ΜΕΡΟΣ Β
Στην διάσκεψη των Μουδανιών που οργανώθηκε από τους Συμμάχους για την σύναψη της ανακωχής (20/9/1922 -28/9/1922) η Ελλάδα ήταν απλώς παρατηρητής στην οποία ανακοινώθηκαν εις βάρος της όροι σαν να ήταν οι Σύμμαχοι πραγματικά εμπόλεμοι με την Τουρκία. Ο σκοπός της διάσκεψης των Μουδανιών ήταν ότι οι Έλληνες θα έπρεπε να αποσυρθούν από την Ανατολική Θράκη. Το αντάλλαγμα εκ μέρους των Τούρκων ήταν ο σεβασμός της ουδέτερης συμμαχικής ζώνης και των Στενών μέχρι την τελική Διάσκεψη Ειρήνης μεταξύ των Συμμάχων και των Τούρκων. Οι Έλληνες εκλήθησαν στα Μουδανιά για να αποδεχτούν εις βάρος τους τα τετελεσμένα γεγονότα. Εκεί δηλαδή έγινε μια διευθέτηση των συμμαχικών Σχέσεων με την Τουρκία με έξοδα της Ελλάδας.
Η διάσκεψη άρχισε χωρίς τους Έλληνες που δεν είχαν ακόμα φτάσει, με κύρια συζήτηση τη γραμμή που θα αποσύρονταν οι Έλληνες. Κατά την αφήγηση του Ισμέτ Ινονού στον Σπύρο Μαρκεζίνη το 1972, δέχτηκαν όλοι την προτροπή του «Ας φθάσουμε σε ένα αποτέλεσμα και οι Έλληνες θα υποχρεωθούν να το δεχθούν» Οι Έλληνες απλά προσήλθαν την επόμενη μέρα για να τους ζητηθεί να υπογράψουν ότι οι άλλοι αποφάσισαν εις βάρος τους. Οι Γάλλοι και οι Ιταλοί φέρονταν ως σύμμαχοι της Τουρκίας, και μόνον οι Άγγλοι διαπραγματεύονταν τα συμφέροντα της Ελλάδας. Κατά τον Σπύρο Μαρκεζίνη «οι Έλληνες παρέμειναν βωβοί θεατές και οι Τούρκοι ήγειραν συνεχώς και νέες αξιώσεις»
Η απόφαση για την εκκένωση της Θράκης πάρθηκε από τους Συμμάχους στις 9/9/1922 μετά από θυελλώδεις συσκέψεις τριών ημερών στο Παρίσι, μεταξύ του Γάλλου πρωθυπουργού Πουανκαρέ και του Άγγλου υπουργού Εξωτερικών λόρδου Κόρζον. Τις μέρες εκείνες δεν υπήρχε κυβέρνηση στην Αθήνα ικανή να αντιδράσει.
Δύο μέρες μετά εκδηλώθηκε στην Χίο και στην Μυτιλήνη το επαναστατικό κίνημα του Πλαστήρα με σκοπό την ανατροπή του Κωνσταντίνου και τη σωτηρία της Ανατολικής Θράκης. Όμως οι αποφάσεις των Συμμάχων είχαν ήδη παρθεί και έτσι η επαναστατική επιτροπή ζήτησε από τον Ελ. Βενιζέλο, που βρισκόταν στο Παρίσι, να χειριστεί την Ελληνική διπλωματία στο εξωτερικό.
Η Ανατολική Θράκη εγκαταλείφθηκε εθελόδουλα, για να μην βρεθεί η Μεγάλη Βρετανία στη δυσάρεστη θέση να συγκρουστεί με την Τουρκία.
Στις 25/09/1923 ο Βενιζέλος τηλεγράφησε από το Παρίσι: «Ανατολική Θράκη απωλέσθη ατυχώς δια Ελλάδα. Ανάγκη Θράκες να εγκαταλείψωσι την γήν,ην από τόσων αιώνων κατοικούσιν, αυτοί και πρόγονοι των» Η συμφωνία ανακωχής των Μουδανών δεν επέβαλε και την αποχώρηση του Ελληνικού πληθυσμού. Αλλά οι πρακτικές των Τούρκων και οι γενοκτονίες δημιούργησαν ένα κλίμα πανικού που ανάγκασαν ολόκληρο τον χριστιανικό πληθυσμό να αποχωρήσει ακολουθώντας τον ελληνικό στρατό.
