Κομμουνισμός – Η άλλη όψη του νομίσματος (Μέρος Μ)
ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ Κομμουνιστικού Κόμματος ΚΙΝΑΣ
Ο ιστορικός απολογισμός του μακροβιότερου κόμματος εξουσίας στον κόσμο είναι εντυπωσιακός. Μέσα στα 28 πρώτα χρόνια της ζωής του, το ΚΚ Κίνας εξελίχθηκε από μικρός όμιλος μαρξιστών σε ηγετική δύναμη του λαϊκού αγώνα εναντίον της γιαπωνέζικης κατοχής, νίκησε στον εμφύλιο την εθνικιστική Κουομιτάνγκ και θεμελίωσε την Νέα Κίνα το 1949. Στις επόμενες τρείς δεκαετίες υπό την ηγεσία του Μάο, κατάφερε παρά το μεγάλο κόστος του «Μεγάλου άλματος προς τα εμπρός» και της Πολιτιστικής επανάστασης, να θέσει τις βάσεις για την μετατροπή μιας καθυστερημένης αγροτικής χώρας, σε αυτόνομη βιομηχανική και στρατιωτική δύναμη. Ο τρίτος ιστορικός κύκλος, υπό την ηγεσία του Ντενγκ Σιαοπίνγκ, σημαδεύεται από το άνοιγμα στην αγορά και την ταχύτατη οικονομική μεγέθυνση. Το 2009 η Κίνα έγινε η πρώτη εξαγωγική δύναμη παγκοσμίως, ξεπερνώντας την Γερμανία, ενώ τον επόμενο χρόνο ξεπέρασε την Ιαπωνία ως η δεύτερη, μετά τις ΗΠΑ, οικονομία του πλανήτη.
Η ταχύτατη μεταμόρφωση συνοδευόταν όμως και από κοινωνικές ανισότητες. Στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού της Κίνας ήταν αποκλεισμένα από την δημόσια παιδεία και υγεία. Το πρόβλημα γινόταν περισσότερο προκλητικό λόγω της διαφθοράς που έφτασε και στα ανώτατα κομματικά κλιμάκια. Σε αυτή την κατάσταση, το 2012 αναλαμβάνει τα ηνία της Κίνας ο Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος από την πρώτη στιγμή εξαπολύει ανηλεή εκστρατεία κατά της διαφθοράς. Στο δεκαετές πρόγραμμα των στόχων του Σι περιλαμβάνονται η μεταμόρφωση της Κίνας σε χώρα μέσου επιπέδου ευημερίας, σε υπερδύναμη του Ιντερνετ και του διαστήματος, όπως και η καταπολέμηση των αναδυομένων μονοπωλίων. .
Δέκα χρόνια αργότερα η Κίνα έγινε υπερδύναμη της ψηφιακής οικονομίας και της τεχνητής νοημοσύνης προκαλώντας τεράστια ανησυχία στις ΗΠΑ. Κατασκεύασε επίσης δικό της διαστημικό σταθμό και έστειλε αποστολές στον Άρη. Οι κοινωνικές ανισότητες υπεχώρησαν και τα αντιμονοπωλιακά μέτρα έφεραν αποτελέσματα πλήττοντας τους μεγιστάνες.
Όμως η διαφθορά συνεχίζει να είναι ανησυχητική, το μέσο εισόδημα ανέβηκε στις 11,000 δολάρια, αλλά παραμένει μακριά από τα επίπεδα της Δύσης. Το δημογραφικό πρόβλημα έχει αποκτήσει τεράστιες διαστάσεις όπως έδειξε η πρόσφατη αλλαγή πολιτικής της ηγεσίας για τρία παιδιά ανά νοικοκυριό.
Η κυβέρνηση του Τζζο Μπάιντεν έχει θέσει ως πρώτο στόχο της εξωτερικής πολιτικής της την ανάσχεση της Κίνας και σημειώνει τις πρώτες της επιτυχίες, όπως έδειξαν οι πρόσφατες σύνοδοι κορυφής της ομάδας G7 και του ΝΑΤΟ. Η ΕΕ είχε υπογράψει τον Δεκέμβριο προκαταρτική συμφωνία επενδύσεων με την Κίνα , τελικά την «πάγωσε» επικαλούμενη την καταστολή στο Χονγκ Κονγκ. Τέλος η Αυστραλία βρίσκεται σε οικονομικό και πολιτικό πόλεμο με την Κίνα. Ίσως να έφτασε η ώρα να βιώσει και η Κίνα την σκληρή αλήθεια, που λέει ότι όσο πιο ψηλά ανεβαίνεις στο βουνό, τόσο πιο απειλητικοί είναι οι άνεμοι..
