(Άρθρο)

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΛΜΑ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΠΡΟΣ, 1958 – 1961

Παρά την επιτυχία του πρώτου πενταετούς πλάνου, ο Μάο ήταν απογοητευμένος από την απόκλιση που είχε στον τομέα της αστικής ανάπτυξης. Το 1958 παρουσίασε «Το Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός», για την ισχυροποίηση του κομμουνιστικού καθεστώτος στην ύπαιθρο. Τα χωριά ενοποιήθηκαν σε μεγάλες αυτοδιοικούμενες κομμούνες με μέσο πληθυσμό 30,000 αγρότες, στις οποίες συνδυάστηκε η γεωργία και η μικρής κλίμακας βιομηχανία για την προώθηση της αγροτικής αυτάρκειας. Το σχέδιο αυτό απέτυχε. Οι αξιωματούχοι ενδιαφέρονταν περισσότερο να ανταποκριθούν στα πλάνα τους στην βιομηχανική παραγωγή παρά να θερίσουν τις σοδιές, και η παραγωγή δημητριακών είχε σημαντική πτώση. Πάνω από 20 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από τον λιμό που ακολούθησε. Αυτή η αποτυχία του Μάο, που θεωρείτο ο εθνικός σωτήρας, μείωσε την επιρροή του στο κόμμα και ο Λιου-Σάο-τσι με τον Τένγκ Σιάοπινγκ ξεκίνησαν ένα επιτυχημένο πρόγραμμα ανάκαμψης.

Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, 1966 – 1969

Το 1966 ο πρόεδρος Μάο εγκαινίασε την Πολιτιστική Επανάσταση για να επανακτήσει τον έλεγχο του κόμματος. Είχε την υποστήριξη του Λιν Πιάο, του ηγέτη του Λαικού Απελευθερωτικού Στρατού, ο οποίος καλλιέργησε την προσωπολατρία στον Μάο, διανέμοντας εκατομμύρια αντίτυπα από το Κόκκινο Βιβλίο σε ολόκληρη την Κίνα.

Με το σύνθημα «Καταστρέψτε το παλιό και δημιουργήστε το καινούργιο», σχολεία, εργοστάσια και κυβερνητικά ιδρύματα έκλειναν. Οι «αντιδραστικοί» όπως ο Λιου και Τένγκ, καθαιρέθηκαν από την κυβέρνηση, και χιλιάδες άνθρωποι που χαρακτηρίστηκαν  «αντεπαναστάτες», δέχτηκαν επιθέσεις, φυλακίστηκαν ή δολοφονήθηκαν. Μέχρι το 1968 η Κίνα ήταν στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου. ¨Όταν  μέλη της Ερυθροφρουράς στράφηκαν ο ένας εναντίον του άλλου, επέμβει ο στρατός για να  τους χωρίσει. Μέσα σε αυτό το χάος, εκατομμύριο άνθρωποι βρήκαν τον θάνατο και η οικονομική παραγωγή καθηλώθηκε.

Ο Μάο προσπάθησε να επαναφέρει την τάξη. Το 1975 αποκατέστησε τον Τένγκ, βελτίωσε τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, και ενέκρινε το νέο οικονομικό πλάνο, γνωστό ως «οι τέσσερεις εκσυγχρονισμοί»  (γεωργία, βιομηχανία, στρατός και επιστήμη – τεχνολογία) Μετά τον θάνατο του το 1976 ξεκίνησε βίαιη διαμάχη δυνάμεων για την εξουσία μεταξύ των μαοϊκών και των μετριοπαθών, την οποία κέρδισαν οι μετριοπαθείς.

ΜΑΟ ΖΕΝΤΟΝΓΚ (1893 – 1976)

O Μάο Ζεντάνγκ (επίσης Τσε-τουνγκ) ήταν ο πρώτος κομμουνιστής ηγέτης της Κίνας. Προσάρμοσε τον κομμουνισμό στις συνθήκες της Κίνας τονίζοντας την ανάγκη μιας αγροτικής παρά αστικής επανάστασης. Το Κόκκινο Βιβλίο του μελετήθηκε ευρέως και του χάρισε το ψευδώνυμο «Ο Μεγάλος Τιμονιέρης»

