Κομμουνισμός – Η άλλη όψη του νομίσματος (Μέρος Ξ)
ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ: ΕΝΑ ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
Στη Γιουγκοσλαβία το κομμουνιστικό κόμμα ανέλαβε την εξουσία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο χωρίς την βοήθεια της ΕΣΣΔ. Ο ηγέτης της στρατάρχης Τίτο ήταν ένα ελεύθερο μυαλό για τον Στάλιν και αρνιόταν να δεχτεί διαταγές από την Μόσχα. Το 1948 η Γιουγκοσλαβία εκδιώχθηκε από την σοβιετική συμμαχία και υπέστη οικονομικό αποκλεισμό. Ο Τίτο αρνήθηκε να υποχωρήσει και η Γιουγκοσλαβία έγινε το πρώτο ανεξάρτητο κομμουνιστικό κράτος της Ευρώπης.
Ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ
Το 1961 ο Χρουστσόφ ανακοίνωσε ότι ο κομμουνισμός θα «έθαβε» τον καπιταλισμό. Η ΕΣΣΔ είχε εκτοξεύσει τον πρώτο δορυφόρο στον κόσμο (Σπούτνικ) και είχε στείλει τον πρώτο άνθρωπο στο διάστημα (Γιούρι Γκαγκάριν). Ήταν η εποχή που Ψυχρού Πολέμου και οι δύο υπερδυνάμεις επιδείκνυαν την οικονομική τους δύναμη.
Οι ΗΠΑ ήταν αποφασισμένες να νικήσουν την ΕΣΣΔ στην κατάκτηση του διαστήματος. Έτσι ενώ οι Σοβιετικοί ήταν οι πρώτοι που πραγματοποίησαν προσεδάφιση διαστημοπλοίου
στο φεγγάρι, οι Αμερικανοί τους απάντησαν το 1969 με την αποστολή Απόλλων 11. Οι φωτογραφίες του Νιλ Άμστρονγκ στο φεγγάρι έκαναν τον γύρο του κόσμου και οι ΗΠΑ έδειξαν πως ήταν ένα βήμα μπροστά από τους Σοβιετικούς.
ΕΡΝΕΣΤΟ ΤΣΕ ΓΚΕΒΑΡΑ (1928 – 1967)
Ο Τσε Γκεβάρα ήταν ειδικός στον ανταρτοπόλεμο και έγινε σύμβολο της επαναστατικής ιδεολογίας μετά τον θάνατο του.
Γεννημένος στην Αργεντινή, ασπάστηκε τον μαρξισμό έπειτα από ένα ταξίδι του σε όλη τη Λατινική Αμερική στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Έζησε την ανατροπή του σοσιαλιστικού καθεστώτος του Άρμπενς στη Γουατεμάλα, και έπειτα προσχώρησε στην ομάδα του επαναστάτη Κουβανού Φιντέλ Κάστρο στο Μεξικό. Ο ρόλος του ήταν καθοριστικός στην κουβανέζικη επανάσταση (1956 – 1959) και έγινε διακεκριμένο μέλος της κομμουνιστικής κυβέρνησης της Κούβας. Το 1965 έφυγε από εκεί για να βοηθήσει την επανάσταση σε άλλες περιοχές της Λατινικής Αμερικής. Αιχμαλωτίστηκε και δολοφονήθηκε στην Βολιβία.
ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΥΣΗ
Το 1968 οι ιδέες του Μαρξ ενέπνευσαν πολλές φοιτητικές εξεγέρσεις στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Τα γεγονότα στο Παρίσι παραλίγο να ανατρέψουν μια Δυτική Κυβέρνηση. Φοιτητικές ταραχές για εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις εξελίχθηκαν σε ευρύτερο κίνημα ενάντια στις καπιταλιστικές δυνάμεις και στον κυβερνητικό αυταρχισμό. Οι άγριες συγκρούσεις με την αστυνομία προκάλεσαν μεγάλες λαϊκές διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης του προέδρου Ντε Γκολ και τη μεγαλύτερη απεργία στην ιστορία της Γαλλίας με τη συμμετοχή 10 εκατομμυρίων εργαζομένων.
ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ
Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 εμφανίστηκαν μαρξιστικές οργανώσεις διαφορετικού τύπου στη Δύση, οι οποίες χρησιμοποιούσαν την τρομοκρατία για να αποσταθεροποιήσουν το καπιταλιστικό σύστημα. Ομάδες όπως ο Κόκκινος Στρατός της Ιαπωνίας, η Άμεση Δράση στη Γαλλία, οι Ερυθρές Ταξιαρχίες στην Ιταλία, η Φράξια «Κόκκινος Στρατός» των Μπάαντερ – Μάινχοφ στη Δυτική Γερμανία και οι Γουέδερμεν στις ΗΠΑ βομβάρδιζαν, απήγαγαν, δολοφονούσαν και έπλητταν στρατιωτικούς, οικονομικούς ή πολιτικούς στόχους για να προωθήσουν τις επαναστατικές τους ιδέες.