Η εκκένωση της Ανατολικής Θράκης την μετακίνηση 260,000 Θρακών αλλά και την αποχώρηση δεκάδων χιλιάδων προσφύγων από την Μικρά Ασία, οι οποίοι τον προηγούμενο μήνα, με την κατάρρευση του μετώπου της Μικράς Ασίας, κατέφυγαν στην Θράκη. Αποχώρησαν επίσης 70,000 στρατιώτες της Στρατιάς Θράκης, καθώς και οι Έλληνες δημόσιοι υπάλληλοι και η ελληνική χωροφυλακή. Η όλη εκκένωση διήρκησε 20 ημέρες και μετακινήθηκαν προς τα δυτικά 450,000 άτομα. Οι μετακινήσεις έγιναν με τρένα, με πλοία και οδικώς με κάρα, Η εγκατάλειψη της Ανατολικής Θράκης είχε ολοκληρωθεί το τελευταίο δεκαήμερο του 1922.
Δεν είναι γνωστό κάτω από ποιες συνθήκες οδηγήθηκε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ένας ιδιοφυής πολιτικός, που πριν δύο χρόνια πρωταγωνιστούσε στη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την διωγμό των Τούρκων από την Ευρώπη, να επιμείνει τώρα στην αποδοχή της εκκένωσης της Ανατολικής Θράκης και να αποδεχτεί τα τετελεσμένα. Φαίνεται να διακρίνει τον Βενιζέλο κάποια απαισιοδοξία, έχει απορρίψει την Μεγάλη Ιδέα και πιστεύει πλέον ότι τα όρια του Ελληνισμού βρίσκονται στον Έβρο.
Ένα άλλο θέμα που παρατηρείται αφορά τη νοοτροπία της εξάρτησης που χαρακτηρίζει την χώρα μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, δηλαδή την τυφλή πίστη στην στήριξη των υποτιθέμενων συμμάχων μας. Πριν από τον Αύγουστο του 1922 υπήρχε η εντύπωση ότι οι Άγγλοι δεν θα επέτρεπαν νίκη των Τούρκων. Μετά την καταστροφή όλοι, ακόμα και ο Βενιζέλος υποδείκνυαν την συμμόρφωση σε ότι επιθυμούσαν οι Άγγλοι. Δεν αντελήφθησαν ότι οι Σύμμαχοι δεν νοιάζονταν μόνο για τα συμφέροντα τους και αυτά δεν ήταν τότε τα ίδια με τα συμφέροντα της Ελλάδας. Ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος πρόσεχε να είναι πάντα αρεστός στην Μεγάλη Βρετανία.
Με την εγκατάλειψη της Ανατολικής Θράκης από τους Έλληνες, οι Τούρκοι επιστρέφουν στην Ευρώπη και προσπαθούν για τον «Ευρωπαϊκό προσανατολισμό» τους. Χωρίς να κατέχουν την Ανατολική Θράκη και την Κωνσταντινούπολη, η Τουρκία γίνεται μια χώρα της Ασίας , με πραγματική ασιατική ταυτότητα.
«Η Θράκη μας παραδόθηκε χωρίς να ριχθεί ούτε ένας πυροβολισμός» κόμπαζε μετά από 50 χρόνια ο Ισμέτ Ινονού. Κάτι που μας θυμίζει την εγκατάλειψη της Αμμοχώστου από τους Κύπριους το 1974. Η εγκατάλειψη της Ανατολικής Θράκης από τους Έλληνες πρέπει να αναγνωριστεί ως ένα ασυγχώρητο σφάλμα.
Αινείας
Εδώ το μέρος Α: https://elamcy.com/to-allo-egklima-tou-1922-i-egkataleipsi-tis-an-thrakis/
