Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, Η ΑΠΗΧΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΑ
ΜΕΡΟΣ Β
Παράλληλα με την οικονομική και εμπορική τους δραστηριότητα οι ελληνικές παροικίες ανέπτυξαν και έντονη φιλεκπαιδευτική δραστηριότητα, ενώ αποτέλεσαν τόπο συνάντησης της ελληνικής διανόησης με τα ευρωπαϊκά γράμματα. Μετατράπηκαν έτσι σε ένα χωνευτήρι μέσα στο οποίο οι ιδέες της ευρωπαϊκής διανόησης και της Γαλλικής Επανάστασης διυλίστηκαν και ύστερα «εξελληνίστηκαν»
Με τον τρόπο αυτό οι διαφοροποιητικές συνιστάμενες του οικονομικού και κοινωνικού προβληματισμού που έθεσαν η Γαλλική Επανάσταση πέρασαν και στον ελλαδικό χώρο, επηρέασαν την ελληνική σκέψη και έθεσαν τις βάσεις για μια εκ βάθρων αναθεώρηση των οικονομικών, φιλοσοφικών, και κοινωνικών αντιλήψεων του υπόδουλου γένους. Το διακύβευμα όμως της ελληνικής ανανεωτικής προσπάθειας παρουσίαζε μια σημαντική και θεμελιώδη διαφορά από αυτό της γαλλικής. Η πολιτική και κοινωνική αφύπνιση των Ελλήνων δεν αποτελούσε αυτοσκοπό. Αντίθετα, στην ελληνική περίπτωση ήταν κυρίως μέσο επίτευξης ενός άλλου σημαντικότερου σκοπού, της απελευθέρωσης του έθνους.
Ο Διαφωτισμός και η Επανάσταση στη Γαλλία που προηγήθηκε, προετοίμασε το έδαφος για την Ελληνική Επανάσταση, καθώς ενέπνευσαν το αίτημα για εθνική αυτοδιάθεση με την ίδρυση ανεξάρτητου ελληνικού εθνικού κράτους. Η επίδραση των ριζοσπαστικών ιδεών που ξεπήδησαν από την Γαλλική Επανάσταση ήταν τόσο έντονη που αρκετοί ερευνητές χαρακτήρισαν την Ελληνική Επανάσταση περισσότερο ως έκφραση ενός γενικότερου φιλελευθέρου αναβρασμού, παρά ως μια πατριωτική εξέγερση.
Αιτίες της Γαλλικής Επανάστασης
Οι αιτίες της Γαλλικής Επανάστασης αντικατοπτρίζουν την κοινωνία της εποχής εκείνης. Μεταξύ των κυριότερων αιτιών είναι η οικονομική αστάθεια όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα. Η Γαλλική Επανάσταση ξεκίνησε το 1789 με τη κατάληψη της Βαστίλης. Κατά την διάρκεια των 10 ετών που ακολούθησε την κυβέρνηση της Γαλλίας πήγε σε κρίση, ο βασιλιάς εκτελέστηκε και ομάδες επαναστατών πολέμησαν για εξουσία.
Για να κατανοήσουμε τα αίτια της Γαλλικής Επανάστασης πρέπει να καταλάβουμε πως δούλευε η Γαλλία. Ήταν μια μοναρχία που κυβέρνησε ένας βασιλιάς, ο οποίος είχε πλήρη εξουσία πάνω στην κυβέρνηση και τους ανθρώπους της. Οι Γάλλοι χωρίστηκαν σε διαφορετικές κοινωνικές τάξεις: τον κλήρο, τους ευγενείς και τους πολίτες.
Το 1789 η κυβέρνηση υπέστη οικονομική κρίση. Η πείνα, η αδυναμία του βασιλιά να δώσει λύσεις και οι νέες πολιτικές ιδέες, έκανε την επανάσταση να ξεκινήσει. Έτσι δημιουργήθηκε το πρώτο Σύνταγμα και γεννήθηκε η Λαϊκή Δημοκρατία. Επιπλέον, οι επαναστατικές ιδέες εξαπλώθηκαν στην Αμερική.
Αναλυτικά οι αιτίες της Γαλλικής Επανάστασης έχουν ως ακολούθως:
- Οικονομική αστάθεια
Η οικονομική αστάθεια της Γαλλίας ήταν φτωχή λόγω των πολέμων προηγούμενων κυβερνώντων. Όπως ο Louis XIV και ο Louis XV. Επιπλέον, κατά την διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου XVI το βασιλικό θησαυροφυλάκιο εκκενώθηκε λόγω υπερβολικών δαπανών της βασίλισσας Μαρίας.
Για να βελτιώσει την κατάσταση του, ο Louis XVI προσέλαβε αρκετούς υπουργούς Οικονομικών που προσπάθησαν να βελτιώσουν την κατάσταση αλλά όλοι απέτυχαν.
Το 1783 ο υπουργός Οικονομικών Charles DE Calonne υιοθέτησε την πολιτική δανεισμού για την κάλυψη των εξόδων του βασιλικού δικαστηρίου, και λόγω αυτής της πολιτικής το εθνικό χρέος της Γαλλίας διπλασιάστηκε και έγινε 600,000,000 φράγκα. Για τον λόγο αυτό πρότεινε την επιβολή φόρου σε όλες τις κατηγορίες της κοινωνίας η οποία απορρίφθηκε από τον βασιλιά.