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΨΥΧΡΟ ΠΟΛΕΜΟ
Τον Αύγουστο του 1939 η Σοβιετική Ένωση υπέγραφε το Σύμφωνο Μη Επιθέσεως με τη ναζιστική Γερμανία μετά από δύο χρόνια, όταν η Γερμανία της επιτέθηκε, συμμάχησε με με τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία εναντίον του ναζισμού και προκάλεσε στιγμές ενθουσιασμού μετά την νικηφόρα μάχη του Στάλινγκραντ.
Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια ο σχηματισμός ενός εκτεταμένου σοσιαλιστικού στρατοπέδου στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη ξαπλώθηκε μαζί με το κομμουνιστικό κίνημα που κατείχε εκείνη την περίοδο την εξουσία σε μια εκτεταμένη και στρατηγικής σημασίας περιοχή στην καρδιά της Γηραιάς Ηπείρου.
Η εξάπλωση του κομμουνισμού σημείωσε μεγαλύτερη επιτυχία στην Ασία και την Κίνα, με τη νίκη της επανάστασης υπό την καθοδήγηση του Μάο Τσε Τουνγκ και ύστερα από την εγκαθίδρυση σοσιαλιστικών καθεστώτων στη Βόρεια Κορέα και στο Βόρειο Βιετνάμ.
ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ
Στην Ευρώπη ο πόλεμος και όχι η επανάσταση διεύρυνε την επιρροή του κομμουνισμού. Η μοναδική εξαίρεση ήταν η Γιουγκοσλαβία η οποία απομακρύνθηκε γρήγορα από την Μόσχα, όλα τα νέα καθεστώτα επιβλήθηκαν με την παρουσία του Κόκκινου Στρατού, χωρίς να προηγηθεί η νίκη μιας επανάστασης σοβιετικού τύπου.
Στην Ασία ο πόλεμος αποτέλεσε το πλαίσιο για να καταστεί δυνατή η επικράτηση των Κινέζων κομμουνιστών. Η έκβαση ήταν μια αγροτική επανάσταση, η οποία δεν είχε σχέση με τον «ορθόδοξο Μαρξισμό».
Η Κίνα ήταν μια κυρίως αγροτική χώρα και το κομμουνιστικό κόμμα σκόπευε να υλοποιήσει τον υπαρκτό σοσιαλισμό στηριζόμενο στην συμμετοχή του αγροτικού κόσμου.
Μετά την κήρυξη του πολέμου και ύστερα από την ναζιστική εισβολή στην Πολωνία, οι κομμουνιστές τηρούσαν μία στάση αναμονής και διερωτούνταν γιατί η ΕΣΣΔ δεν είχε εμπλακεί ακόμα στον πόλεμο κατά του ναζισμού. Εν τω μεταξύ στις χώρες που είχε ήδη επιτεθεί η Γερμανία, οι κομμουνιστές μετείχαν στην αντίσταση κατά των ναζιστών.
Πολλοί Πολωνοί κομμουνιστές κατέφυγαν στα Ανατολικά της Πολωνίας, την οποίαν κατέλαβε η ΕΣΣΔ με βάση τα μυστικά άρθρα της συμφωνίας Ριμπεντροπ – Μολότωφ. Κατά την διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων 15,000 Πολωνοί αξιωματικοί που παραδόθηκαν, οδηγήθηκαν σε σοβιετικά στρατόπεδα αιχμαλώτων. Μερικούς μήνες αργότερα, τον Απρίλιο και τον Μάιο του 1940, εξοντώθηκαν. Περισσότερο από 4,000 πτώματα ανασύρθηκαν στον τάφο του Κατίν, κοντά στο Σμόλενσκ, το 1943 από τις γερμανικές δυνάμεις, στις οποίες οι σοβιετικές αρχές, προσπάθησαν να επιρρίψουν την ευθύνη της σφαγής.
Σε κάποιες περιπτώσεις οι κομμουνιστές συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς ναζιστές, ενώ σε άλλες η δράση τους ανεστάλη και μεταφέρθηκαν στην ΕΣΣΔ και εξορίστηκαν στην κεντρική Ασία και τη Σιβηρία μαζί με 1,5000,000Πολωνούς, για να επανδρώσουν τα σοβιετικά στρατόπεδα εργασίας.
Η Σοβιετική Ένωση ξαφνικά παρουσιάζεται στενή και ενεργή σύμμαχος της Μεγάλης Βρετανίας και των ΗΠΑ στον πόλεμο κατά του ναζισμού και υπέρ της απελευθέρωσης της Ευρώπης από την κυριαρχία του.
