Η περίοδος της Ελληνικής Ιστορίας μεταξύ των ετών 492-479 π.Χ., είναι γνωστή ως η περίοδος των <<Περσικών Πολέμων>>, με αιτία την επεκτατική πολιτική των Περσών. Η Ελλάδα, αποτελούσε το κύριο εμπόδιο τους για την επέκτασή τους προς την Ευρωπαϊκή ήπειρο.
Η επική Μάχη του Μαραθώνα το 490 π.Χ., έμελλε να είναι η τελική, τερματίζοντας την μεγάλη περσική εισβολή στην Ευρώπη και καθιερώνοντας τους Έλληνες ως κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη.
Οι Πέρσες έψαχναν την αφορμή προκειμένου να επιτεθούν στην Ελλάδα και να ανοίξουν δρόμο προς την Ευρώπη. Tην αφορμή την βρήκαν όταν το 500 π.Χ. , οι Ελληνικές τότε πόλεις-κράτη της Μικράς Ασίας που αποτελούσαν τμήμα της Περσικής Αυτοκρατορίας, ξεσηκώθηκαν κατά των Περσών. Η Αθήνα και η Ερέτρια (Εύβοια), έστειλαν 25 πλοία προκειμένου να βοηθήσουν. Οι επαναστάτες όμως, ηττήθηκαν από τους Πέρσες και εκνευρισμένος ο βασιλιάς της Περσίας Δαρείος , ορκίστηκε να τιμωρήσει τους Αθηναίους για την βοήθεια που έστειλαν.
Ο Δαρείος, επιλέγοντας την επίθεση από τη θάλασσα, ξεκίνησε την εκστρατεία του το 492 π.Χ. Κατέκτησε τα βασίλεια της Θράκης και της Μακεδονίας στα βόρεια ελληνικά σύνορα. Κατευθυνόμενος όμως προς στον νότο, ισχυρή θύελλα κατέστρεψε το στόλο του και έτσι η συνέχιση της εκστρατείας απέτυχε.
Η δεύτερη εκστρατεία που επιχείρησε δύο χρόνια αργότερα, ήταν εκείνη που θα κατέληγε και στη μάχη του Μαραθώνα.
Ξεκινώντας τις νέες προετοιμασίες για την δεύτερη εκστρατεία του, ο Δαρείος έστειλε κήρυκες ζητώντας από τους Έλληνες υποτακτικά <<γη και ύδωρ>>. Η Αθήνα και η Σπάρτη ήταν οι πρώτες πόλεις που αντέδρασαν, με τους Αθηναίους να ρίχνουν στο βάραθρο της Ακρόπολης τους κήρυκες, ενώ οι Σπαρτιάτες αντίστοιχα, τους έριξαν στο πιο κοντινό πηγάδι ώστε να βρουν άφθονη <<γη και ύδωρ>>.
Μετά από αυτή τη στάση των Ελλήνων, ο πόλεμος ήταν αναπόφευκτος.
Με επικεφαλείς τον Δάτη, τον Αρταφέρνη και έναν Μήδο, ο περσικός στόλος μεταφέρει δυνάμεις πεζικού και ιππικού και υποτάσσει τα περισσότερα νησιά στο Αιγαίο ( τέλη Αυγούστου – αρχές Σεπτεμβρίου 490 π.Χ. ). Τη πόλη της Ερέτριας την πολιορκούσαν έξι μέρες, καταστρέφοντας την, σφάζοντας τους κατοίκους της, ενώ όσοι γλίτωσαν πιάστηκαν αιχμάλωτοι.
