Η σφαγή των Κοντεμενιωτών στις 12 Ιουνίου 1958 – Η 50χρονη συσκότιση της παρανομίας των Άγγλων
Στις 12 Ιουνίου 1958 οι τούρκοι έσφαξαν 8 Κοντεμενιώτες και τραυμάτισαν πολλούς άλλους. Σύμφωνα με μαρτυρίες και γεγονότα, οι άγγλοι αποικιοκράτες κατηγορούνται ότι συνεργάστηκαν με τους τούρκους και ουσιαστικά οδήγησαν τους δύσμοιρους Έλληνες του Κοντεμένου στην σίγουρη σφαγή στο Κιόνελι.
Μετά τα γεγονότα της 12ης Ιουνίου 1958 ο τότε κυβερνήτης διχοτόμος Σερ Χιου Φουτ, διέταξε, αναγκαστικά έρευνα, το πόρισμα της οποίας, δεσμεύθηκε να δώσει στην δημοσιότητα. Ας δούμε λοιπόν, πως εξελίχθηκαν τα πράγματα, όπως μας τα παρουσιάζουν τα βρετανικά αποδεσμευθέντα έγγραφα και τι ακριβώς συνέβη στα παρασκήνια και που μέχρι σήμερα, για πολλούς, παραμένει άγνωστο.
Επικεφαλής της Επιτροπής διορίστηκε ο τότε Αρχιδικαστής Σερ Paget J. Bourke. Η Επιτροπή συνήλθε για την πρώτη της συνεδρία στις 20 Ιουνίου σε αίθουσα της Αγγλικής Σχολής Λευκωσίας. Απαρτιζόταν: εκ μέρους της αποικιακής κυβέρνησης από τον Γενικό Εισαγγελέα Σερ Τζέιμς Χένρυ και τον δικηγόρο του Στέμματος Τζόν Πάλλαρτ.
Εκ μέρους των δολοφονηθέντων και των συγγενών τους οι δικηγόροι: Γ. Χρυσαφίνης, Γ. Κληρίδης, Σ. Παυλίδης, Ξ. I. Κληρίδης, Λ. Δημητριάδης, K..Φάνος, Γ. Λαδάς και Μ. Τριανταφυλλίδης.
Εκ μέρους των τουρκο”κυπρίων” κατηγορουμένων, Ερρόλ Μεχμέτ Ασσίμ, Χασσάν Ηουσείν, Χασσάν Ομέρ, Μουλά Αλί και Ισμαέλ Αλί Χατζί Χασσάν, οι τουρκο”κύπριοι” δικηγόροι Ραούφ Ντενκτάς και Εργούν Μουνίρ.
Και ο συνταγματάρχης Τζ. Χάμιλτον εκ μέρους των βρετανικών στρατιωτικών αρχών.
Η έρευνα διήρκεσε από τις 20 Ιουνίου μέχρι τις 28 Ιουνίου 1958 και το πόρισμα δόθηκε στον κυβερνήτη Σέρ Χιού Φούτ στις 2 Ιουλίου 1958. Όμως, το περιεχόμενό της δεν δόθηκε στην δημοσιότητα μέχρι τις 6 Δεκεμβρίου 1958. Καταρχήν χρησιμοποίησαν την δικαιολογία ότι έπρεπε να περιμένουν να γίνει και να τελειώσει η δίκη των 9 τουρκο”κυπρίων” κατηγορουμένων για τις σφαγές και μετά. Η δίκη όμως, που ήταν μια αισχρή παρωδία εις βάρος των Ελλήνων έκλεισε υπέρ της αθώωσης των τουρκο”κυπρίων” την 1η Σεπτεμβρίου 1958 και όμως το πόρισμα ακόμα δεν διδόταν στην δημοσιότητα.
Η απόφαση βασίστηκε στον ισχυρισμό ότι οι μαρτυρίες των αυτόπτων μαρτύρων δεν ήσαν έγκυρες και τεκμηριωμένες.
Όμως, σύμφωνα με τα βρετανικά έγγραφα, ο Σέρ Χιού Φούτ γνώριζε εκ των προτέρων, (τηλεγράφημα ημερ. 24 Ιουλίου 1958 προς Υπ. Αποικιών) ότι οι κατηγορούμενοι τουρκο”κύπριοι” δεν θα καταδικάζονταν!
