Ξημέρωνε, και από το άλλοτε μουγγό κτίριο των Φυλακών της Λευκωσίας, τώρα ακούγονταν φωνές και πατριωτικά τραγούδια. Τρεις ήρωες πρόσμεναν τον θάνατο. Ο Ανδρέας Ζάκος, ο Ιάκωβος Πατάτσος και ο Χαρίλαος Μιχαήλ. Οι τρεις νέοι αντιμετώπιζαν την αναμονή προς τον θάνατο τραγουδώντας τραγούδια της λευτεριάς και του αγώνα. Στη φωνή τους δεν ξεχώριζε εκείνο το κόψιμο που φέρνει ο φόβος. Γλυκόηχη σαν λύρα έψαλλε το μεγαλείο του αγώνα τους.

Και σαν οι ώρες περνούσαν, ακούστηκε ο Εθνικός μας Ύμνος…

Τελέστηκε σήμερα το ετήσιο Εθνικό Μνημόσυνο των τριών (πιο πάνω) Ηρώων του Εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα 1955-59.

Στεφάνι εκ μέρους του Προέδρου του ΕΛΑΜ και Υποψηφίου Προέδρου της Δημοκρατίας Χρίστου Χρίστου, κατέθεσε η συναγωνίστρια Πόπη Ιακωβίδου.

Ανδρέας Ζάκος

Ο Ανδρέας Ζάκος, γεννήθηκε στο χωριό Λινού στις 12 Νοεμβρίου του 1932. Μεγάλωσε στο χωριό Λεύκα, φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία και από φοίτησε από την Ελληνική Σχολή Σολέας. Όταν ξεκίνησε την ενεργή του δράση στην ΕΟΚΑ, εργαζόταν ως σχεδιαστής στην Κυπριακή Μεταλλευτική Εταιρία στο Ξερό. Ήταν αγνός και ιδεολόγος και ξεχώριζε για το ήθος του και την προσήλωσή του στα ελληνικά ιδεώδη.

Εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ, από την αρχή του αγώνα, οργώνοντας την περιοχή Λεύκας-Πύργου. Ετοίμαζε κρησφύγετα και στρατολογούσε άνδρες ως μέλη της οργάνωσης. Αργότερα, κατέφυγε στην αντάρτικη ομάδα στην περιοχή της Γαληνής.

Στις 15 Δεκεμβρίου του 1955, σε μια καμπή δρόμου κοντά στους αρχαίους Σόλους, ο Ζάκος μαζί με άλλα τρία παλικάρια της ΕΟΚΑ έστησαν ενέδρα σε αγγλικό τζιπ. Ο ένας από τους δύο στρατιώτες του τζιπ σκοτώθηκε ενώ ο άλλος έρποντας, κατάφερε να φτάσει μέχρι τη κορυφή του λόφου και να τους πυροβολήσει. Ένας από τέσσερις ήρωες, ο Χαράλαμπος Μούσκος έπεσε νεκρός την ίδια ώρα που οι συναγωνιστές του τραυματίζονταν. Ο Μάρκος Δράκος, παρά το σοβαρό τραύμα στο κεφάλι του, σύρθηκε και κρύφτηκε σε ένα χαντάκι. Οι άλλοι δύο έμειναν εκεί, κάτω υπό την απειλή του όπλου του ταγματάρχη. Όταν εκείνος ρώτησε τον Ζάκο γιατί τους πυροβόλησαν, απάντησε: «Είμαι Έλληνας και αγωνίζομαι για την λευτεριά της πατρίδας μου.»

Αυτός ο πόθος του για την λευτεριά τον οδήγησε στην αγχόνη, στις 9 Αυγούστου του 1956.

Ιάκωβος Πατάτσος

Ο Ιάκωβος Πατάτσος γεννημένος στη Λευκωσία την 1η Ιουλίου του 1934, έμελλε να την τιμήσει με την θυσία του. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο «Ελένειο» και ήταν απόφοιτος της Σχολής Σαμουήλ. Βαθιά θρησκευόμενο άτομο, οργανωμένος στην ΟΧΕΝ Λευκωσίας, αποτέλεσε ένα από τα πρώτα στελέχη της πρωτεύουσας.

Συνελήφθη στην τουρκική συνοικία της Λευκωσίας και τον κατηγόρησαν για επίθεση και φόνο κατά Τούρκου, παρόλο που δεν βρέθηκα κάποιο στοιχείο που να τον ενοχοποιεί. Στη πραγματικότητα ήταν αθώος, όμως καταδικάστηκε σε θάνατο ύστερα από ψευδομαρτυρία Τουρκάλας.

Χαρίλαος Μιχαήλ

Ο Χαρίλαος Μιχαήλ απαγχονίστηκε μόλις είκοσι χρονών. Είχαν συλληφθεί μαζί με τον Ζάκο, στην ίδια μάχη στις 15 Δεκεμβρίου του 1955 και είχαν καταδικαστεί με την ίδια κατηγορία, θάνατο διά απαγχονισμού.

Γεννήθηκε στο κατεχόμενο σήμερα χωριό Γαλήνη, το 1936. Εργάστηκε ως υπάλληλος στην Κυπριακή Μεταλλευτική Εταιρία. Εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ και μαζί του συναγωνιστές είχε τα αδέλφια του και τον πατέρα του.

Λέγεται, ότι την στιγμή που ο δικαστής ανήγγειλε την θανατική του καταδίκη απευθυνόμενος στον δικηγόρο του, είπε: «Είχα φόβον μήπως ο δικαστής μου εχάριζεν την ζωήν, επειδή είμαι νεαρός. Πως θα αντίκριζα τον Ζάκον;»

Με τον Ζάκο, ήταν αχώριστοι φίλοι και συνεργάτες. Κατέφυγαν μαζί στο αντάρτικο τον Νοέμβριο του 1955, επανδρώνοντας ανταρτική ομάδα στην περιοχή Γαλήνης, έχοντας κατασκευάσει κρησφύγετα.

Στην Ασγάτα εξάλλου, τελέστηκε σήμερα και το ετήσιο Εθνικό Μνημόσυνο του Ήρωα Γιώργου Κατσαρή ο οποίος έπεσε υπέρ πίστεως και πατρίδος στην διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974.

Στεφάνι κατέθεσε εκ μέρους του Προέδρου του ΕΛΑΜ, ο συναγωνιστής Κωνσταντίνος Ευσταθίου.

Στεφάνι εκ μέρους της τοπικής ΕΛΑΜ Ασγάτας κατέθεσε ο συναγωνιστής Γιώργος Λεωνίδου

ΑΘΑΝΑΤΟΙ!