Γιός πλουσίων αγροτών ο Μάο ήταν ιδρυτικό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ). Εγκαθίδρυσε τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας το 1949, έπειτα από μακροχρόνιο εμφύλιο πόλεμο. Κατά την διάρκεια της εξουσίας του έλαβαν χώρα οι μεγάλες αγροτικές και βιομηχανικές μεταρρυθμίσεις, η ρήξη Σοβιετικής Ένωσης – Κίνας το χάος της Πολιτιστικής Επανάστασης και ο θάνατος εκατομμυρίων ανθρώπων λόγω υποσιτισμού.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ

ΨΑΡΙΑ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ

Ο Μάο περιέγραψε την υποστήριξη των ντόπιων στον ανταρτοπόλεμο των κομμουνιστών: « Ο λαός είναι θάλασσα. Και ο στρατός είναι τα ψάρια που κολυμπούν στη θάλασσα»

ΜΙΑ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ ΑΛΗΘΕΙΑ

«Όλοι οι κομμουνιστές πρέπει να αντιλαμβάνονται την αλήθεια: η πολιτική εξουσία βγαίνει από την κάννη των όπλων».  (Μάο 1938)

ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΡΕΑ, 1950 – 1951

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Κορέα διαιρέθηκε στην Βόρεια Κορέα (κομμουνιστική) και τη Νότια Κορέα (φιλοαμερικανική). To 1950 η Βόρεια εισέβαλε στη Νότια, αλλά οι δυνάμεις της απωθήθηκαν πίσω από τον 38ο παράλληλο από «ειρηνευτικές δυνάμεις» των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) Όταν κατόπιν ο ΟΗΕ εισέβαλε στην Βόρεια Κορέα, τα κινεζικά στρατεύματα τον υποχρέωσαν να οπισθοχωρήσει. Ο τερματισμός των εχθροπραξιών το 1953 επανάφερε τον αρχικό διαχωρισμό στην κορεατική χερσόνησο. Παρά τις απώλειες η Κίνα ήταν ικανοποιημένη με την στρατιωτική της επιτυχία. Υπήρχαν όμως διεθνείς επιπτώσεις. Η ΗΠΑ προσέφεραν μαζική βοήθεια στην Ταιβάν και επέτρεψαν να πάρει την θέση της Κίνας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έως το 1971.

ΑΠΟΣΜΑΣΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΜΑΟ

«Η πολιτική είναι ένας πόλεμος χωρίς αιματοχυσίες, ενώ ο πόλεμος είναι πολιτική με αιματοχυσίες».

ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΟΦΡΟΥΡΑΣ

«Ο Μάο Τσε-τουνγκ είναι ο κόκκινος ήλιος στις καρδιές μας»

«Ο πατέρας είναι πολύτιμος, η μητέρα είναι πολύτιμη, όμως ο πρόεδρος Μάο είναι ο πιο πολύτιμος από όλους»

Η ΣΙΝΟ-ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ

Τη δεκαετία του 1950, η προπαγάνδα του Ψυχρού Πολέμου περιέγραφε ένα μονολιθικό κομμουνιστικό μπλοκ υπό την ηγεσία της Μόσχας. Όμως οι ρωγμές μεταξύ της ΕΣΣΔ και της Κίνας είχαν αρχίσει να διαφαίνονται. Η Κίνα διαφωνούσε με την ΕΣΣΔ ιδεολογικά Εξοργίστηκε όταν ο νέος ηγέτης Χρουστσόφ (ο διάδοχος ρου Στάλιν) κατήγγειλε την τρομοκρατία και τα εγκλήματα του Στάλιν στο 20ο συνέδριο του κόμματος το 1956. Οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν από αυτή τη δήλωση επηρέασαν το σύνολο του κομμουνιστικού κόσμου. Οι Κινέζοι κομμουνιστές, που είχαν οικοδομήσει το δικό τους άκαμπτο αυταρχικό καθεστώς, προσβλήθηκαν και η Κίνα άρχισε να απορρίπτει τον ηγετικό ρόλο της ΕΣΣΔ. Ακόμα η πολιτική του Χρουστσόφ για «ειρηνική συνύπαρξη» με την Δύση, φαινόταν να εγκαταλείπει την κομμουνιστική θεωρία της παγκόσμιας επανάστασης.

