Σε νομικές αλχημείες προς ικανοποίηση του αιτήματος Ερντογάν για τις τέσσερις ελευθερίες στην Κύπρο, με επίκεντρο τη διακίνηση και εγκατάσταση Τούρκων πολιτών, επιδίδονται «σημαίνοντες κύκλοι» στις Βρυξέλλες, εξετάζοντας «ανάλογα προηγούμενα» και προσδοκώντας ότι «σύντομα» θα δημιουργηθούν προοπτικές επανέναρξης των απευθείας διαπραγματεύσεων.
Πληροφορίες του «Φ» αναφέρουν ότι στο μικροσκόπιο των εν λόγω «σημαινόντων κύκλων» έχει τεθεί το «προηγούμενο» της Πορτογαλίας, η οποία προ της ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρείχε προνομιακή μεταχείριση σε εργάτες από τη Βραζιλία, εκδίδοντας άδειες εργασίας, λόγω της ειδικής σχέσης των δύο κρατών. Όταν η Πορτογαλία εντάχθηκε στην Ε.Ε., ζήτησε και εξασφάλισε παρέκκλιση από το κεκτημένο για χρονικό διάστημα μερικών ετών, στη διάρκεια των οποίων συνέχισε να παρέχει την ίδια προνομιακή μεταχείριση σε πολίτες από τη Βραζιλία, εκδίδοντας άδειες εργασίας και συνεπώς παραμονής τους στη χώρα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες του «Φ», το «προηγούμενο» αυτό, το οποίο είχε εξασφαλίσει την έγκριση της Ε.Ε., εξετάζεται και για την περίπτωση της Κύπρου, προκειμένου να διερευνηθεί η δυνατότητα παραχώρησης ανάλογων προνομίων στα 75 εκατομμύρια Τούρκων πολιτών, όπως ακριβώς αξιώνει η Άγκυρα, ούτως ώστε να μπορούν να διακινούνται ελεύθερα και να εργάζονται στην ομόσπονδη Κύπρο, μετά από μια ενδεχόμενη λύση, κάτι βεβαίως που θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε δημογραφική παραμόρφωση του κράτους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Σημειώνεται ότι μεταξύ του «πορτογαλικού μοντέλου» και της περίπτωσης της Κύπρου υπάρχει μια σημαντική διαφορά, καθώς η Πορτογαλία δεν ήταν κράτος-μέλος όταν ζητήθηκε και εξασφαλίστηκε η εξαίρεση (στη διάρκεια της διαπραγματευτικής της διαδικασίας). Αντίθετα, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος-μέλος της ΕΕ εδώ και 13 χρόνια, κάτι πάντως που δεν πτοεί τους πρωταγωνιστές της προσπάθειας ικανοποίησης της Άγκυρας, οι οποίοι υποδεικνύουν ότι εξακολουθεί να υπάρχει δυνατότητα για παρεκκλίσεις και για ικανοποίηση του τουρκικού όρου, μέσω της Πράξης Προσαρμογής της Συνθήκης Προσχώρησης, συνεπεία λύσης του Κυπριακού.
Σε κάθε περίπτωση, το «προηγούμενο» Πορτογαλίας-Βραζιλίας, καταδεικνύει ότι κάποιοι «σημαίνοντες κύκλοι» στις Βρυξέλλες δεν διστάζουν να επιδοθούν σε αλχημείες και να επιστρατεύσουν «προηγούμενα» για να ικανοποιήσουν τα αιτήματα του Ταγίπ Ερντογάν, ακόμη και σε ζητήματα που άπτονται των τεσσάρων ελευθεριών, «τετραγωνίζοντας τον κύκλο», με απώτερο στόχο να δρομολογήσουν λύση του Κυπριακού. Άλλωστε, το εγχείρημα «τετραγωνισμού του κύκλου» είχε ομολογήσει δημοσίως, τέως αξιωματούχος της Κομισιόν (Επίτροπος Διεύρυνσης Όλι Ρεν, Επιτροπή Εξωτερικών Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου).