Το 1941 και 1942 10 εκατ. άνθρωποι αναγκάστηκαν να αφήσουν τα σπίτια τους, ενώ οι Γερμανοί εκτόπισαν 4 εκατ. Ανθρώπους. Ο Στάλιν αναγκάστηκε να παραμελήσει την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και τα κομμουνιστικά σχέδια του, για να ανακόψει την γερμανική προέλαση, κάνοντας έκκληση για την σωτηρία της πατρίδας, της οποίας η ελευθερία κινδύνευε.
Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΠΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Η μάχη του Στάλινγραντ ώθησε χιλιάδες νέους στις κομμουνιστικές γραμμές από όλα τα μέρη της Ευρώπης. Σε πολλές χώρες οι κομμουνιστές ήταν η πλειονότητα στις τάξεις της αντίστασης όπως ο ΕΛΑΣ στην Ελλάδα, ο Απελευθερωτικός στρατός στην Γιουγκοσλαβία, οι Ελεύθεροι Σκοπευτές στην Γαλλία κ.α. που τέθηκαν επικεφαλής της αντίστασης στην Νότια Ευρώπη. Μεταπολεμικά όλοι αυτοί και αυτοί που επέστρεψαν από την εξορία (στην Σοβιετική Ένωση) αλλά και χιλιάδες ακτιβιστές, συνδικαλιστές και διανοούμενοι που βοήθησαν ώστε να καταστεί ο κομμουνισμός ένα φαινόμενο παγκόσμιας εμβέλειας, μια μαζική εμπειρία.
Τα αντιστασιακά κινήματα απέκτησαν την εθνική ανεξαρτησία υπό την καθοδήγηση του κομμουνιστικού αντάρτικου όπως στα Βαλκάνια, ενώ άλλες χώρες απελευθερώθηκαν από τον Κόκκινο Στρατό ή από τα συμμαχικά στρατεύματα. Η γενιά της αντίστασης ωρίμασε με του Στάλινγραντ, σύμβολο της σοβιετικής στρατιωτικής νίκης. Ο κομμουνιστικός κόσμος τον οποίον αντιπροσώπευε ο Στάλιν, δεν ήταν πια εκείνος των πρώτων χρόνων της Γ’ Διεθνούς, αλλά παρουσιάστηκε συμπαγής, πειθαρχημένος και δυνατός, πρόβαλε έτσι την εικόνα μιας δύναμης προορισμένης να επεκταθεί.
ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι δύο νικήτριες δυνάμεις ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, ανέπτυξαν στις σφαίρες επιρροής τους ένα σύνολο συμμαχικών κρατών που διευκόλυνε τις ηγεμονικές βλέψεις τους. Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες είχαν ελευθερωθεί από τον Κόκκινο Στρατό και όπου οι κομμουνιστές κατείχαν υψηλές θέσεις στις κυβερνήσεις, τα προβλήματα αφορούσαν τον πολιτικό και στρατιωτικό έλεγχο αλλά επεδίωκαν και μια βαθιά κοινωνική και οικονομική αλλαγή.
Σε μερικούς μήνες στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, η Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία, Πολωνία, Βουλγαρία, και Ρουμανία τις κυβερνήσεις συνασπισμού αντικατέστησαν μονοκομματικές. Η δικτατορία των κομμουνιστικών κομμάτων επιβλήθηκε δια της ισχύος, καταργώντας νόμους και δημοκρατικούς θεσμούς, και αναπλάθοντας το κράτος και την οικονομία, μέσω αγροτικής μεταρρύθμισης και ύστερα κολεκτιβοποίησης της γεωργίας, κατά το πρότυπο της σοβιετικής εμπειρίας. Στην Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία, οι οποίες είχαν ελευθερωθεί χωρίς εξωτερικές επεμβάσεις, οι κομμουνιστές ανήλθαν στην εξουσία και η διαδικασία που ακολούθησαν για την οικοδόμηση του υπαρκτού σοσιαλισμού, αν και αυταρχικές, είχαν μεγαλύτερη αυτονομία από ότι στην ΕΣΣΔ.
Το 1947 η ίδρυση της Κομινφόρμ, του «Γραφείου Πληροφόρησης των Κομμουνιστικών και των Εργατικών Κομμάτων» όπου μετείχαν αντιπρόσωποι εννέα ευρωπαϊκών κομμουνιστικών κομμάτων, από τα οποία τα επτά είχαν ήδη ανέλθει στην εξουσία, ενώ τα άλλα δύο, της Γαλλίας και της Ιταλίας, ήταν από τα ισχυρότερα στην δυτική Ευρώπη, θέσπισε τον σχηματισμό του «σοβιετικού μπλόκ» το οποίο έκανε την αναδίπλωση του κομμουνιστικού κινήματος καθώς η οργάνωση αυτή συνιστούσε απάντηση στο δόγμα Τρούμαν και το σχέδιο Μάρσαλ, του 1947, αλλά και τον όλο και πιο στενό έλεγχο τον οποίον η Μόσχα σκόπευε να ασκήσει στο παγκόσμιο κίνημα.
