Πόντος εν’, άστρον φωτεινόν….
Η αντίστροφη μέτρηση για τους χριστιανούς της Μικράς Ασίας σήμανε όταν οι Νεότουρκοι ανήλθαν στην εξουσία, το 1908, παραμερίζοντας τη μακραίωνη σουλτανική κυριαρχία, ενώ το 1909 εκδηλώθηκε και ανοιχτή πολεμική εναντίον των ελληνικών καταστημάτων, με παρότρυνση των Νεότουρκων ηγετών.
Το γενοκτονικό σχέδιο των Τούρκων άρχισε να ζυμώνεται στις αρρωστημένες συνειδήσεις των ηγετών τους πριν ακόμη από τις ήττες τους το 1912-13. Στην πρώτη επώδυνη φάση οι Νεότουρκοι επιδόθηκαν στον αφανισμό όλων των χριστιανικών εθνοτήτων της Μικράς Ασίας, κατά βάση των Ελλήνων. Στη δεύτερη φάση, η οποία άρχισε μετά το 1922, επιδιώχθηκε ο εκτουρκισμός όσων απέμειναν και πρωτίστως των μουσουλμάνων οι οποίοι δεν αισθάνονταν Τούρκοι.
Σε αυτό το κολοσσιαίο ανοσιούργημα έχρισαν στρατηγικό τους συνένοχο τους Γερμανούς ιμπεριαλιστές, οι οποίοι αδημονούσαν για επέκταση σε νέες οικονομικές αγορές. Η συμμαχία συμφωνήθηκε εύκολα, αφού Γερμανία και Αυστρία επείγονταν να επεκτείνουν τις οικονομικές τους δραστηριότητες στην Εγγύς Ανατολή, ανταγωνιζόμενες την Αγγλία και τη Γαλλία.
Αμέσως μετά τον αφανισμό των Αρμενίων, οι Τούρκοι, δεν είχαν κανέναν λόγο να περιμένουν. Με εγκληματικές μεθόδους και με την αυθαίρετη και αστήρικτη αιτιολογία δήθεν εξοπλισμού των Ποντίων με όπλα από τους Ρώσους κυνηγήθηκαν και εξοντώθηκαν οι πρώτοι Έλληνες. Επρόκειτο για τους Πόντιους των χωριών της Σινώπης και της Κερασούντας. Από τα μέσα του 1916 οι σφαγές εξαπλώθηκαν.
Οι νέοι που δεν εκτελούνταν, τους οδηγούσαν στα τάγματα εργασίας, όπου εκεί η τύχη τους δεν ήταν καλύτερη. Πολλοί νέοι Έλληνες αργοπέθαιναν λόγω των απάνθρωπων συνθηκών που επικρατούσαν, ενώ όσοι επιχειρούσαν να δραπετεύσουν και γίνονταν αντιληπτοί, εκτελούντο επιτόπου. Οι πιο τυχεροί που τα κατάφερναν, κατέφευγαν στα βουνά και ενώνονταν με τους αντάρτες.
Την κλιμακούμενη βία, που εξελίχθηκε πια σε κανονική σφαγή, ήδη περιέγραφε ο ευρωπαϊκός τύπος, με τους ανταποκριτές που εργάζονταν στις μεγάλες πόλεις του Πόντου και της Ιωνίας. Ο δημοσιογράφος Ανρύ Μπαρμί, το 1916, έγραψε : « Οι διωγμοί των χριστιανών ξεκίνησαν εδώ και δύο χρόνια. Σε όλες τις μεγάλες πόλεις, οι Τούρκοι έχουν ιδρύσει κανονικά σκλαβοπάζαρα. Παντρεμένες γυναίκες, νεαρά κορίτσια, περίμεναν τις ορδές των τσετών, που ύστερα από κάθε επιδρομή περνούσαν από τα σκλαβοπάζαρα αυτά για να αρπάξουν τη λεία τους.»
Από τον Οκτώβριο του 1916 οι πορείες θανάτου επεκτάθηκαν σε μεγάλα τμήματα του άμαχου πληθυσμού. Οδηγούντο στην εξορία όχι μόνο οι νέοι των ταγμάτων εργασίας, αλλά όλοι οι Πόντιοι ανεξαιρέτως. Οι πρώτοι μεγάλοι εκτοπισμοί άρχισαν λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 1916, όχι τυχαία. Οι Τούρκοι υπολόγιζαν στο δριμύ ψύχος της ορεινής ποντιακής ενδοχώρας, για να αποδεκατιστεί νωρίτερα ο άμαχος πληθυσμός. Αβοήθητοι όσοι δε πρόλαβαν να ανεβούν στα όρη ναι να προστατευθούν εκεί από τους αντάρτες Πόντιους, άρχισαν τις πορείες, οι οποίες ονομάστηκαν «λευκός θάνατος». Ηλικιωμένοι, γυναίκες, παιδιά, μωρά, αναγκάζονταν να περπατούν μερόνυχτα στο κρύο, με τους Τούρκους στρατιώτες να πυροβολούν όσους δεν άντεχαν και έπεφταν εξαντλημένοι στη γη, αδυνατώντας να ακολουθήσουν. Πια ο ποντιακός Ελληνισμός θρηνούσε χιλιάδες νεκρούς.