Την ικανοποίηση της Άγκυρας στο ζήτημα των τεσσάρων ελευθεριών ευνοεί και ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Έσπεν Μπαρθ Άιντα. Όπως πληροφορούμαστε, ο Νορβηγός διπλωμάτης έχει υποστηρίξει, σε κατ’ ιδίαν επαφές με Ευρωπαίους αξιωματούχους, ότι «υπάρχουν περιθώρια» προκειμένου να ικανοποιηθεί σε σημαντικό βαθμό η εν λόγω προϋπόθεση που θέτει η Τουρκία.
Πέραν του προηγούμενου Πορτογαλίας-Βραζιλίας, οι ίδιοι κύκλοι των Βρυξελλών εξετάζουν και τις πρόνοιες του Σχεδίου Ανάν και ειδικότερα το παράρτημα που αφορούσε στην Πράξη Προσαρμογής της Συνθήκης Προσχώρησης της Κύπρου. Φέρονται μάλιστα να έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο τουρκικός όρος «έχει βάση» και απορρέει από το άρθρο 5 της Πράξης Προσαρμογής, παρακάμπτοντας το γεγονός ότι όχι μόνο η πρόνοια αυτή, αλλά όλο το πλαίσιο λύσης που την περιελάμβανε, έχει απορριφθεί από τη συντριπτική πλειοψηφία της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Σημειώνεται ότι με βάση το άρθρο 5 της Πράξης Προσαρμογής, «… η Κύπρος εξουσιοδοτείται να παράσχει στους Τούρκους πολίτες ισοδύναμη μεταχείριση αναφορικά με τα δικαιώματα εισόδου και παραμονής», προκειμένου να μην υπολείπονται των δικαιωμάτων των Ελλήνων, οι οποίοι ωστόσο απέκτησαν τα δικαιώματα αυτά εξαιτίας της ιδιότητάς τους ως Ευρωπαίοι πολίτες.
Αναφορικά με την ικανοποίηση του αιτήματος της Άγκυρας για ελεύθερη διακίνηση αγαθών και υπηρεσιών στην Κύπρο, οι ίδιοι κύκλοι στις Βρυξέλλες, με τη σύμπραξη Άιντα, θεωρούν ότι το ζήτημα αυτό θα ρυθμιστεί με την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας. Όπως αποκάλυψε ο «Φ», η Κομισιόν στην 5η έκθεσή της για τη Συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας εμφανίζεται έτοιμη να αρχίσει διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα για την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης και αναμένει από τα κράτη-μέλη διαπραγματευτικούς όρους εντολής.
Η Κομισιόν «ξεχνά» προφανώς ότι η Τουρκία δεν εφαρμόζει την Τελωνειακή Ένωση στη βασική της μορφή έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, επιβάλλοντας εμπάργκο σε όλα τα πλοία με αφετηρία τους νόμιμους λιμένες της Κύπρου και ότι, για τους λόγους αυτούς, η Λευκωσία διατυπώνει εύλογες ενστάσεις στην προσπάθεια για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης. «Το Συμβούλιο (σ.σ. δηλαδή τα κράτη-μέλη) έχει ήδη αρχίσει την εξέταση της πρότασης και μόλις υιοθετηθούν οι διαπραγματευτικές οδηγίες, θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με την Τουρκία» για αναβάθμιση της Τελωνειακής της Ένωσης, αναφέρει χαρακτηριστικά η Κομισιόν στην έκθεσή της.
