Ο Λουκάς Λουκά και ο Χρυσοστόμου Παναγιώτης και οι δύο αγωνιστές της ΕΟΚΑ, στις 3 Οκτωβρίου του 1958 βασανίσθηκαν μέχρι θανάτου από Άγγλους στρατιώτες.
ΛΟΥΚΑ ΛΟΥΚΑΣ
Ο Λουκάς Λουκά, γεννήθηκε στο χωρίο Αγία Νάπα, της επαρχίας Αμμοχώστου στις 10 Αυγούστου του 1941. Όταν πέθανε, ήταν μόλις 17 ετών και ήταν μαθητής του Ελληνικού Γυμνασίου Αμμοχώστου.
Ήταν ενεργό μέλος των μαθητικών ομάδων της ΕΟΚΑ και συμμετείχε σε διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις κατά της κατοχής της Νήσου από τους Άγγλους, αναγραφή συνθημάτων και ρίψη φυλλαδίων τόσο στην Αμμόχωστο όσο και στην Αγία Νάπα.
Στις 3 Οκτωβρίου 1958, στην Αμμόχωστο ο φόνος μιας Αγγλίδας, τον οποίο και η ΕΟΚΑ κατηγορηματικά είχε καταδικάσει, προκάλεσε σκληρά αντίποινα εναντίον του άμαχου πληθυσμού. Χιλιάδες Βρετανοί προέβησαν σε κάθε είδους βιαιοπραγίες εναντίον των Ελλήνων της Αμμοχώστου, με την ανοχή των αρχών.
Οι κάτοικοι σε διαμαρτυρία τους για την βίαιη αυτή αντιμετώπιση, ήρθαν σε σύγκρουση με τους Άγγλους στρατιώτες, η οποία σύγκρουση πήρε διαστάσεις μάχης. Τραυματίσθηκαν πάνω από 200 άτομα, ενώ η μικρούλα Ιωάννα Ζαχαριάδου, μόλις 12 ετών πέθανε από το φόβο της.
Ο Λουκάς Λουκά, που βρισκόταν την ώρα εκείνη στο σπίτι συναγωνιστή και συμμαθητή του, ξεκίνησε να επιστρέψει στο δικό του που βρισκόταν σε πολύ κοντινή απόσταση. Όταν η παρουσία του έγινε αντιληπτή από τους στρατιώτες που περιπολούσαν στους δρόμους, τον άρπαξαν και τον χτύπησαν χωρίς κανένα έλεος, μέχρι θανάτου.
Το πόρισμα του θανατικού ανακριτή για τα αίτια που προκάλεσαν το θάνατό του έχει ως ακολούθως : “Ο θάνατος του Λουκά Ανδρέα Λουκά ωφείλετο σε εσωτερικήν αιμορραγίαν που προκλήθηκε από θλάσιν της αριστεράς μηνιγγίου αρτηρίας. Η θλάσις προξενήθηκε από κτύπημα αμβλέος οργάνου, το οποίον επέφερε κάταγμα στο κρανίον πάνω από το αριστερόν αυτί”.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Την ίδια ώρα που ο Λουκάς Λουκά, έπεφτε νεκρός από τα βίαια χτυπήματα των Άγγλων, ο Χρυσοστόμου Παναγιώτης συλλαμβανόταν από “δυνάμεις ασφαλείας”, ως μέλος της ΕΟΚΑ.
Ο Χρυσοστόμου Παναγιώτης, γεννήθηκε στο χωριό Στύλλοι, της επαρχίας Αμμοχώστου, το 1921. Φοίτησε στο δημοτικό σχολείο Στύλλων και κατοικούσε στην Αμμόχωστο. Το επάγγελμά του ήταν υποδηματοποιός, ήταν παντρεμένος με την Ελισάβετ Χρυσοστόμου και είχαν μαζί 6 παιδιά.
Στις 3 Οκτωβρίου 1958, συνελήφθη από τους Άγγλους μέσα στο σπίτι του, σύμφωνα με μαρτυρία της συζύγου του, την οποία έδωσε στο δικαστήριο κατά τη θανατική ανάκριση για τα αίτια του θανάτου του.
Δύο Κύπριοι που συνελήφθησαν μαζί του, και που κακοποιήθηκαν και οι ίδιοι, κατέθεσαν ότι είδαν δύο στρατιώτες να ποδοπατούν (!) τον Παναγιώτη και εν συνεχεία, ο ένας να τον τραβά από το βραχίονα και ο άλλος να τον κτυπά μέχρι που έπεσε αναίσθητος, στο στρατόπεδο όπου τους είχαν συγκεντρώσει.
Η σύζυγός του θα καταθέσει ενώπιον του Άγγλου ανακριτή: «Ο άντρας μου ήταν καλά στην υγεία του, όταν Άγγλοι στρατιώτες, με κόκκινα μπερέ, τον συνέλαβαν και άρχισαν να τον κτυπούν και να τον οδηγούν σε στρατιωτικό αυτοκίνητο, στις 3 Οκτωβρίου 1958».
Ο κυβερνητικός παθολόγος που έκαμε τη νεκροψία κατέθεσε ότι ο Χρυσοστόμου έφερε πολλούς μώλωπες και επτά από τις πλευρές του ήταν σπασμένες. Ο θάνατός του, είπε, προήλθε από συγκοπή καρδίας.
