ΜΕΡΟΣ Β
Από την περίοδο της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα είχε διαγραφεί ξεκάθαρα η συγκρουσιακή πορεία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο – Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) με τις υπόλοιπες αντιστασιακές και πολιτικές οργανώσεις. Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, με το πρόσχημα «Κάθαρση από τους προδότες» ο ΕΛΑΣ συνέχισε την εξόντωση των ιδεολογικών του αντιπάλων, η οποία είχε ξεκινήσει αρκετούς μήνες νωρίτερα. Στις 4 Δεκεμβρίου του 1944, χωρίς να υπάρχει πλέον ανάγκη για προφάσεις, ο ΕΛΑΣ προχώρησε στην ένοπλη σύγκρουση με σκοπό την κατάληψη της εξουσίας και την επιβολή κομμουνιστικού καθεστώτος στην Ελλάδα.
Με την ονομασία «Τα Δεκεμβριανά» είναι γνωστή η ένοπλη σύγκρουση που έλαβε χώρα στην Αθήνα μεταξύ του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ από την μία πλευρά και των κυβερνητικών και βρετανικών δυνάμεων από την άλλη.
Ξεκίνησε στις 3 Δεκεμβρίου 1944 με την αιματηρή κατάληξη του συλλαλητηρίου της Πλατείας Συντάγματος και τελείωσε τυπικά με την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας στις 12 Φεβρουαρίου 1945. Ήταν το προανάκρουσμα του Εμφυλίου Πολέμου (1946 – 1949)
Η αντιπαράθεση αυτή προήλθε από το κενό εξουσίας, που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα μετά την αποχώρηση των γερμανικών δυνάμεων κατοχής, τον Οκτώβριο του 1944. Το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, υπό την καταλυτική επιρροή του ΚΚΕ και με νωπές τις αντιστασιακές δάφνες της κατοχής, είχε καλά συγκροτημένο στρατιωτικό σώμα και διεκδικούσε μερίδιο στην εξουσία, αν όχι όλη την εξουσία. Απέναντι του οι αστικές δημοκρατικές δυνάμεις ήταν τελείως αδύναμες να του αντισταθούν, όντας σχεδόν εννέα χρόνια εκτός εξουσίας (Δικτατορία Μεταξά, Κατοχή), ενώ μεγάλο μέρος του κρατικού μηχανισμού έφερε τη στάμπα του δωσίλογου.
Εκ των πραγμάτων φαίνεται ότι η συνδρομή των Βρετανών οι οποίοι ασκούσαν μεγάλη επιρροή στα ελληνικά πράγματα και ως συμμαχική δύναμη, ήταν απαραίτητη για την επιβίωση της αστικής δημοκρατίας στην Ελλάδα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι την ίδια περίοδο στην υπόλοιπη Ευρώπη και τον Ειρηνικό συνεχίζονταν με σφοδρότητα ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, με την ζυγαριά να κλείνει υπέρ των Συμμάχων.
Στις 18 Οκτωβρίου 1944 έφθασε στην Αθήνα ο Γεώργιος Παπανδρέου και δύο μέρες αργότερα σχημάτισε κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, στην οποία συμμετείχαν και έξι ΕΑΜικοί Υπουργοί. Ένα από τα πρώτα ζητήματα που έπρεπε να επιλύσει η νέα κυβέρνηση ήταν η αποστράτευση των αντιστασιακών οργανώσεων και η δημιουργία εθνικού στρατού.
Στις 5 Νοεμβρίου ο Γεώργιος Παπανδρέου ανακοίνωσε ότι ύστερα από την συνεργασία που είχε με τον στρατηγό Σκόμπι (επικεφαλής των Βρετανικών Δυνάμεων στην Ελλάδα, ο ΕΛΑΣ και ο ΕΔΕΣ θα αποστρατεύονταν στις 10 Δεκεμβρίου 1944.
Όμως η απόφαση αυτή δεν άρεσε στο ΚΚΕ, καθώς μία ενδεχόμενη αποστράτευση του ΕΛΑΣ θα του αφαιρούσε ένα ισχυρό χαρτί στην πρόθεση του να επιβάλει στην Ελλάδα ένα κομμουνιστικό καθεστώς σοβιετικού τύπου. Οι διαπραγματεύσεις για την αποστράτευση των αντιστασιακών οργανώσεων ναυάγησαν στις 28 Νοεμβρίου και την 1η Δεκεμβρίου οι Υπουργοί του ΕΑΜ αποχώρησαν από την κυβέρνηση Παπανδρέου. Ήταν φανερό ότι οι δύο πλευρές οδηγούνταν σε σύγκρουση, την οποίαν επεδίωκε το ΚΚΕ από τις 20 Νοεμβρίου με απόφαση του Πολιτικού του Γραφείου, σύμφωνα με νεώτερα στοιχεία.
Αινείας
Πηγές: Στρατιωτική Ιστορία Σειρά – Μεγάλες μάχες, Ιστορία του Έθνους -Τεύχος 10, Περιοδικό Στρατοί και Τακτικές.
