Ήταν πρώτη Απριλίου της Ε.Ο.Κ.Α η αρχή, έτσι αρχίζει ένα ένδοξο άσμα του έπους των ανταρτών του Γεωργίου Γρίβα που με θάρρος και αυταπάρνηση έδωσαν τη ζωή τους και μετατράπηκαν σε σύμβολα του αγώνα του Κυπριακού Ελληνισμού για Ένωση με την μάνα Ελλάδα. Πώς φτάσαμε στον αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α, τι προηγήθηκε;
Η Κύπρος από την οθωμανική κατοχή στην Αγγλική αποικιοκρατία από τις ψεύτικες υποσχέσεις των αποικιοκρατών στο έπος της 1ης Απριλίου. Μεταφερόμαστε λοιπόν περισσότερο από έναν αιώνα πίσω στο παρελθόν και στην ιστορία, πάμε στο 1878 εκεί όπου η Κύπρος δίνεται υπό το καθεστώς ενοικίασης από τους Οθωμανούς (που την είχαν κατακτήσει το 1571) στους Βρετανούς και έτσι αρχίζει η Αγγλοκρατία. Πράγματι ο λαός ανακουφίστηκε που θα φεύγανε οι Τούρκοι, θεώρησαν τους Άγγλους φιλελεύθερους και θεωρούσαν πως τα πράγματα θα πάνε καλύτερα και η νέα κατοχή που άρχιζε θα ήταν πιο ελαφριάς μορφής. Επίσης είχαν την ψευδαίσθηση πως οι Άγγλοι ως φιλελεύθεροι θα σέβονταν την επιθυμία των Ελλήνων της Κύπρου για την Ένωση με την Ελλάδα. Στην πραγματικότητα όμως πλανιόνταν πλάνη οικτρά, αφού μετέπειτα αποδείχτηκε πως οι Άγγλοι ήσαν στυγνοί δυνάστες, ανελέητα και αδίστακτα κτήνη που φυσικά δεν σεβάστηκαν και την επιθυμία του λαού της Κύπρου να εναγκαλιστεί από την στοργική αγκαλιά της μητρός Ελλάδος. Τα χρόνια κυλούσαν, ο Ελληνισμός της Κύπρου υπέφερε κάτω από τον Βρετανό αποικιοκράτη, η φλόγα όμως για δικαίωση φούντωνε, ο πόθος της κόρης να συναντήσει την μάνα γινόταν ασυγκράτητος, η ιστορία τόσων αιώνων σιγοψιθύριζε στις ψυχές των νέων της Κύπρου και ζητούσε δικαίωση. Έτσι άρχισε η μαγιά να φουσκώνει, φτάνουμε λοιπόν στα 1931, απόγευμα Τετάρτης, μήνας Οκτώβριος, 21η μέρα του μήνα, χιλιάδες οι νέοι που ξεχύνονται στους δρόμους απαιτώντας την ένωση με την μάνα Ελλάδα από την Εμπορική Λέσχη κοντά στην Φανερωμένη μέχρι το Κυβερνείο του Άγγλου δυνάστη Ρόναλτ Στόρς. Οι συμπλοκές άρχισαν, το κυβερνείο τυλίχτηκε στις φλόγες ο πόθος για ένωση έγινε μάχη για ένωση, το νερό μπήκε στο αυλάκι, εκείνο το βράδυ πέφτει νεκρός ο 17 χρόνος Ονούφριος Κληρίδης, αυτόν ακολουθούν ακόμη 16 που πέφτουν στον βωμό της ενώσεως και γίνονται οι σημαιοφόροι των επόμενων που θα συνεχίσουν τον ιερό αυτό αγώνα.Η εξέγερση καταπνίγεται, η δυναστεία συνεχίζεται με σκληρούς φόρους και περιοριστικά μέτρα. Σιγά, σιγά φτάνουμε στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο όπου οι Άγγλοι αποικιοκράτες για να βάλουν την Ελλάδα στον πόλεμο της τάζουν την Κύπρο, το αντίστοιχο πράττουν και στο νησί για να οδηγήσουν του Έλληνες της Κύπρου στην μάχη, τους υπόσχονται αυτοδιάθεση και ένωση με την μάνα Ελλάδα.Λόγια και υποσχέσεις ψεύτικες. Συνεχίζοντας θα δούμε το Ενωτικό Δημοψήφισμα του 1950 το οποίο διοργανώθηκε από την Αρχιεπισκοπή Κύπρου στις 15-22 /Ιανουαρίου, το αποτέλεσμα ήταν 98% υπέρ της Ένωσης, ακόμα μία άκαρπη προσπάθεια για επίτευξη του διακαούς πόθου του Ελληνισμού της Κύπρου. Έτσι λίγα χρόνια αργότερα και αφού η απόφαση ήταν Ένωση ή Θάνατος, οι νέοι της Κύπρου οργανώθηκαν γύρω από τον γίγαντα στρατηγό Γεώργιο Γρίβα Διγενή και τον πνευματικό Παπα- Σταύρο Παπαγαθαγγέλου και δημιουργήθηκε η Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών Ε.Ο.Κ.