ΥΦΕΣΗ 1969 – 1975
Τη δεκαετία του 1970 ο Ψυχρός Πόλεμος πέρασε μια περίοδο ύφεσης, με την είσοδο της Κίνας στο διεθνές σκηνικό. Οι υπερδυνάμεις ζητούσαν βελτίωση των σχέσεων τους, η κάθε μια για τους δικούς της λόγους. Η ΕΣΣΔ ήθελε να περικόψει τις στρατιωτικές δαπάνες, οι ΗΠΑ ήθελαν να τελειώσει ο πόλεμος στο Βιετνάμ και η Κίνα ήθελε να βγει από την απομόνωση της.
Οι σχέσεις μεταξύ Κίνας και ΕΣΣΔ είχαν διαταραχθεί από τα μέσα της δεκαετίας του 1950. Επιδεινώθηκαν το 1969 όταν οι συγκρούσεις στα σύνορα παραλίγο να οδηγήσουν σε πόλεμο τα δύο κράτη. Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον εκμεταλλεύτηκε τη διαμάχη μεταξύ των δύο κομμουνιστικών δυνάμεων, ανοίγοντας διαύλους επικοινωνίας με την Κίνα, οι οποίες είχαν διακοπεί με την εμπλοκή της Κίνας στον πόλεμο της Κορέας, και κατόπιν στρέφοντας την Κίνα εναντίον της ΕΣΣΔ. Ήλπιζε στην αποδυνάμωση της σοβιετικής εξουσίας και στο τέλος του πολέμου στο Βιετνάμ, αφού οι ΗΠΑ ήταν σίγουρες πως η Κίνα υποστήριζε το Βόρειο Βιετνάμ.
Το 1971 οι ΗΠΑ σταμάτησαν το εμπάργκο κατά της Κίνας και υποστήριξαν την ένταξη της στα Ηνωμένα Έθνη , στην θέση της Ταιβάν. βάζοντας τέλος στην διεθνή απομόνωση της.
Ακολούθησε η επίσκεψη του Νίξον το 1972 στο Πεκίνο. Η ΕΣΣΔ τότε φοβούμενη τη δημιουργία μιας αντισοβιετικής συμμαχίας κάλεσε τον Νίξον στο Κρεμλίνο και υπέγραψε τη συμφωνία αφοπλισμού SALT. Η Κίνα και η ΕΣΣΔ ανταγωνίζονταν για την επιρροή τους στις ΗΠΑ η οποία αντιλήφθηκε ότι η ύφεση ήταν προτιμότερη για την αντιμετώπιση των αντιπάλων της από την επιθετική πολιτική.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο Βίλι Μπράντ, ο καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας από το 1969 επεδίωξε μία νέα πολιτική συνεργασίας με την Ανατολή, γνωστή ως Οστπολιτίκ. Το 1972 η Ανατολική και η Δυτική Γερμανία υπέγραψαν ένα σύμφωνο αμοιβαίας αναγνώρισης, ανοίγοντας τον δρόμο για την ιστορική Συμφωνία του Ελσίνκι το 1975, στην οποία το ΝΑΤΟ αναγνώρισε όλα τα σύνορα που προέκυψαν μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το κομμουνιστικό μπλοκ τότε συμφώνησε να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΥΦΕΣΗΣ 1976 – 1985
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 δημιουργήθηκε ένταση και πάλι, μετά την ανάπτυξη σύγχρονων πυραύλων από τους Σοβιετικούς στην Ευρώπη, η εισβολή στο Αφγανιστάν το 1979 και η κατάρριψη του κορεατικού αεροπλάνου το 1983 συνέβαλαν στην έλλειψη εμπιστοσύνης προς την ΕΣΣΔ, ξεκινώντας νέα κούρσα εξοπλισμών. Οι σχέσεις των υπερδυνάμεων βελτιώθηκαν μόνο όταν ανέλαβε την ηγεσία ο μεταρρυθμιστής Σοβιετικός Μιχαήλ Φκορμπατσόφ.
Η ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Μετά το 1945 ο κομμουνισμός εξαπλώθηκε γρήγορα εκτός της Ευρώπης. Πριν ακόμη η Κίνα γίνει κομμουνιστική το 1949, συγκροτήθηκε η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας, όπου βρίσκονταν σοβιετικά στρατεύματα μετά τον πόλεμο. Κομμουνιστικά καθεστώτα σύντομα εγκαθιδρύθηκαν στην Ασία (Βιετνάμ, Λάος, Καμπότζη) στην Νότια Αμερική (Κούβα, Χιλή, Νικαράγουα) και στην Αφρική (Αιθιοπία, Μοζαμβίκη, Αγκόλα), Βιετνάμ.
