Δύο και πλέον αιώνες διήρκησε η περσική κυριαρχία επί της Κύπρου, η οποία χρονικά τοποθετείται περίπου από το 545 μέχρι το 332 π.Χ. Κατά το διάστημα αυτό οι Κύπριοι, με την εμπλοκή των Ιώνων, των Αθηναίων, των Λακεδαιμονίων και άλλων, επανειλημμένα επαναστάτησαν και προσπάθησαν να αποτινάξουν τον περσικό ζυγό, χωρίς όμως να το κατορθώσουν. Η περσική κυριαρχία παρέμεινε στο νησί μέχρι την απαρχή της διάλυσης της περσικής αυτοκρατορίας, με τη θυελλώδη προέλαση του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η πρώτη επανάσταση των Κυπρίων κατά των Περσών, πραγματοποιήθηκε με αρχηγό τον Ονήσιλο της Σαλαμίνος και σε συνεργασία με τους Ίωνες το 499-498 π.Χ.

Ο Ονήσιλος, αδελφός του βασιλιά της Σαλαμίνας Γόργου που ήταν φιλοπέρσης, έκανε την πρώτη μεγαλόπνοη προσπάθεια να ενώσει όλα τα κυπριακά βασίλεια σε έναν κοινό αγώνα κατά των Περσών κάτω από την ηγεσία του, εμφυσώντας σε όλους τους Κυπρίους το αίσθημα μίας εθνικής κοινής συνείδησης. Αφού κατόρθωσε να εκθρονίσει το φιλοπέρση βασιλιά αδελφό του, συσπείρωσε γύρω του όλες τις επαναστατικές δυνάμεις του νησιού. Το εγχείρημα δεν ήταν εύκολο, επειδή στο νησί στάθμευε ισχυρή περσική φρουρά και επειδή υπήρχαν και άλλα ισχυρά φιλοπερσικά στοιχεία. Ωστόσο όλα τα κυπριακά βασίλεια τάχθηκαν με το μέρος του, εκτός από το βασίλειο της Αμαθούντας. Ο Ονήσιλος, θέλοντας να ξεκαθαρίσει πρώτα την κατάσταση στο εσωτερικό, πολιόρκησε την Αμαθούντα.Ο βασιλιάς των Περσών Δαρείος αντέδρασε αμέσως κατά των επαναστατημένων Κυπρίων, στέλνοντας στο νησί ισχυρές στρατιωτικές ενισχύσεις με αρχηγό τον Πέρση στρατηγό Αρτύβιο. Στο μεταξύ ο Ονήσιλος είχε έρθει σε επαφή με τους επίσης επαναστατημένους κατά των Περσών Ίωνες της Μικράς Ασίας. Οι Ίωνες ανταποκρίθηκαν αμέσως στην έκκληση των Κυπρίων για βοήθεια και έστειλαν στο νησί στρατεύματα και ισχυρή ναυτική δύναμη, που ανέλαβε την ευθύνη να αντιμετωπίσει τις ενωμένες ναυτικές δυνάμεις Περσών και Φοινίκων. Μάλιστα, στρατηγός των Ιώνων ήταν βασικός ομιλητής προς τα κυπριακά στρατεύματα, που τα κάλεσε να αγωνιστούν όσο καλύτερα μπορούσαν για την ελευθερία της Κύπρου και της Ιωνίας.Η αποφασιστική σύγκρουση έγινε στην πεδιάδα της Σαλαμίνας. Παράλληλα με την αντιπαράθεση στην ξηρά, στα ανοικτά της ίδιας πόλης ο στόλος των Ιώνων και των Κυπρίων αντιμετώπισε το στόλο των Περσών και των Φοινίκων. Στη θάλασσα, η μεγάλη ναυτική ικανότητα και υπεροχή των Ιώνων έδωσε σ’ αυτούς τη νίκη. Στην ξηρά, η μάχη ήταν ιδιαίτερα σκληρή και αρχικά η νίκη έκλινε προς το μέρος των Κυπρίων. Ο ίδιος ο Ονήσιλος αντιμετώπισε τον αρχηγό των Περσών Αρτύβιο και κατόρθωσε να τον καταβάλει και να τον σκοτώσει. Είναι μάλιστα γνωστό το επεισόδιο αυτό, στο οποίο γίνεται αναφορά στις αρχαίες πηγές στο περίφημο πολεμικό άλογο του Αρτύβιου που ήταν εκπαιδευμένο να χτυπά με τα μπροστινά του πόδια τους αντιπάλους του Πέρση στρατηγού. Όμως, ο υπασπιστής του Ονήσιλου κατόρθωσε να κόψει τα πόδια του αλόγου, ενώ ο Κύπριος αρχηγός των επαναστατών κατέβαλε τον αρχηγό των Περσών.

Σε αυτή την κρίσιμη φάση της μάχης, μία προδοσία ήρθε για να διαφοροποιήσει τα πράγματα υπέρ των Περσών. Ο βασιλιάς του Κουρίου Στασάνος αυτομόλησε, μαζί με το δικό του στράτευμα και τάχθηκε με το μέρος των περσικών δυνάμεων. Το παράδειγμα του ακολούθησαν αμέσως και τα πολεμικά άρματα των Σαλαμινίων, οπότε πια η τροπή της μάχης άλλαξε οριστικά. Ο Ονήσιλος αγωνίστηκε μέχρι το τέλος κι έπεσε ένδοξα στο πεδίο της μάχης, πολεμώντας. Δίπλα του, στον πόθο για ελευθερία και στην υπέρμετρη αγάπη προς την Πατρίδα, στάθηκε πιστός μέχρι θανάτου ο βασιλιάς των Σόλων, Αριστόκυπρος.