, και οι αγρότες που εξεγέρθηκαν και επαναστάτησαν στις επαρχίες.
Οι απεργίες συνεχίστηκαν, η Αυλή γέμισε από αιτήματα και οι αγροτικές περιοχές ταράχθηκαν από βιαιότητες οι οποίες ανάγκασαν τους κτηματίες σε φυγή και οι κατοικίες τους πυρπολούνταν καθημερινά. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να στείλει στρατό για να αναλάβει τους σιδηροδρόμους απειλώντας με άμεση εκτέλεση όσους συμπαρατάσσονταν με τους απεργούς. Τα σοσιαλιστικά κόμματα προσπάθησαν να τεθούν επικεφαλής μιας επανάστασης που δεν είχαν προβλέψει, ούτε προετοιμάσει.
Η παρουσία τους βοήθησε ώστε να οργανωθούν οι αγροτικές εξεγέρσεις και στην ύπαιθρο κυριάρχησαν οι σοσιαλδημοκράτες ενώ στις πόλεις οι μπολσεβίκοι. Στην Αγία Πετρούπολη το σοβιέτ συντόνιζε τις διεκδικήσεις των εργατών και κινητοποιούσε τον πληθυσμό. Ανήσυχος λόγω της τροπής των γεγονότων ο Τσάρος φάνηκε να υποχωρεί. Στις 17 Οκτωβρίου δημοσίευσε ένα μανιφέστο στο οποίο υποσχόταν ελευθερία του Τύπου και του Λόγου και ανεξιθρησκείας, τη λαϊκή εκλογή μιας Δούμας (Βουλής) η οποία θα είχε το καθήκον να ψηφίζει τους νόμους που θα εισηγούνταν ο τσάρος και η κυβέρνηση πρώτού εφαρμοστούν.
Οι φιλελεύθεροι, που δεν εμπιστεύονταν τον τσάρο ζητούσαν σημαντικότερές μεταρρυθμίσεις και ίδρυσαν το Συνταγματικό Δημοκρατικό Κόμμα-Καντέτο, διεκδικώντας ελεύθερες εκλογές και εθνοσυνέλευση.
Οι μετριοπαθείς φιλελεύθεροι στήριξαν το μανιφέστο του τσάρου, σύστησαν το Οκτωβριανό Κόμμα και κέρδισαν τις πρώτες εκλογές της Δούμας. Τα σοσιαλιστικά κόμματα προσπάθησαν να αναδιοργανώσουν τις διαμαρτυρίες. Η γενική απεργία που κήρυξαν τα σοβιέτ στην Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα κράτησαν λίγες μέρες, ενώ ταυτόχρονα ξέσπασε η ανταρσία στις ναυτικές βάσεις της Κροστάνδης και της Σεβαστούπολης. Οι αγροτικές εξεγέρσεις συνεχίζονταν και η κυβέρνηση προχώρησε στην σύλληψη των μελών των σοβιέτ. Η καταστολή της κοινωνικής επανάστασης στην ύπαιθρο ανατέθηκε στον στρατό.
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΙΑ…
ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΥΛΙΣΜΟΣ
Ο Μαρξ πίστευε πως ο κομμουνισμός θα αντικαθιστούσε τον καπιταλισμό σύμφωνα με τους νόμους της ιστορικής εξέλιξης. Για να περιγράψει τα χαρακτηριστικά αυτών των νόμων, βασίστηκε στο έργο του Γερμανού φιλόσοφου Φρίντριχ Χένγκελ (1770 – 1831), ο οποίος υποστήριζε πως η ιστορία ήταν το αποτέλεσμα μιας διαρκούς αντιπαράθεσης μεταξύ των ιδεών. Κάθε ιδέα (θέση) δημιουργούσε την αντίθετη της (αντίθεση), προτού οι δυο τους να ενωθούν σε ένα ανώτερο επίπεδο (σύνθεση), για να δημιουργηθεί μια άλλη αντίθετη – και ούτω καθεξής. Στη θέση των ιδεών ο Μαρξ εισήγαγε την παραγωγική διαδικασία ως την κινητήρια δύναμη πίσω από την ανθρώπινή εξέλιξη και ονόμασε τη νέα αυτή θεωρία «ιστορικό υλισμό»
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ
Η λέξη «κομμουνισμός» προέρχεται από τη γαλλική commun, που σημαίνει «αυτό που μοιράζονται όλοι, το κοινό». Αρχικά κομμουνισμός σήμαινε ένα συγκεκριμένο σοσιαλιστικό σύστημα κοινωνικής οργάνωσης, όπου η ιδιοκτησία είναι συλλογική και κατανέμεται ανάλογα με τις ανάγκες των ανθρώπων.
Ο σοσιαλισμός είχε διαφορετικές ερμηνείες σε διάφορες χώρες. Ωστόσο μετά το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, ο κομμουνισμός συνδέθηκε άμεσα με το επαναστατικό κίνημα της εργατικής τάξης. Η σύνδεση αυτή επιβεβαιώθηκε με την επιτυχία της Ρωσικής Επανάστασης το 1917, όταν ο Λένιν ίδρυσε το πρώτο κομμουνιστικό κράτος στον κόσμο.