Αναμένει κίνηση από Ταγίπ Ερντογάν ο Γιούνκερ
Στην Άγκυρα και στον Ταγίπ Ερντογάν εξακολουθεί να εναποθέτει όλες τις ελπίδες του ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, αναφορικά με τη διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού, δημιουργώντας εικόνα απόλυτης εξάρτησης της Κομισιόν από τις ορέξεις της πολιτειακής ηγεσίας της Τουρκίας. Η επιστολή του Προέδρου της Κομισιόν προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ενόψει της Συνόδου Κορυφής (9-10 Μαρτίου), καταδεικνύει ότι ο κ. Γιούνκερ κρέμεται κυριολεκτικά από την Άγκυρα, θεωρώντας ότι μόνο μέσω της συνεργασίας Ε.Ε-Τουρκίας μπορεί να υπάρξει ουσιαστική απάντηση στην προσφυγική/μεταναστευτική κρίση. Στην επιστολή, ημερομηνίας 2 Μαρτίου, ο κ. Γιούνκερ καθιστά σαφές ότι η συνεργασία Ε.Ε-Τουρκίας στο προσφυγικό/μεταναστευτικό είναι μονόδρομος, υποστηρίζοντας ότι «εργαζόμενοι από κοινού με την Τουρκία, έχουμε καταφέρει να θέσουμε υπό έλεγχο μια κρίσιμη κατάσταση» και παραθέτοντας ως παράδειγμα τη μείωση των ροών προσφύγων και μεταναστών από τη Τουρκία προς την Ελλάδα, από 1.700 διελεύσεις ημερησίως στις 47 διελεύσεις. Ο Πρόεδρος της Κομισιόν υποδεικνύει την ανάγκη συνέχισης της συνεργασίας Ε.Ε-Τουρκίας σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «πρέπει να διατηρηθεί η αποφασιστικότητά μας να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε επί του πλαισίου της Δήλωσης Ε.Ε-Τουρκίας».
Σημειώνεται ότι η Δήλωση Ε.Ε-Τουρκίας περιλαμβάνει και μια σειρά από ανταλλάγματα για τη συνεργασία της Άγκυρας στο προσφυγικό/μεταναστευτικό, τα οποία εξακολουθούν να βρίσκονται στο τραπέζι και επηρεάζουν τη Λευκωσία. Πρόκειται για την προπαρασκευή, σε τεχνικό επίπεδο, πέντε τουρκικών διαπραγματευτικών κεφαλαίων που μπλοκάρει η Λευκωσία, τη δρομολόγηση της διαδικασίας ελευθέρωσης θεωρήσεων διαβατηρίων για 75 εκατ. Τούρκους πολίτες και την προώθηση της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, την οποία η Άγκυρα δεν εφαρμόζει καν στη βασική της μορφή έναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία. Η εξάρτηση του κ. Γιούνκερ από το καθεστώς Ερντογάν, για διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού, προκαλεί παράλληλα εύλογα ερωτηματικά, για τον ρόλο που θα διαδραματίσει ο Πρόεδρος της Κομισιόν, εάν και όταν κληθεί να τοποθετηθεί σε σχέση με τη συμβατότητα ενός σχεδίου λύσης του Κυπριακού με το κοινοτικό κεκτημένο. Την ίδια ώρα πάντως, η γενικότερη εικόνα του κ. Γιούνκερ βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία.
Ο Πρόεδρος της Κομισιόν απώλεσε τον πολιτικό του ρόλο, αποφεύγοντας να πάρει ξεκάθαρη θέση γύρω από το μέλλον της Ευρώπης. Η πολυδιαφημισμένη «Λευκή Βίβλος», που εξέδωσε η Κομισιόν, επεκτάθηκε σε πέντε σενάρια, στέλλοντας την μπάλα στα 28 κράτη-μέλη, γεγονός που προκάλεσε απογοήτευση σε πολιτικές ομάδες της Ευρωβουλής. Οι επικρίσεις που δικαίως εισέπραξε ο κ. Γιούνκερ δεν αφορούσαν μόνο την έλλειψη ηγετικής ικανότητας, αλλά και το γεγονός ότι το ένα εκ των πέντε σεναρίων παραπέμπει ευθέως σε μια Ε.Ε. «πολλών ταχυτήτων», κάτι που έσπευσαν να αξιοποιήσουν ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις.