Η Κίνα επίσης ήταν ενοχλημένη που δεν της επιτρεπόταν να έχει πρόσβαση στην πυρηνική τεχνολογία της ΕΣΣΔ. Ενοχλημένος από αυτή την κριτική ο Χρουστσόφ απέσυρε όλη τη σοβιετική βοήθεια από την Κίνα το 1960. Οι σχέσεις τους χειροτέρεψαν περισσότερο το 1962 όταν η ΕΣΣΔ αρνήθηκε να υποστηρίξει την Κίνα στις συγκρούσεις στα σύνορα με την Ινδία.

ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΜΕ ΚΙΝΕΖΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Έως το1978 0 Τενγκ είχε επανακτήσει τον έλεγχο του ΚΚΚ και άρχισε να αναιρεί την πολιτική του Μάο. Η ανάπτυξη της Κίνας δεν μπορούσε να συμβαδίσει με τη γρήγορη αύξηση του πληθυσμού της (ο πληθυσμός είχε φτάσει το ένα δισεκατομμύριο). Ο Τενγκ τότε εισήγαγε ένα πρόγραμμα ελέγχου των γεννήσεων, επιτρέποντας τη γέννηση ενός μόνο παιδιού. Ταυτόχρονα έκανε μεταρρυθμίσεις προς την ελεύθερη αγορά (για αύξηση της παραγωγικότητας). Οι αγρότες ήταν πλέον ελεύθεροι να πουλούν την πλεονάζουσα παραγωγή τους στις τιμές της αγοράς. Η ατομική ιδιοκτησία επανήρθε  και τα παράλια της Κίνας ήταν ανοιχτά στο εμπόριο και τις ξένες επενδύσεις, εισάγοντας έτσι πολύτιμη σύγχρονη τεχνολογία.

Τα αποτελέσματα των μεταρρυθμίσεων ήταν άμεσα. Με την ανάπτυξη της αγροτικής βιομηχανίας, η παραγωγικότητα εκτινάχθηκε στα ύψη και η ποιότητα ζωής βελτιώθηκε. Ταυτόχρονα όμως υπήρχε ανεργία, μαζική εσωτερική μετανάστευση του αγροτικού πληθυσμού στις πόλεις, αύξηση της διαφθοράς και διεύρυνση του κοινωνικού και οικονομικού χάσματος μεταξύ των εργατών και της αυξανόμενης μεσαίας τάξης.

Υπήρχε επίσης έντονη απαίτηση για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, που προκάλεσαν μεγάλες διαδηλώσεις το 1978, 1986 και 1989.

ΤΕΝΓΚ ΣΙΑΟ-ΠΙΝΓΚ (1901 – 1997)

Ο Τενγκ Σιάο-πινγκ διαδέχθηκε τον Μάο ως ηγέτης της Κίνας. ΄Ήταν γιός γαιοκτήμονα και σπούδασε στο εξωτερικό προτού γίνει μέλος του ΚΚΚ. Επέζησε της Μεγάλης Πορείας , έγινε Γενικός Γραμματέας το 1955, όπου οι φιλελεύθερες «δεξιές» απόψεις του για την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας συγκρούστηκαν με αυτές του Μάο. Κατά την διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης εκδιώχθηκε από το κόμμα, όμως κατόπιν ο Μάο τον αποκατέστησε.

Έως το 1978 είχε την καθοδήγηση του κόμματος, προωθώντας τις μεταρρυθμίσεις του ως «ο σοσιαλισμός με τα χαρακτηριστικά της Κίνας» Η απόλυτη εξουσία του επανάφερε την εσωτερική ισορροπία και την οικονομική ανάπτυξη, ‘όμως η διεθνής του φήμη αμαυρώθηκε με τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν το 1989.

Αινείας

Εδώ το Μέρος Α: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos/

Εδώ το Μέρος Β: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-2/

Εδώ το Μέρος Γ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-3/

Εδώ το Μέρος Δ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-d/

Εδώ το Μέρος Ε: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-e/

Εδώ το Μέρος ΣΤ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-st/

Εδώ το Μέρος Η: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-i/

Εδώ το Μέρος Θ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-th/

Εδώ το Μέρος Ι: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-i-2/

Εδώ το Μέρος Κ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-k/