Τον επόμενο χρόνο η αποπομπή της Γιουγκοσλαβίας λόγω της ρήξης ανάμεσα στον Στάλιν και τον Τίτο, σηματοδότησε την τετραετή πάλη κατά του τιτοϊσμού εκ μέρους των «λαϊκών δημοκρατιών», όπως ονομάστηκαν τα κράτη που ελέγχονταν από κομμουνιστικά κόμματα.
Τα στελέχη που είχαν πολεμήσει στην αντίσταση κατά του ναζισμού, αντικαταστάθηκαν από έμπιστους του κινήματος που είχαν μείνει πολύ καιρό στην Σοβιετική Ένωση και διατηρούσαν επαφή με τον Στάλιν και τις μυστικές υπηρεσίες της ΕΣΣΔ.
Η σοβιετική μυστική αστυνομία αφού έπληξε όποιον θεωρούσαν εχθρό του σοσιαλισμού, στράφηκαν εναντίον των κομμουνιστών και αρκετούς κατηγόρησαν για δολιοφθορές και προδοσία. Η οικονομία στις λαϊκές δημοκρατίες ακολούθησε και προσαρμόστηκε εκείνη της ΕΣΣΔ. Τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας του Στάλιν (1949 – 1953) συνέβησαν στη Σοβιετική Ένωση και στην Ανατολική Ευρώπη νέα έξαρση της τρομοκρατίας, χαλκευμένες δίκες, συνοπτικές εκτελέσεις και μαζική χρήση ρωσικών και ευρωπαϊκών στρατοπέδων συγκέντρωσης.
ΤΙΤΟ
Ο Γιόσιπ Μπροζ ή Τίτο ήταν γραμμένος στο Κομμουνιστικό κόμμα της Γιουγκοσλαβίας από το 1920 και το 1928 έγινε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και γραμματέας στην περιοχή της Κροατίας. Επιβίωσε από τις εκκαθαρίσεις που έπληξαν σχεδόν 1,000 κομμουνιστές της Γιουγκοσλαβίας όταν μετέβη στην ΕΣΣΔ και επέστρεψε πίσω στην πατρίδα του αναλαμβάνοντας γραμματέας του κόμματος το οποίο προσπάθησε να διοργανώσει. Οργάνωσε τον αγώνα εναντίον των Ιταλών και των Γερμανών εισβολέων στο όνομα της ενότητας των λαών της Γιουγκοσλαβίας. Οι αντάρτες του απελευθέρωσαν κάποιες περιοχές και η διάσκεψη της Τεχεράνης αναγνώρισε την προσωρινή επαναστατική κυβέρνηση του Τίτο, καθεστώς συμμαχικού συνασπισμού.
Τον Μάιο του 1945 υποχρέωσε τους ναζί να παραδοθούν και κατέλαβε την Τεργέστη. Ακολούθως ο Τίτο αφιερώθηκε στο νέο γιουγκοσλαβικό κράτος, σε ομοσπονδιακή βάση και με ίσα δικαιώματα μεταξύ όλων των εθνοτήτων. Υπήρξε υπέρμαχος μιας ευρύτερης βαλκανικής συνομοσπονδίας και συγκρούστηκε σύντομα μα τον Στάλιν. Η αποπομπή του από την Κομινφόρμ επέτρεψε στον Τίτο να εκμεταλλευτεί τη δυτική βοήθεια χωρίς να θίξει τη σοσιαλιστική διάρθρωση της οικονομίας. Υπήρξε από τους ηγέτες των «ουδέτερων» χωρών, και ήταν επικεφαλής της διαδικασίας από – αποικιοποίησης. Με την ΕΣΣΔ συμφιλιώθηκε το 1955 και είχε την πρόθεση να προτείνει ένα κομμουνιστικό σύστημα διαφορετικό ή εναλλακτικό έναντι της Μόσχας.
Αινείας
Εδώ το Μέρος Α: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos/
Εδώ το Μέρος Β: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-2/
Εδώ το Μέρος Γ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-3/
Εδώ το Μέρος Δ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-d/
Εδώ το Μέρος Ε: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-e/
Εδώ το Μέρος ΣΤ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-st/
Εδώ το Μέρος Η: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-i/
Εδώ το Μέρος Θ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-th/
Εδώ το Μέρος Ι: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-i-2/
Εδώ το Μέρος Κ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-k/
Εδώ το Μέρος Λ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-k/