Εμπνευσμένος από την επιτυχία του Μάο στην Κίνα, ο Βιετναμέζος κομμουνιστής ηγέτης Χο Τσι Μινχ έπρεπε να νικήσει την Γαλλία και τις ΗΠΑ προτού πετύχει την επανένωση της χώρας του το 1976. Από το 1960 οι ΗΠΑ, πιστεύοντας πως το Νότιο Βιετνάμ έπρεπε να προστατευτεί από τον κομμουνισμό με οποιοδήποτε κόστος, έστειλαν στρατό για να πολεμήσει τους εξεγερμένους κομμουνιστές (Βιετκόνγκ), που αγωνίζονταν για την ανατροπή της νότιας κυβέρνησης και την ενοποίηση του κράτους του Βιετνάμ. Οι αυξανόμενες απώλειες και η μεγάλη αντίθεση του λαού των ΗΠΑ στον πόλεμο, υποχρέωσαν τις ΗΠΑ να αποσύρουν τις δυνάμεις τους και να ζητήσουν ειρήνη.
Χο Τσι Μινχ (1890 1969)
Ένας από τους σημαντικότερους κομμουνιστές ηγέτες του 20ου αιώνα, ο Χο Τσι Μινχ διετέλεσε πρόεδρος του Βιετνάμ από το 1954 μέχρι το 1969.
Ο Χο Τσι Μινχ εκπαιδεύτηκε στην Μόσχα, εκλέχθηκε αντιπρόσωπος της Ασίας στην Κομιντέρν την δεκαετία του 1930. Το 1941 ίδρυσε τους Βιετμινχ (Ένωση για την ανεξαρτησία του Βιετνάμ) και καθοδήγησε τον αγώνα τους εναντίον των Γάλλων (1946 – 1954) Η επιτυχία του αγώνα βασίστηκε στον ανταρτοπόλεμο και στην υποστήριξη των χωρικών. Παρά την νίκη τους, το Βιετνάμ παρέμεινε διαιρεμένο. Τα επόμενα 15 χρόνια ο Χο τσι Μινχ πρωτοστάτησε στον αγώνα για την ενοποίηση της χώρας του και τελικά νίκησε τις δυνάμεις του νότιου Βιετνάμ που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ.
Καμπότζη
Το καθεστώς της Καμπότζης με ηγέτη τον Πολ Ποτ (1975 – 1979) έγινε διεθνώς γνωστό λόγω της ακραίας εκδοχής της «δικτατορίας του προλεταριάτου» Υποστηριχτής της μαοϊκής «ολικής επανάστασης», ο Πολ Ποτ προσπάθησε να δημιουργήσει μια κοινωνία από την αρχή.
Όλοι οι διανοούμενοι δολοφονήθηκαν και οι κάτοικοι ολόκληρων πόλεων στάλθηκαν στην ύπαιθρο για να δημιουργήσουν απέραντες αγροτικές κομμούνες, δουλεύοντας τη γη. Στην διάρκεια μιας τριετούς περιόδου τρομοκρατίας, ο στρατός του Πολ Ποτ, οι Ερυθροί Χμερ, δολοφόνησαν περισσότερο από ένα εκατομμύριο ανθρώπους, το ένα πέμπτο του πληθυσμού της Καμπότζης.
Κούβα
Το 1959 το παγκόσμιο ενδιαφέρον στράφηκε στην Κούβα, όταν ο Φιντέλ Κάστρο και οι αντάρτες του ανέτρεψαν τον διχτάτορα Φουλχένσιο Μπατίστα. Το λαοφιλές πρόγραμμα του Κάστρο για αγροτικά μεταρρύθμιση και οι εθνικοποιήσεις τον έκαναν ήρωα στην κούβα, αλλά εχθρό στις ΗΠΑ. Η απομόνωση της Κούβας με την υποβολή οικονομικού εμπάργκο υποχρέωσε τον Κάστρο να έχει πλήρη εξάρτηση από την ΕΣΣΔ. Το 1961 ο Κάστρο ανακήρυξε την κούβα κομμουνιστικό κράτος και διέθεσε τα στρατεύματα του στη βοήθεια των επαναστατικών κινημάτων στην Αγκόλα, στην Αιθιοπία και την Νικαράγουα.
Αινείας
Εδώ το Μέρος Α: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos/
Εδώ το Μέρος Β: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-2/
Εδώ το Μέρος Γ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-3/
Εδώ το Μέρος Δ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-d/
Εδώ το Μέρος Ε: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-e/
Εδώ το Μέρος ΣΤ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-st/
Εδώ το Μέρος Η: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-i/
Εδώ το Μέρος Θ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-th/
Εδώ το Μέρος Ι: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-i-2/
Εδώ το Μέρος Κ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-k/
Εδώ το Μέρος Λ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-k/
Εδώ το Μέρος Μ: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-m/
Εδώ το Μέρος Ν: https://elamcy.com/kommounismos-i-alli-opsi-tou-nomismatos-meros-n/
