Έτος 1143 μ.Χ. Ο Μανουήλ Κομνηνός στέφεται αυτοκράτορας μετά τον τραγικό θάνατο του στρατηλάτη Αυτοκράτορα Ιωάννη Κομνηνού σε κυνήγι αγριόχοιρου. Άδικος ο χαμός του καθώς πέθανε από ατύχημα ενώ είχε συνθλίψει δεκάδες φορές τα αναρίθμητα φύλα των Τούρκων που είχαν εισχωρήσει για τα καλά πλέον στην Βυζαντινή επικράτεια. Με συνεχείς αγώνες όμως κατάφερε να τους εκδιώξει και να τους περιορίσει στο κεντρικό και ανατολικό μέρος της Μ.Ασίας. Ο Μανουήλ άξιος, γενναίος ηγέτης και οξύς στρατιωτικός νους αφιέρωσε την ζωή του στην επανάκτηση όλων των χαμένων εδαφών. Έτσι 33 χρόνια αργότερα οι βυζαντινοί στρατιώτες έβλεπαν τα λάβαρά τους να κυματίζουν στον Πόντο, στην Κιλικία και σ ‘ όλο το μήκος των παραλίων της Μ.Ασίας. Όμως οι καταστροφές που είχαν προκαλέσει οι συγγενείς των Μογγόλων ήταν τεράστιες σε έμψυχο δυναμικό και άψυχο υλικό καθώς ολόκληρες πόλεις ξεκληρίστηκαν και δεκάδες χιλιάδες οδηγήθηκαν δέσμιοι στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Αποφασισμένος ο Μανουήλ να δώσει ένα τέλος και να πετάξει έξω από τα Ελληνικά εδάφη τους εισβολείς αποφασίζει να χτυπήσει το Ικόνιο, την ‘καρδιά’ των Σελτζούκων Τούρκων που είχε μετατραπεί σε άντρο βάρβαρων επιδρομέων.
Συγκέντρωσε λοιπόν μια στρατιά που είχε πολλά χρόνια να δεί η Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Όλος ο ανθός των Βυζαντινών ευγενών, Φράγκοι ιππότες αλλά και Κουμάνοι και Πατζινάκες μισθοφόροι βάδιζαν πλέον προς τα τείχη του Ικονίου εκεί όπου βρισκόταν ο ηγέτης των Σελτζούκων Κιλίτζ Αρσλάν. Στέλνοντας ο Μανουήλ τον ανιψιό του Ανδρόνικο Βατατζή με 15.000 άνδρες να καταλάβει την Νεοκαισάρεια συνέχιζε απτόητος την πορεία του. Ο σουλτάνος προσπάθησε με επιχειρήσεις ιππικού να επιβραδύνει και να δυσχεράνει την πορεία αυτή αλλά η έλευση του χειμώνα τον εμπόδισε να επιτύχει τον σκοπό του. Παρόλο που ο Αρσλάν διέθετε τουλάχιστον 60.000 τακτικούς και δεκάδες χιλιάδες ατάκτους και ο Αυτοκράτορας μόνο 40.000 σπεύδει να συνάψει ειρήνη με ευνοικούς όρους για το Βυζάντιο τρομοκρατημένος από την αποφασιστικότητα του Αυτοκράτορα. Ο Μανουήλ είναι ανένδοτος. Οι τουρκικές προτάσεις απορρίπτονται. Η ώρα να απαλλαγεί ο Ελληνισμός από τις μισητές ορδές που τόσα δεινά είχαν προκαλέσει είχε φτάσει. Τότε όμως ο Μανουήλ αδικαιολόγητα για την πολύχρονη εμπειρία του πραγματοποιεί τεράστια σφάλματα που θα αποβούν μοιραία όπως θα δούμε στην συνέχεια. Από υπέρμετρη αυτοπεποίθηση δεν στέλνει ελαφρύ πεζικό να κατοπτεύσει τον χώρο και να καθαρίζει τα υψώματα. Καθώς η εμπροσθοφυλακή περνά σχεδόν αλώβητη το φαράγγι και εισέρχεται στο οροπέδιο του Ικονίου γιατί έχει τους άριστους Βυζαντινούς τοξότες αριστερά και δεξιά της παράταξης δεν συμβαίνει το ίδιο με την υπόλοιπη στρατιά. Η φάλαγγα των Φράγκων και των Ελλήνων υπό τον Γεώργιο Μαυροζύμη δέχεται αμέτρητα βέλη και μετρά μεγάλες απώλειες. Οι εφοδιοπομπές και τα πολιορκητικά μηχανήματα που δεν μπορούν να ελιχθούν μοιραία διαλύονται από τους ακροβολισμένους Τούρκους. ‘Επειτα οι Σελτζούκοι συγκεντρώνουν όλες τους τις δυνάμεις και βαδίζουν προς τον Αυτοκράτορα. Γνωρίζουν ότι αν νικούσαν και τα επίλεκτα τμήματα που ακολουθούσαν τον Μανουήλ θα ολοκλήρωναν μια τεράστια νίκη. Ο τεράστιος βάρβαρος όχλος έπεσε αλαλάζοντας στο Αυτοκρατορικό στράτευμα συνεχίζοντας μια από τις εντυπωσιακότερες συγκρούσεις του Μεσαίωνα.