Στην επαρχία του Τσόρουμ, δυτικά της Αμασείας, εκδηλώθηκαν μαζικές σφαγές. Ένα από τα πρώτα μαζικά εγκλήματα της γενοκτονίας πραγματοποιήθηκε στο Ασημοχώρι, ακμαία πόλη πέντε χιλιάδων κατοίκων, όπου αφού εισέβαλαν το τέλος του 1916 οι Τούρκοι, συγκέντρωσαν τους άνδρες όλης της περιοχής, 3.500 άνδρες από 15 εώς 50 ετών, και αφού τους οδήγησαν στον Αλύ ποταμό , τους έπνιξαν. Στις 28 Δεκεμβρίου ο Ταλαάτ απέστειλε τηλεγραφήματα στους στρατιωτικούς διοικητές των μεγάλων πόλεων του Πόντου. Το νέο φιρμάνι διέταζε άμεση εξόντωση όσων ανδρών 14-60 ζούσαν ακόμη και εξορία για τα γυναικόπαιδα στην Ανατολία.
Ενώ τελείωνε το 1916, ο Πόντος φλεγόταν από άκρη σε άκρη…..
Στα τάγματα εργασίας, τα νιάτα του Πόντου αργοπέθαιναν…. Οι απώλειες ήταν τρομακτικές!
Ο Ιανουάριος του 1917, σημαδεύτηκε από τη καταστροφή της κωμόπολης του Τσαρσαμπά της αρχαίας Θυμίσκυρας. Στις 15 Ιανουαρίου, η «Μικρή Σμύρνη», όπως αποκαλούσαν τον Τσαρσαμπά, έσβησε από τον χάρτη. Σύμφωνα με το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, το 1917 αναφέρονται πολυάριθμες περιπτώσεις αναγκαστικού εξισλαμισμού σε δέκα συνολικά χωριά της επαρχίας Κολωνείας.
Βέβαια, δεν έλειψαν από τους Τούρκους και οι πολυάριθμες αρπαγές Ελληνόπουλων από τις οικογένειές τους, δήθεν για να τα προστατέψουν, στέλνοντάς τα στα τούρκικα σχολεία στη Σεβάστεια, λαμβάνοντας την ανάλογη αγωγή και μάθηση, ενώ πολλά παιδιά εξισλαμίσθηκαν με την έγκριση των γονιών τους, προκειμένου να τα σώσουν από τις σφαγές και τον βέβαιο θάνατο.
Το 1918 και το 1919, η γενοκτονία βρισκόταν σε εξέλιξη. Τούρκοι άτακτοι συνέχιζαν να επιδράμουν στα ελληνικά χωριά πυροβολώντας, λεηλατώντας και φονεύοντας τους ανυπεράσπιστους κατοίκους. Τα χωριά παραδίδονταν στην πυρά και την ολική καταστροφή.
Τη περίοδο εκείνη, κατά την οποία ο Τοπάλ Οσμάν μαζί με τους ατάκτους του προσπαθούσε να εκκαθαρίσει τον Πόντο από το ελληνικό στοιχείο, έφτασε στη περιοχή και ο Κεμάλ Ατατούρκ. Η προσέλευση του, καταδίκαζε την οριστική σταύρωση των Ποντίων στον Γολγοθά της «καθαρής Τουρκίας». Βασικά, επικυρώθηκε με την ενέργεια αυτή ότι η νέα κεμαλική Τουρκία θα συνέχιζε το έργο που σχεδίαζαν οι Παλαιότουρκοι. Δήμιοι των ανυπεράσπιστων Ποντίων θα ήταν τώρα όχι μόνο οι άτακτοι του Τοπάλ αλλά και ο ίδιος ο Τούρκικος στρατός.
Το 1919, η εθνοκάθαρση κορυφώθηκε. Τον Αύγουστο οι Τούρκοι έλαβαν την απόφαση να εξοντώσει ολόκληρο τον ανδρικό πληθυσμό των Ελλήνων που είχε απομείνει στον Πόντο.
