“Για σένα, Κύπρο αθάνατη,
Πατρίδα σκλαβωμένη,
Θα δώσω απ’ το αίμα μου
Κάθε σταλαματιά…
Για να σε δω ελεύθερη
Και χιλιοδοξασμένη
Δε θα διστάσω, Κύπρο μου,
Nα πέσω στη φωτιά.”
Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ο Ήρωας Μαθητής και Ποιητής της ΕΟΚΑ, του οποίου η σύντομη αλλά γεμάτη νόημα ζωή του αποτελεί παράδειγμα για κάθε νέο σήμερα. Ο Ευαγόρας από την ηλικία των 15 ετών ανέδειξε την αγωνιστικότητα και το μεγαλείο της Ελληνικής του ψυχής, σκαρφαλώνοντας στον ιστό και σκίζοντας το πανί της σκλαβιάς, κάνοντας την Πάφο την μοναδική πόλη σε ολόκληρη την Βρετανική αποικιοκρατία όπου δεν εορτάστηκε η στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ το 1953.
Ο Ευαγόρας εχτός από φλογερός πατριώτης και αγωνιστής ήταν άριστος μαθητής. Σε όλα τα μαθήματα πάντα πρώτος, έδειχνε τον δρόμο της επιτυχίας στους συμμαθητές του. Είχε όμως έφεση στην ποίηση, γράφοντας ατέλειωτα ποιήματα για την Κύπρο και τον πόθο του για απελευθέρωση από τον βρετανικό ζυγό και ένωση με την Ελλάδα.
“Στην Κύπρο την αθάνατη Την Κύπρο τη γενναία Είναι καιρός να στήσουμε Ελληνική σημαία”
Ο Παλληκαρίδης σε ηλικία 17 ετών άφησε στην άκρη την μάθηση, εγκαταλείποντας το σχολείο που τόσο αγαπούσε, όπου εντάχθηκε ενεργά στον αγώνα της ΕΟΚΑ. Σε μαθητική διαδήλωση στις 17 Νοεμβρίου του 1955 ο Ευαγόρας συλλαμβάνεται και οδηγείτε στις 6 Δεκεμβρίου στο δικαστήριο με την κατηγορία της οχλαγωγίας. Μια μέρα πριν από την δίκη ο Ευαγόρας δραπετεύει, εγκαταλείπει την οικογένειά του και τους συμμαθητές του, απαρνιέται την καλοπέραση επιλέγει τον δύσβατο δρόμο της Λευτεριάς. Πριν βγει αντάρτης στα βουνά, μπαίνει κρυφά στο σχολείο και αφήνει ένα γράμμα στην έδρα.
“Παλιοί συμμαθηταί, Αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσά σας, κάποιος που φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό. Μην κλάψετε στον τάφο του. Δεν κάνει να τον κλαίτε. Λίγα λουλούδια του Μαγιού σκορπάτε του στον τάφο. Του φτάνει αυτό ΜΟΝΑΧΑ.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Θ΄ αφήσω αδέλφια συγγενείς, τη μάνα, τον πατέρα
μεσ΄ τα λαγκάδια πέρα και στις βουνοπλαγιές.
Ψάχνοντας για τη Λευτεριά θα ΄χω παρέα μόνη
κατάλευκο το χιόνι, βουνά και ρεματιές.
Τώρα κι αν είναι χειμωνιά, θα ΄ρθει το καλοκαίρι
Τη Λευτεριά να φέρει σε πόλεις και χωριά.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Τα σκαλοπάτια θ΄ ανεβώ, θα μπω σ΄ ενα παλάτι,
το ξέρω θαν απάτη, δεν θαν αληθινό.
Μεσ΄ το παλάτι θα γυρνώ ώσπου να βρω τον θρόνο,
βασίλισσα μια μόνο να κάθεται σ΄ αυτό.
Κόρη πανώρια θα της πω, άνοιξε τα φτερά σου
και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ.
Γειά σας παλιοί συμμαθηταί. Τα τελευταία λόγια τα γράφω σήμερα για σας. Κι όποιος θελήσει για να βρει ένα χαμένο αδελφό, ένα παλιό του φίλο, ας πάρει μιαν ανηφοριά ας πάρει μονοπάτια να βρει τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά. Με την ελευθερία μαζί, μπορεί να βρει και μένα. Αν ζω, θα μ΄ βρει εκεί.
Ευαγόρας Παλληκαρίδης”
Ως αντάρτης ο Ευαγόρας ζει και εκπαιδεύεται στα βουνά της Πάφου, όπου διακρίνεται για το απαράμιλλο σθένος και την αυτοθυσία που επιδεικνύει. Άξια αναφοράς τα χτυπήματα της αντάρτικης ομάδας του Παλληκαρίδη στο μεταλλείο της Κινούσας και η ανατίναξη του αστυνομικού σταθμού Παναγιάς. Ο Εχθρός άρχισε να παραμιλά από την δράση του Ευαγόρα στην ΕΟΚΑ, επικηρύσσοντας τον με το αστρονομικό για την εποχή ποσό των 5000 λιρών.