Αμέσως μετά οι Πέρσες πέρασαν στον Μαραθώνα, ελπίζοντας πως με αυτό τον τρόπο θα μπορούσαν να απομακρύνουν τους Αθηναίους από την Αθήνα και θα έκαναν κατάληψη της αρχής. Η δύναμη τους, έφτανε περίπου στους 20.000 πεζούς και 1.000 ιππείς (ο αριθμός αυτός αλλάζει ανάλογα με τον ιστορικό που περιέγραψε τη μάχη). Η Αθήνα “απάντησε” με στρατό 10.000 ανδρών ενισχυμένο με 1.000 ακόμη στρατιώτες από τις Πλαταιές. Οι Σπαρτιάτες, πρόθυμοι να βοηθήσουν χωρίς όμως να παραβιάσουν τον νόμο που τους απαγόρευε να φύγουν από τη Σπάρτη, πριν τη γέμιση του φεγγαριού, έστειλαν δύναμη αφού περίμεναν την πανσέληνο, αλλά αυτή έφτασε όταν πια η μάχη είχε τελειώσει.
Το πρωί της 17ης Σεπτεμβρίου, με τέλειο συγχρονισμό ο Μιλτιάδης (ένας από τους 10 Αθηναίους στρατηγούς), έδωσε διαταγή και οι Αθηναίοι μαζί με τους Πλαταιείς σχημάτισαν τη φάλαγγα και κινήθηκαν κατά του εχθρού. Γύρω <<αντηχούσε>> ο ύμνος που ο Αισχύλος, όπου πολέμησε στη μάχη του Μαραθώνα, έγραψε αργότερα στη περίφημη τραγωδία <<Πέρσες>>: “Ίτε παίδες Ελλήνων, ελευθερούτε πατρίδα. Ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγώνων νυν υπέρ πάντων ο αγών”.
Η επίθεση ξεκίνησε αρχικά με αργό βηματισμό και εν συνεχεία τρέχοντας, όταν οι Έλληνες στρατιώτες έφθασαν εντός ακτίνας βολής των Περσών τοξοτών. Οπλισμένοι με ξίφη, δόρατα και ασπίδες, χτύπησαν αρχικά τις περσικές πτέρυγες τις οποίες και απώθησαν. Ο Μιλτιάδης έστειλε και άλλους στρατιώτες κατά των περσικών πτερύγων, οι οποίοι ανάγκασαν το εχθρικό κέντρο σε άτακτη υποχώρηση μέχρι την παραλία. Οι μέχρι τότε αήττητοι Πέρσες, γύρισαν τις πλάτες τους και τράπηκαν σε φυγή, ενώ οι Αθηναίοι τους ακολούθησαν μέχρι τα πλοία. Εκεί έγινε η πιο σκληρή μάχη και εκεί οι Αθηναίοι υπέστησαν τις μεγαλύτερες απώλειες. Οι απώλειες των Ελλήνων έφταναν περίπου τους 192 Αθηναίους, ενώ για τους Πλαταιείς ο αριθμός είναι άγνωστος. Οι Πέρσες έχασαν περίπου 6.400 άνδρες και αιχμαλωτίστηκαν επτά πλοία τους που προσπαθούσαν να διασώσουν τους πανικόβλητους Πέρσες στρατιώτες. Δυο μικρές Ελληνικές πόλεις είχαν νικήσει τη μεγάλη Περσική Αυτοκρατορία.
Οι Πέρσες αρχηγοί, αμέσως έπλευσαν προς την Αθήνα και έφτασαν στον Φαληρικό όρμο. Όμως εκεί, είχαν φτάσει ήδη οι Αθηναίοι και είχαν παραταχθεί στους γύρω λόφους. Οι Πέρσες αντικρίζοντας τις ασπίδες να λάμπουν στον ήλιο του ίδιου στρατού που λίγες ώρες πριν τους είχε κερδίσει στο Μαραθώνα, συγκέντρωσαν το στόλο τους και επέστρεψαν στη Περσία.
Η μάχη του Μαραθώνα, ήταν μια μάχη αποφασιστική, αξιοθαύμαστη για την τακτική και τον ηρωισμό των Ελλήνων. Ήταν η μάχη <<σταθμός>> για την γέννηση των μελλοντικών πολιτισμών της Ελλάδος και της Δύσης. Ανέδειξε την Ελλάδα ως θεμέλιο του Δυτικού πολιτισμού και έσπασε τον αιώνιο μύθο για το αήττητο των Περσών.