Η τρομοκρατία υπερέβη κάθε όριο. Πρωτεργάτης της γενοκτονίας τώρα πια ήταν ο Κεμάλ Ατατούρκ, που εδραίωνε την εξουσία του στην Ανατολία.
Σειρά είχε η μαρτυρική Σαμψούντα. Οι Έλληνες της πόλης θα εξορίζονταν στα βάθη της Ανατολής. Χρειάστηκαν πολλές αποστολές ώστε να εκτοπιστούν ολοκληρωτικά οι κάτοικοι.
Ένας ιδιαίτερα προσφιλής τρόπος εξόντωσης των Ελλήνων, ήταν να τους συγκεντρώνουν στην πλατεία του χωριού και έπειτα να τους κλείνουν στην εκκλησία. Αφού σφράγιζαν τις εισόδους και πυροβολούσαν όποιον κατάφερνε να εξέλθει, οι Τούρκοι έβαζαν φωτιά, δίχως να λυπηθούν ούτε τα βρέφη.
Μεταξύ άλλων, η Τουρκία από τις αρχές του 1920 είχε και τη πολύτιμη βοήθεια των Σοβιετικών, κατόπιν συμφωνίας. Οι Πόντιοι μαχητές που έδιναν αγώνα κατά των Τούρκων, είχαν τώρα και πρόσθετο αντίπαλο, τους Ρώσους κουμουνιστές.
Το 1920, οι σφαγές των Ελλήνων πήραν θέση στη Πάφρα και στις επαρχίες της. Το φρικιαστικό από όλα τα γεγονότα ήταν ο τρόπος που θανάτωναν τα βρέφη της Πάφρας. Από μαρτυρίες, πληροφορούμαστε ότι οι στρατιώτες του Κεμάλ εκσφενδόνιζαν τα μωρά σε τοίχους, αλλεπάλληλες φορές μέχρι να είναι βέβαιοι για τον θάνατό τους.
Το 1921, η Σαμψούντα και η Πάφρα πυρπολούνταν. Ο Μάιος και ο Ιούνιος της χρονιάς εκείνης ίσως ήταν οι πιο σκληροί μήνες. Στο σχολείο του Τογούζ Αλάν έκαψαν περισσότερα από 500 γυναικόπαιδα. Στο χωριό Καβάκογλου Τεπέ, έκλεισαν τους 500 κατοίκους σε δύο κατοικίες και τους έκαψαν ζωντανούς. Στο χωριό Ερικλί δια πυρός θανατώθηκαν 200 άτομα. Στο Καρακόλ 400…..
Αξίζει να αναφερθεί πως στις εγκληματικές ενέργειες που έλαβαν χώρα τη περίοδο εκείνη, συμμετείχαν πρόθυμα εκατοντάδες Τουρκαλβανοί, οι οποίοι είχαν καταφύγει σαν πρόσφυγες από την Αλβανία μετά τους Βαλκανικούς πολέμους.
Εκτελέσεις εν ψυχρώ, θανάτωση δια πυρός, βιασμοί γυναικών και μικρών κοριτσιών, φρικτοί θάνατοι ανεξαρτήτου φύλλου και ηλικίας, φρικτά βασανιστήρια, εξαναγκαστικοί εξισλαμισμοί, εξορίες, αφανισμοί χωριών και πόλεων και σε πόσες ακόμα πράξεις προέβησαν οι Τούρκοι, που ανθρώπου νου δε τις χωράει !
Τα χωριά του Πόντου το 1922, ήταν πια στάχτη και οι πόλεις άδειες από Έλληνες. Η ανθελληνική μανία των Τούρκων συνέχισε ακόμα και όταν είχε λήξει η στρατιωτική αναμέτρηση. Στον Πόντο δεν έπρεπε να μείνει τίποτα, μα τίποτα ελληνικό !
Σήμερα ο Ποντιακός Ελληνισμός, αγωνίζεται αναγνωρίσεις της γενοκτονίας την ίδια ώρα που η Τουρκία αρνείται πεισματικά οποιαδήποτε ευθύνη για τα εγκλήματά της.
353.000 αθώα θύματα, ακόμα ζητούν δικαίωση, την ίδια ώρα που οι ίδιες οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν αναγνωρίζουν καμιά γενοκτονία και συνεχώς προσπαθούν να επιβάλλουν “ελληνοτουρκικές” φιλίες άνευ όρων, αγνοώντας την ιστορία.
Ο ελληνικός Πόντος αποτελεί πια μια ανάμνηση όπως και ολόκληρη η Μικρά Ασία….
