Ο Σπαρτιάτης ο ήρωας της μάχης των Πλαταιών (479 π. χ)
Η περσική λαίλαπα έκαψε και λεηλάτησε τις πόλεις της Ελλάδος στις αρχές του 5ου π. χ, ο Δαρείος αρχικά και ο γιος του ο Ξέρξης μετέπειτα με πλήθος στρατού επιτέθηκαν κατά των Ελλήνων. Ο Μαραθώνας, η Σαλαμίνα και οι Θερμοπύλες είχαν περάσει με τους Πέρσες να ηττώνται κατά κράτος από την Ελληνική φάλαγγα. Ο Ξέρξης μετά την παταγώδη αποτυχία του να νικήσει τους Έλληνες στα στενά της Σαλαμίνας είχε αποχωρήσει από την Ελλάδα με το μεγαλύτερο πλήθος του στρατού του.
Πίσω του άφησε όμως μια στρατιά 300. 000 ανδρών με αρχηγό τον Μαρδόνιο που ήταν γαμπρός του. Ο Μαρδόνιος μετά την ήττα στην Σαλαμίνα διαχείμασε στην Βοιωτία περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή για να συντρίψει τους ανυπότακτους Έλληνες που τόλμησαν να εναντιωθούν στα σχέδια του βασιλιά των βασιλέων όπως αποκαλούσαν οι Πέρσες τον Ξέρξη. Οι Έλληνες μπροστά σε αυτήν την τεράστια στρατιά των Περσών ενώθηκαν και συγκέντρωσαν έναν στρατό 110. 000 Ελλήνων πολεμιστών που για πρώτη φορά έβλεπε η Ελλάδα. Την αρχηγία του Ελληνικού στρατεύματος την είχε ο Παυσανίας ένας από τους βασιλείς της Σπάρτης. Ανάμεσα στους οπλίτες με τους πορφυρούς χιτώνες ήταν και ο Αείμνηστος, δεν γνωρίζουμε δυστυχώς πολλά στοιχεία για την ζωή του.
Οι δυο αντίπαλες παρατάξεις συναντήθηκαν στις υπώρειες του Κιθαιρώνα, στην πεδιάδα των Πλαταιών στην Βοιωτία. Οι οπλίτες της Σπάρτης έλαβαν θέση στο δεξιό κέρας(άκρο) της Ελληνικής παράταξης, εκεί που τοποθετούνταν οι επίλεκτοι οπλίτες. Ο Αείμνηστος μέσα στον πορφυρό χιτώνα που αντιπροσώπευε τους Σπαρτιάτες και το κορινθιακό κράνος με το λοφίο από αλογοουρά που ανέμιζε στον καυτό αέρα του Αυγούστου, φάνταζε γίγαντας. Ο Μαρδόνιος και οι Πέρσες αν και είχαν χάσει όσες μάχες έδωσαν με τους Έλληνες εκτός από τις Θερμοπύλες που προδόθηκαν, είχαν την αλαζονεία ότι ήταν ανώτεροι στα στρατιωτικά από τους Έλληνες. Οι Πέρσες επιτέθηκαν με το ιππικό στη αρχή νομίζοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα φόβιζαν τους Σπαρτιάτες, οι Σπαρτιάτες απλά κινήθηκαν στις υπώρειες του Κιθαιρώνα καθώς το ιππικό δεν μπορούσε να πολεμήσει σε ορεινό έδαφος. Ο Αείμνηστος μαζί με τους άλλους Σπαρτιάτες ήταν ένα σώμα κρατώντας σφιχτά την μεγάλη αργίτικη ασπίδα(όπλον) του. Το περσικό πεζικό κρατώντας τις μεγάλες ασπίδες από λυγαριά, τις στερέωσε στο έδαφος και τόξευσε χιλιάδες βέλη στην Σπαρτιατική φάλαγγα, ο Αείμνηστος σήκωσε την μεταλλική ασπίδα και απόκρουσε τα δεκάδες βέλη που έπεφταν καταπάνω του. Οι οπλίτες από την Τεγέα της Αρκαδίας που αποτελούσαν το αριστερό κέρας της Σπαρτιάτικης φάλαγγας επιτέθηκαν πρώτοι εναντίον του περσικού τείχους ασπίδων. Αμέσως επιτέθηκαν οι Σπαρτιάτες με τα δόρατα τους προτεταμένα γκρεμίζοντας τις ασπίδες του περσικού στρατού σαν να ήταν ψεύτικες.
