Παγκύπριο Εγερτήριο Σάλπισμα Απελευθερωτικού Αγώνα από τους εύτολμους μαθητές των Γυμνασίων (1955).
Η Eλληνική Eκπαίδευση στην Κύπρο διαδραμάτισε ρόλο καταλυτικό στην εθνική προετοιμασία του λαού και πιο ειδικά της νεολαίας, για τον Aγώνα της αποτίναξης του ξενικού ζυγού και της Aπελευθέρωσης-Ένωσης της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα. Η Ελληνική Εκπαίδευση είναι εκείνη που διατήρησε ανόθευτη την εθνική συνείδηση των Ελλήνων της Κύπρου, που καλλιέργησε το πνεύμα και την ψυχή του λαού, που ανέπτυξε το συναίσθημα της φιλοπατρίας και της πίστης στην αξία και τα πεπρωμένα του Ελληνισμού, είναι εκείνη που δίδαξε το λαό πως δεν υπάρχει υπέρτερο ή υποκατάστατο αγαθό της ελευθερίας και της εθνικής αποκατάστασης. Η Ε.Ο.Κ.Α. το 1955 βρήκε ομολογουμένως έδαφος προσφορότατο μέσα στις ψυχές των νέων της Κύπρου για τους στόχους και τα οράματά της. Και τούτο υπήρξε το αποτέλεσμα, κατά κύριο λόγο, του έργου της εκπαίδευσης και των λειτουργών της.
Οι Άγγλοι από την πρώτη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στην Κύπρο, θέλοντας να εδραιώσουν και να διαιωνίσουν την κυριαρχία τους, επιδίωξαν με συστηματικότητα, υπομονή και επιμονή να αλώσουν την Ελληνική Παιδεία του τόπου. Η περίοδος της Αγγλοκρατίας σε σχέση με την Εκπαίδευση ήταν μια περίοδος πάλης αγωνιώδους και ανειρήνευτης του Κυπριακού Ελληνισμού εναντίον ενός αδίστακτου και μεθοδικού κατακτητή, ο οποίος προσπάθησε με κάθε τρόπο να θέσει υπό τον έλεγχο του την Παιδεία του τόπου. Στην πάλη αυτή νικητής αναδείχτηκε, χωρίς αμφιβολία, ο λαός της Κύπρου, ο οποίος, με θυσίες ανυπολόγιστες, με αγώνες σκληρούς και επίμονους, κατόρθωσε να κρατήσει αλώβητη την Ελληνικότητα της Εκπαίδευσης του. Τα σχολεία της Κύπρου, κι αυτά ακόμη τα Δημοτικά που ελέγχονταν διοικητικά και οικονομικά από τις αγγλικές αρχές, αλλά ιδιαίτερα τα Γυμνάσια ήταν και παρέμειναν προπύργια εθνικά. Τα σχολεία της Κύπρου υπήρξαν οι ναοί όπου η Αιώνια Ελλάδα υμνείτο καθημερινά. Οι εθνικές γιορτές της 28ης Οκτωβρίου και της 25ης Μαρτίου πρόσφεραν στιγμές αληθινής εθνικής έξαρσης και ελπίδας. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η γιορτή της Ελληνικής Σημαίας, κατά την οποία όλοι οι μαθητές του Γυμνασίου, με χέρι ανυψωμένο και με φωνή παλλόμενη από πίστη και αφοσίωση, έδιναν κάθε χρόνο τον όρκο ότι με αυτοθυσία θα διαφύλατταν το Εθνικό μας Σύμβολο και με όλες τους τις δυνάμεις θα αγωνίζονταν για την τιμή και το μεγαλείο του Έθνους και για την Ένωση της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα. Κι όταν το πλήρωμα του χρόνου έφτασε, τα ελληνικά Γυμνάσια αναδείχτηκαν εκκολαπτήρια απαράμιλλων εθνικών Αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α., που ανέβαιναν το ικρίωμα της αγχόνης ψάλλοντας τον Ύμνο της Ελευθερίας. Η Nεολαία στον Απελευθερωτικό Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. 1955-1959 (Μελέτες – Γενικές επισημάνσεις – Προσωπικές Μαρτυρίες) Πηγή: Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κύπρου