Οι Βυζαντινοί κατάφρακτοι παρά τα αναρίθμητα βέλη με επικές επελάσεις κατακερμάτιζαν τον εχθρό ο οποίος δεν ενδιαφερόταν για τις απώλειες. Οι Φράγγοι και οι Βαράγγοι με τους πελέκεις και τα τεράστια αμφίστομα σπαθιά κομμάτιαζαν τα υπεράριθμα εχθρικά ασκέρια. Οι Κουμάνοι και οι Πατζινάκες κραδαίνοντας τους κεφαλοθραύστες πέφτουν με καννιβαλική διάθεση επί του ομόφυλού τους εχθρού. Ένας ανεμοστρόβιλος ξεκινά εκείνη τη στιγμή συνθέτοντας ένα σκηνικό τρέλας και παράνοιας όπου κανείς δεν μπορούσε να διακρίνει φίλο ή εχθρό και η λογική είχε απωλεσθεί από κάθε μαχόμενο άνδρα στο πεδίο της μάχης. Όταν εξασθένησε ο ανεμοστρόβιλος τα αντίπαλα στρατεύματα είχαν σχεδόν αλληλοεξοντωθεί. Ο Μανουήλ, εμφανώς καταπονημένος, με διαλυμένο θώρακα και με δεκάδες βέλη στην ασπίδα του συγκέντρωνε δίπλα του την εμπροσθοφυλακή και τα λιγοστά ηρωικά συντεταγμένα τμήματα. Η αντίπαλη πλευρά μετρά τρομακτικές απώλειες.
Σύμφωνα με τον χρονογράφο Νικήτα Χωνιάτη ο Κιλίτζ διέταξε τον ακρωτηριασμό του γεννητικού μορίου, ώστε να είναι αδύνατη η διάκριση των Τούρκων του Ικονίου που είχαν υποστεί περιτομή από τους Πατζινάκες και Κουμάνους του Αυτοκράτορα. Η μάχη του Μυριοκέφαλου της Φρυγίας της 17ης Σεπτεμβρίου 1176 είχε λήξει. Οι απώλειες των Βυζαντινών υπολογίζονται στις 25.000-30.000 ενώ των Τούρκων σε πάνω από 50.000 παρόλο που είχαν διπλάσιο σχεδόν στράτευμα και το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού. Ο Κιλίτζ Αρσλάν προτείνει εκ νέου σύναψη ειρήνης με λιγότερο ευνοικούς όρους προς το Βυζάντιο αυτή τη φορά. Η ευκαιρία να εκδιωχθεί ο Τούρκος είχε χαθεί..
Ο Μανουήλ Κομηνός, ο ένδοξος πολέμαρχος και αυτοκράτωρ, μη αντέχοντας το ψυχικό άλγος της ήττας πέθανε μετά από τέσσερα χρόνια και ο Κιλίτζ που είχε πιστέψει ότι πλέον είχε το πάνω χέρι γνώρισε μια πανωλεθρία λίγο αργότερα όταν μεγάλο έφιππο τμήμα τουρκομάνων επιδρομέων εγκλωβίστηκε από τους Βυζαντινούς των Μικρασιατικών θεμάτων και σφαγιάσθηκαν μέχρι ενός.