Ο Αείμνηστος στην πρώτη γραμμή λόγχιζε τους βαρβάρους, το δόρυ του έγινε κατακόκκινο από το αίμα τους και με την ασπίδα του ωθούσε τους εχθρούς, τα πόδια του σαν άγκυρες είχαν γίνει ένα με την Βοιωτική γη. Φωνές, κατάρες και ύβρεις μπερδεμένες με διαταγές στα Ελληνικά και στα περσικά γέμιζαν το πεδίο της μάχης δίπλα στο ιερό της Δήμητρας. Ο Αείμνηστος μαζί με άλλους Σπαρτιάτες αντιμετώπιζε τους 1. 000 επίλεκτους στρατιώτες της προσωπικής φρουράς του Μαρδόνιου. Τα πτώματα των βαρβάρων έστρωναν την γη, η πίεση που δέχονταν ο Αείμνηστος και οι συμπολεμιστές του ήταν τρομερή, η Σπαρτιατική φάλαγγα όμως δεν έκανε πίσω ούτε βήμα αποδεικνύοντας την μαχητική της αξία. Ο Αείμνηστος μέσα στην κλαγγή της μάχης έφτασε κοντά στον Μαρδόνιο που περιστοιχιζόταν από τον ανθό των Περσών, η μάχη πλέον ήταν λυσσώδης, τα δόρατα έσπαγαν τρυπώντας τα σώματα, πληγωμένοι ποδοπατούνταν μέσα στον κουρνιαχτό της μάχης. Ο Αείμνηστος είδε μέσα από το κράνος του τον Μαρδόνιο προστατευμένο ανάμεσα στους στρατιώτες και έβαλε στόχο να τον σκοτώσει, όρμηξε με μια λεόντεια ιαχή και κάρφωσε το δόρυ του στους φρουρούς του Μαρδόνιου. Τα κορμιά τους έπεφταν σαν θερισμένα στάχυα στην γη, μετά από λίγο έφτασε σε απόσταση αναπνοής από τον Μαρδόνιο. Ο Μαρδόνιος δεν περίμενε να δει από τόσο κοντά έναν Σπαρτιάτη, ο Αείμνηστος του κατάφερε ένα πλήγμα με το δόρυ, σωριάζοντας τον στο έδαφος, οι υπόλοιποι Πέρσες τρόμαξαν βλέποντας τον στρατηγό τους μέσα στα αίματα να κείτεται στην ξένη για αυτούς γη. Οι Πέρσες υποχώρησαν φοβισμένοι χωρίς να κρατήσουν τις γραμμές τους αρχίζοντας να τρέχουν και από στρατός μετατράπηκαν σε έναν τρομαγμένο όχλο. Τα Ελληνικά όπλα στέφθηκαν με τις δάφνες της νίκης μετά από αυτό το κατόρθωμα του Αείμνηστου, μετά από αυτό οι Πέρσες θα έφευγαν μια και καλή από την Ελλάδα και δεν θα έκαναν καμιά άλλη προσπάθεια να εισβάλλουν οι ίδιοι.
Στην μάχη των Πλαταιών που έγινε τις 27 Αυγούστου του 479 π.Χ. σκοτώθηκαν 1. 360 Έλληνες και από αυτούς οι 91 ήταν Σπαρτιάτες και οι 16 Τεγεάτες, οι Πέρσες έχασαν 100.000-260.000 Πέρσες. Δυστυχώς ο Αείμνηστος σκοτώθηκε μαζί με άλλους 300 οπλίτες σε εμφύλια σύγκρουση μεταξύ Σπαρτιατών και Μεσσηνίων στην Στενύκλαρο της Μεσσηνίας.