Α. Ας δούμε λίγο την προετοιμασία του Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. Στην Αθήνα σχηματίστηκε μία δωδεκαμελής Επιτροπή από πρόσωπα της Κύπρου και της Ελλάδας, η οποία αποφάσισε να διεκδικήσει δυναμικά την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού και την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Τα μέλη της Επιτροπής επισφράγισαν την πίστη τους στο σκοπό του Αγώνα με όρκο στην Καινή Διαθήκη στις 7 Μαρτίου 1953. Ο Γεώργιος Γρίβας ήξερε ότι αναλάμβανε ένα πολύ δύσκολο έργο, αλλά είχε ισχυρή θέληση, αποφασιστικότητα και προπαντός απόλυτη πίστη στο σκοπό του Αγώνα. Αφού μελέτησε τις δυνατότητες διεξαγωγής ένοπλου Αγώνα με δύο επισκέψεις του στην Κύπρο, το 1951 και το 1952, κατάρτισε στην Αθήνα γενικό σχέδιο δράσης, το οποίο έθεσε σ’ εφαρμογή αμέσως μετά τη μυστική άφιξή του στις ακτές της Πάφου το βράδυ της 10ης Νοεμβρίου 1954. Στη συνέχεια θα δούμε τους τρόπους που η Ε.Ο.Κ.Α εξασφάλιζε οπλισμό. Για την εισαγωγή οπλισμού στην Κύπρο από την Ελλάδα ο Διγενής χρησιμοποίησε φίλους και συνεργάτες του. Το πρώτο φορτίο όπλων έφτασε στην Κύπρο τον Μάρτιο του 1954. Μ’ αυτά τα λίγα όπλα ξεκίνησε ο Αγώνας της ΕΟΚΑ την 1η Απριλίου 1955. Ένα δεύτερο φορτίο, που μεταφερόταν με το πλοιάριο «Άγιος Γεώργιος» τον Ιανουάριο του 1955, κατασχέθηκε από τις Αγγλικές Αρχές, κατόπιν προδοσίας, κοντά στο χωριό Χλώρακα της Πάφου. Κατά τη διάρκεια του Αγώνα λειτούργησε μυστικό σχέδιο αποστολής όπλων στην Κύπρο με επιβατικά πλοία της γραμμής Πειραιά-Λεμεσού. Άλλα όπλα έφταναν με το ταχυδρομείο της Πάφου και με άλλους τρόπους. Στις 29 Ιανουαρίου του 1956 ο οπλισμός της ΕΟΚΑ εμπλουτίστηκε με 800 περίπου κυνηγετικά όπλα Ελληνοκυπρίων, που είχαν πάρει απ’ αυτούς μέλη της ΕΟΚΑ. Ένας άλλος τρόπος, με τον οποίο η ΕΟΚΑ εξασφάλιζε όπλα ήταν οι επιθέσεις σε αστυνομικούς σταθμούς και από νεκρούς Άγγλους στρατιώτες. Μερικά όπλα ήταν επιτόπιας κατασκευής σε ειδικά εργαστήρια, στα οποία κατασκευάζονταν επίσης ωρολογιακές βόμβες, νάρκες και άλλο πολεμικό υλικό. Έτσι λοιπόν οργανώθηκε και εξοπλίστηκε η Ε.Ο.Κ.Α. Στη συνέχεια, ας δούμε την βραδιά έναρξης του αγώνα, την προκήρυξη και τους τρόπους δράσης. Στα τέλη Μαρτίου του 1955 η ΕΟΚΑ ήταν έτοιμη για το ξεκίνημα του Αγώνα. Τη νύκτα της 31ης Μαρτίου προς την 1η Απριλίου, 30 λεπτά μετά τα μεσάνυκτα, οι ομάδες της ΕΟΚΑ έδρασαν με επιτυχία. Εκκωφαντικές εκρήξεις συγκλόνισαν τη Λευκωσία, τη Λάρνακα, τη Λεμεσό και στρατιωτικές επισταθμίες. Η ΕΟΚΑ είχε τότε τον πρώτο της νεκρό. Ήταν ο Μόδεστος Παντελή από το Λιοπέτρι, που πέθανε από ηλεκτροπληξία στην προσπάθειά του ν’ αποκόψει ηλεκτροφόρα σύρματα, για να δράσουν οι ομάδες της ΕΟΚΑ. Την 1η Απριλίου 1955 κυκλοφόρησε η πρώτη προκήρυξη του Διγενή που άρχιζε με τούτα τα λόγια: «Με την βοήθειαν του Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράστασιν ολοκλήρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα διά την αποτίναξιν του αγγλικού ζυγού». Οι δολιοφθορές σε κυβερνητικά κτίρια, αστυνομικούς σταθμούς και στρατιωτικές εγκαταστάσεις συνεχίστηκαν σ’ όλη τη διάρκεια του Αγώνα. Η ΕΟΚΑ με τη δράση της προξενούσε υλικές ζημιές και θύματα μεταξύ των Άγγλων. Μερικές από τις τολμηρές επιχειρήσεις των πρώτων μηνών του Αγώνα της ΕΟΚΑ είναι:
α) Η τοποθέτηση ωρολογιακής βόμβας στις 25 Μαΐου κάτω από το κάθισμα του Κυβερνήτη Άρμιτεϊτζ στο κινηματοθέατρο Παλλάς της Λευκωσίας. Η βόμβα εξερράγη λίγα λεπτά μετά την αποχώρηση του Κυβερνήτη.