Ο σύγχρονος διαχωρισμός μεταξύ του κομμουνισμού και του σοσιαλισμού χρονολογείται από το 1918, έπειτα από την αλλαγή του ονόματος του Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος της Ρωσίας σε Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσίας (Κόμμα των Μπολσεβίκων). Έκτοτε το διεθνές σοσιαλιστικό κίνημα διασπάστηκε σε δύο «στρατόπεδα»: οι σοσιαλδημοκράτες (που επικράτησαν στη Δυτική Ευρώπη) συνέχισαν να επιζητούν αλλαγές μέσω του κοινοβουλευτικού συστήματος, ενώ οι κομμουνιστές (που επικράτησαν στην Ανατολική Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική) απέρριπταν το υπάρχον πολιτικό σύστημα και αναζητούσαν τη γρήγορη ανατροπή μέσω ένοπλης επανάστασης.
Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Στα μέσα του 18ου αιώνα υπήρξε ραγδαία οικονομική ανάπτυξη στη Βρετανία. Η μετάβαση από την παραδοσιακή αγροτική (φεουδαρχική)οικονομία στη βιομηχανική (καπιταλιστική) πραγματοποιήθηκε χάρη σε σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα, όπως η ατμομηχανή. Καθώς τα ατμοκίνητα μηχανήματα αντικαθιστούσαν ειδικευμένους τεχνίτες, η παραγωγή των εργοστασίων εκτινάχθηκε στην Ευρώπη, ανατρέποντας την οικονομική «βάση». Από το 1839 και μετά η Βιομηχανική Επανάσταση εξαπλώθηκε στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία.
ΠΑΥΣΙΠΟΝΟ ΑΝΤΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
Το ενδιαφέρον του κομμουνισμού για τις υλικές συνθήκες ζωής προκάλεσε τα θρησκευτικά πιστεύω, τα οποία ο Μαρξ συνέκρινε με την αναλγητική δράση του οπίου. Το 1844 έγραψε πως η θρησκεία καθησύχαζε τους καταπιεσμένους λαούς, προσφέροντας τους έναν (ψεύτικο) παράδεισο στον ουρανό σε βάρος ενός (αληθινού) παραδείσου στην γη.
« Η θρησκεία είναι ο αναστεναγμός του καταπιεσμένου, η καρδιά ενός άκαρδου κόσμου και … το όπιο του λαού»
ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ (1818-1883)
Ο Καρλ Μαρξ ήταν Γερμανός φιλόσοφος και οικονομολόγος. Γεννήθηκε στην Τρίερ και σπούδασε νομικά και φιλοσοφία προτού γίνει δημοσιογράφος. Απελάθηκε από πολλές χώρες λόγω των ριζοσπαστικών του απόψεων και έζησε πολλά χρόνια εξόριστος σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Το 1844 άρχισε να συνεργάζεται με τον Φρίντριχ Ένγκελς, συνεργασία που διήρκησε για όλη τους την ζωή. Το 1847 έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Ένωσης και έγραψε το πρόγραμμα της, το Κομμουνιστικό Μανιφέστο.
Έπειτα από τις αναταραχές ου 1848, ο Μαρξ έμεινε με τη γυναίκα του και τα παιδιά του στο Λονδίνο, όπου βασανίστηκε από την φτώχεια και τις αρρώστιες. Αυτή τη περίοδο συνέταξε τα περισσότερα έργα του, και Το Κεφάλαιο, και βοήθησε στην ίδρυση της Πρώτης Διεθνούς.
ΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ, 1848
Το 1847 μια μυστική που ονομαζόταν Κομμουνιστική Ένωση όρισε τον Μαρξ και τον Ένγκελς υπεύθυνους για την σύνταξη ενός πολιτικού προγράμματος. Στις 60 και πλέον σελίδες του το Κομμουνιστικό Μανιφέστο δημοσιοποιούσε το κομμουνιστικό πρόγραμμα (ιστορικός υλισμός, ταξική πάλη, κατάργηση της ιδιοκτησίας κλπ.) Ο κύριος στόχος του ήταν να πείσει τους εργάτες ότι η αλλαγή μπορούσε να επιτευχθεί μόνο όταν αυτοί συνενώνονταν και παλευαν για ένα κοινό σκοπό. Κατέληγε: « Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν τίποτε άλλο παρά τις αλυσίδες τους. Έχουν να κερδίσουν έναν ολόκληρο κόσμο. Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!»
Η ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟΥ
«Η ιστορία της κοινωνίας έως τώρα είναι η ιστορία της πάλης μεταξύ των τάξεων. Ας κάνουμε την κυρίαρχη τάξη να τρέμει στο φόβο μιας κομμουνιστικής επανάστασης»…
Αινείας
Εδώ το Μέρος Α: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos/
Εδώ το Μέρος Β: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-2/