Σε αυτή τη κατάσταση ο βασιλιάς κάλεσε ένα είδος γενικής συνέλευσης η οποία έφερε μόνο περισσότερη οικονομική αστάθεια και αυτή ήταν μια από κύριες αιτίες της Γαλλικής Επανάστασης.
- Οι ιδέες του Διαφωτισμού
Για εκατοντάδες χρόνια οι άνθρωποι στη Γαλλία ακολούθησαν τυφλά τον βασιλιά και αποδέχτηκαν τη θέση τους στην κοινωνία. Ωστόσο, κατά την δεκαετία του 1700 ο πολιτισμός άρχισε να αλλάζει, η ιδέα μιας κοινωνίας βασισμένης στη λογική και όχι στις παραδόσεις προωθήθηκε.
Ο Διαφωτισμός παρουσίασε νέες ιδέες, όπως η ελευθερία και η ισότητα. Ο αστός της αριστοκρατίας άρχισε να αμφισβητεί το όλο σύστημα, εμπνευσμένος από την Αμερικανική Επανάσταση.
- Πείνα από τον πληθυσμό
Η έλλειψη τροφής, ιδίως μετά την αγροτική κρίση του 1788 και του 1789, ανάγκασε τους πολίτες να πεινάνε. Η Γαλλία βίωσε μεγάλο λιμό την εποχή εκείνη. Λόγω της απορρύθμισης της αγοράς σιτηρών, το κόστος του ψωμιού αυξήθηκε και οι άνθρωποι ήταν πεινασμένοι και απελπισμένοι. Αυτό προκάλεσε τη μαζική εξέγερση και τη δημιουργία ταραχών.
- Απώλεια δύναμης του βασιλιά
Ο βασιλιάς Λουδοβίκος XVI είχε χάσει την εξουσία μέσα στην κυβέρνηση. Ήταν ένας αδύναμος βασιλιάς ο οποίος δεν συνειδητοποίησε την κατάσταση στην οποία βρίσκονταν οι πολίτες.
Η ανώτερη τάξη σχημάτισε μια εθνική συνέλευση για να αναγκάσει τον βασιλιά να κάνει μεταρρυθμίσεις αλλά τελικά ο βασιλιάς δεν συμμορφώθηκε. Έτσι ήρθε σε ρήξη όχι μόνο με τους πολίτες της χώρας αλλά και με τους ευγενείς.
- Καταπολέμηση μεταξύ των τάξεων
Ένα μέρος του κλήρου (ο υψηλός κλήρος) εκμεταλλεύτηκε τους πολέμους με διάφορους τρόπους ενώ ζούσε μια ζωή γεμάτη πολυτέλεια και υπερβολή σε σύγκριση με την δυστυχία της τρίτης τάξης.
Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίον οι απλοί άνθρωποι αισθάνονταν περιφρόνηση προς αυτούς. Από την άλλη πλευρά οι ευγενείς δεν έδιναν καμιά προσοχή στις ανάγκες των κοινών ανθρώπων.
Ταυτόχρονα οι αστοί (δικηγόροι, γιατροί, συγγραφείς, επιχειρηματίες μεταξύ άλλων) ήταν μια αναδυόμενη και μορφωμένη κοινωνική τάξη με περισσότερο καθεστώς και χρήμα από τους κοινούς ανθρώπους. Προηγουμένως ανήκαν και αυτοί στην Τρίτη τάξη των απλών ανθρώπων.
Οι αστοί προσπάθησαν να επιτύχουν την κοινωνική ισότητα με τους κληρικούς και τους ευγενείς έτσι επηρέασαν και ενθάρρυναν τους πολίτες να ξεκινήσουν μια επανάσταση.
Ως αποτέλεσμα οι απλοί άνθρωποι έγιναν επαναστάτες και υποστηρίχθηκαν από τους αστούς και τους κατώτερους κληρικούς που δεν συμφώνησαν με την σπατάλη των άλλων.
Παρατηρούμε ότι μερικές από τις αιτίες που οδήγησαν τον λαό στην επανάσταση ισχύουν και σήμερα όπως η οικονομική αστάθεια, ο πληθωρισμός, η ακρίβεια και για αρκετούς συμπολίτες μας η πείνα. Το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο βοηθά καθημερινά για ολόκληρο τον χρόνο εκατοντάδες πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας με διανομή τροφίμων με δικά του κυρίως έξοδα. Είναι λυπηρά αυτά που συμβαίνουν στον τόπο μας και ταυτόχρονα ανησυχητικά γιατί ο λαός πεινάει και δεν τα βγάζει πλέον πέρα, χάνει το σπίτι του και βρίσκεται σε μια στιγμή στον δρόμο από την ασυδοσία των τραπεζών ενώ το κράτος οργιάζει με σκάνδαλα και βουλιάζει μέσα στην διαφθορά, χωρίς να τιμωρείται κανένας… Μέχρι που θα πάει αυτό.
Στο πιο πάνω κείμενο πηγές ήταν το περιοδικό Ιστορικά θέματα και ειδικά το άρθρο «Γαλλική επανάσταση – Η απήχηση της στην Ελληνική κοινωνία», υλικό το οποίο είναι αναρτημένο στο διαδίκτυο και προσωπικές απόψεις του επιμελητή.
Επιμέλεια – Αινείας