β) Η επίθεση στον αστυνομικό σταθμό του Αμιάντου στις 22 Ιουνίου 1955 από ανταρτική ομάδα.
γ) Η επίθεση στο μεταλλείο Μιτσερού στις 22 Σεπτεμβρίου 1955 από ανταρτική ομάδα.Βλέπουμε λοιπόν πώς άρχισε ο ένδοξος αυτός αγώνας για λευτεριά και ένωση. Ο πόθος των Ελλήνων της Κύπρου όμως δεν βρίσκει σύμφωνους τους Τούρκους έποικους από την εισβολή του 1571, οι οποίοι μετονομάστηκαν με τα χρόνια τουρκο”κύπριοι” και βρίσκουν υποστήριξη στο πρόσωπο του Άγγλου Κυβερνήτη και στους Κομμουνιστές του νησιού οι οποίοι με την πρώτη ευκαιρία προδίδουν αγωνιστές και συνεργάζονται με Άγγλους και Τούρκους.
Τα νιάτα της Κύπρου σαν γνήσια βλαστάρια του Λεωνίδα, του Καραϊσκάκη του Κολοκοτρώνη, και όλων των τεράστιων στρατηγών του Έθνους, αποφάσισαν να ορθώσουν το ανάστημα τους στον Άγγλο κατακτητή, δεν λογάριασαν όπλα δύναμη και αριθμούς, την 1η Απριλίου του 1955 τα παλικάρια του Γεωργίου Γρίβα Διγενή στις 00:30 αρχίζουν να ανατινάζουν την ησυχία των κατακτητών, το όραμα πλησίαζε και ο αγώνας για την Ένωση έπαιρνε σάρκα και οστά .
Την 1η Απριλίου άρχιζε ο ιδανικότερος ο ομορφότερος, ο πιο επικός και ρομαντικός αγώνας των Ελλήνων της Κύπρου. Αμούστακα παιδιά πέθαναν στην αγχόνη, νέοι εκτελέστηκαν εν ψυχρώ, κάηκαν ζωντανοί φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν μα δεν υπέκυψαν. Ορκίστηκαν ένωση και ήταν πρόθυμοι να πεθάνουν για αυτήν, αυτοί που έλεγαν πως οι Ήρωες πολεμάνε σαν Έλληνες τώρα τους εκτελούν γιατί επιδιώκουν την λευτεριά τους. Μια χούφτα νέων, Καραολής, Παλληκαρίδης, Αυξεντίου, Πατάτσος, Δράκος, Γιωργάλλας, Μάτσης, Κάρυος, και πολλά άλλα παλληκάρια τα έβαλαν και διέλυσαν μία ολόκληρη αυτοκρατορία, έναν τεράστιο στρατό. Αυτοί που πανηγύριζαν για την νίκη τους στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο ταπεινώθηκαν από τον γέρο της λευτεριάς τον μυθικό στρατηγό Γεώργιο Γρίβα Διγενή. Οι άθλιοι χειρισμοί και οι προσωπικές φιλοδοξίες της τότε πολιτικής ηγεσίας του νησιού και της Ελλάδος έφεραν τις συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου την ταφόπλακα του ονείρου για Ένωση και τον Δούρειο Ίππο για τις Τουρκικές βλέψεις στο νησί.