Στις 18 Δεκεμβρίου του 1956 ο Ευαγόρας συλλαμβάνεται από βρετανική περίπολο μεταφέροντας τρόφιμα και οπλισμό από την Λυσό, στην κατοχή του βρέθηκε ένα οπλοπολυβόλο Μπρεν και 3 γεμάτες γεμιστήρες. Ο Ευαγόρας πριν την δίκη περνά φριχτά βασανιστήρια από τους Άγγλους, οι οποίοι προσπαθούν απεγνωσμένα να αποσπάσουν πληροφορίες, δεν λογάριασαν όμως σωστά την φλόγα της Λευτεριάς που έκαιγε στην ψυχή του Παλληκαρίδη.
Σε μια δίκη παρωδία, όπου η τιμωρία της αγχόνης είχε προαποφαιστεί, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης δεν αφήνει περιθώρια στους δικηγόρους του να τον υπερασπιστούν. Όρθωσε ανάστημα, κοίταξε κατάματα τον Άγγλο δικαστή και με φωνή βγαλμένη απ’ τα κόκαλα των Ελλήνων τα ιερά είπε: “Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο.”
Τις μέρες που ακολούθησαν μέχρι την 13η Μαρτίου ξεκίνησε μια οικουμενική εκστρατεία για να δοθεί χάρη από την βασίλισσα Ελισάβετ στον έφηβο αγωνιστή της Ελευθερίας. Η Ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να αποτρέψει την εκτέλεση του Ευαγόρα. Η Κυπριακή αδελφότητα Αθηνών ζητά προσωπική παρέμβαση του βασιλιά Παύλου. Η Βουλή των Ελλήνων στέλνει τηλεγραφήματα προς την Βουλή των Κοινοτήτων και τα Ηνωμένα Έθνη. Ο Αρχιεπίσκοπος Δωρόθεος, ο Χωρεπίσκοπος Σαλαμίνος Γεννάδιος, ο Αμερικανός Γερουσιαστής της Πενσυλβάνια Fulton, ο δήμαρχος Λευκωσίας κ. Δέρδης, 40 Εργατικοί Άγγλοι βουλευτές, συντεχνίες, ο Αρχιεπίσκοπος Νοτίου Αφρικής Νικόδημος, απλοί πολίτες προσπαθούν να ματαιώσουν την εκτέλεση του Ευαγόρα, αλλά μάταια. Η ηθική αυτουργός της στυγνής εκτέλεσης 9 Ελλήνων της Κύπρου στις κεντρικές φυλακές, Ελισάβετ, προσπέρασε ασυγκίνητη τις προσπάθειες από προσωπικότητες διεθνούς κύρους για να την μεταπείσουν.
Ο Ευαγόρα όμως δεν πτοείται, δεν έχει ανάγκη από βασιλικές χάρες, σαν έτοιμος από καιρό, με ατσαλένια πίστη και Ελληνική περηφάνεια βαδίζει στην τελευταία του κατοικία.
Γράφει λίγο πριν την εκτέλεσή του:
«Θ΄ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να ναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί».
Λίγα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα της 13ης Μαρτίου, η αγχόνη αγκαλιάζει τον λαιμό το Ευαγόρα, Αυτός όμως δεν λυγίζει, παραμένει ακλόνητος, το βλέμμα του πιο περήφανο από ποτέ, κοιτάζει στα μάτια τον δήμιό του, αγέρωχος ψέλνει τον Εθνικό Ύμνο, η καταπακτή ανοίγει και κλείνοντας τα μάτια του ο Ευαγόρας βλέπει την γαλανόλευκη να σκεπάζει ολόκληρο το νησί.
Άκου το καλά ΡΕ ΑΝΑΝστασιάδη, ο Ευαγόρας πέρασε στα Ηλύσια Πεδία Ψέλνοντας τον Εθνικό Ύμνο, τον ΕΛΛΗΝΙΚΟ Εθνικό Ύμνο. Αυτόν που εσύ μαζί με τον Μουσταφά θέλεις να καταργήσεις.
Εμείς οι ΕΛΑΜίτες δίνουμε ιερό όρκο στην μνήμη σου Ευαγόρα πως δεν πρόκειται να συμβιβαστούμε στην λύση που θα φέρει ο ΑΝΑΝστασιάδης. Κανείς δεν θα να πάρει την γη μας και αν προσπαθήσουν να είναι σίγουροι πως μπροστά τους θα βρουν νέους Ευαγόρες, έτοιμους να την υπερασπιστούν.
Κλείνοντας παραθέτω 2 στοίχους του Ευαγόρα, που για τους νέους του Μετώπου Νεολαίας αποτελούν όρκο απαράβατο:
“Μπορεί σε κάποια Μάχη
Γραμμένο η Μοίρα να ‘χει
Να μην Γυρίσουμε
Μα πάμε με Καμάρι
Και λέμε όποιον πάρει
Και θα ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ”
Πέτρος Αυγουστή
Μέτωπο Νεολαίας
Εθνικού Λαϊκού Μετώπου (Ε.ΛΑ.Μ.)