Επέμβαση Λονδίνου στο πόρισμα της Επιτροπής
Στις 9 Ιουλίου 1958 το Γραφείο Αποικιών σημείωνε ότι η πρώτη αντίδραση του Γραφείου Πολέμου ήταν αρνητική στη δημοσιοποίηση της έκθεσης. Όμως και εφόσον ο κυβερνήτης είχε ήδη δημόσια δεσμευθεί (17 Ιουνίου) να την δώσει στην δημοσιότητα σε κάποια φάση, αυτό θα ήταν εις βάρος των σωμάτων ασφαλείας. Έλεγε: “…Οι πλέον βλαβερές παράγραφοι του πορίσματος είναι η 37 και η 38 που λένε ότι κατά την άποψη του Αρχιδικαστή, ο τρόπος με τον οποίο τα σώματα ασφαλείας χειρίστηκαν το θέμα ήταν παράνομος… Σίγουρα το πόρισμα δημιουργεί ερωτήματα για τιμωρία, αγωγές, και βέβαια αποζημιώσεις. Αν ο κυβερνήτης δεχθεί το πόρισμα της Επιτροπής τότε θα εναπόκειται σε πληρωμές αποζημιώσεων για να αποφευχθούν πιθανές αγωγές. Τέτοιες αποζημιώσεις θα είναι ευθύνη της κυβέρνησης της Κύπρου για την οποίαν εργάζονται τα σώματα ασφαλείας. Τιμωρίες από την άλλη, θα είναι της αρμοδιότητας των στρατιωτικών αρχών..”, σημείωνε το Γρ. Αποικιών για τις αντιδράσεις του Υπουργού Πολέμου. Και στις 15 Ιουλίου έγραφε πως και το Υπ. Αποικιών συμφωνούσε ότι δημοσιοποίηση του πορίσματος θα είχε το χειρότερο αποτέλεσμα και πως συμφωνήθηκε μεταξύ των δύο Υπουργών όπως εισηγηθούν στον κυβερνήτη και τον Αρχιδικαστή να ετοίμαζαν ένα συντομευμένο πόρισμα… Ο Αρχιδικαστής όμως ήταν ανένδοτος και επέμενε στην παραμονή των επίμαχων αναφορών του. Άρα η καλύτερη λύση είπαν, ήταν να τον πείσουν…
Στις 25 Αυγούστου 1958 το Γραφείο Αποικιών προσθέτει: “…O κυβερνήτης εισηγείται όπως καλέσουμε τον Αρχιδικαστή Σερ Paget J. Bourke, είτε να διορθώσει την παράγραφο 38 είτε να ετοιμάσει μια σύνοψη του πορίσματος… Οι παράγραφοι που προβληματίζουν περισσότερο είναι οι 21 – 24 που ασχολούνται με την λανθασμένη οδηγία να πάρουν την ομάδα των Ελλήνων στο Κιόνελι και την σύγχυση που επικρατούσε στα γραφεία Επιχειρήσεων στην Λευκωσία. Οι παράγραφοι 31-32 που αναφέρονται στην πρακτική να οδηγούνται ενοχλητικά πρόσωπα κάποια μίλια μακριά από το σπίτι τους και να τους ζητείται να περπατούν πίσω. Οι παράγραφοι 37-38 είναι εκείνες που ενοχλούν σημαντικά…Τώρα, πρέπει να αποφασίσουμε πως να προσεγγίσουμε τον Αρχιδικαστή…”.
Επιστολή δικηγόρων των θυμάτων προς κυβερνήτη
Με επιστολή τους ημερ. 10 Οκτωβρίου 1958 οι δικηγόροι Στέλιος Παυλίδης, Γιώργος Χρυσαφίνης, Γιάννης Κληρίδης, Γλ. Κληρίδης, Μιχ. Τριανταφυλλίδης, Ξάνθος Κληρίδης, Κ. Φάνος και Λέλλος Δημητριάδης, ζήτησαν από τον κυβερνήτη Σερ Χιού Φούτ, και εφόσον είχε ήδη γίνει και η δίκη των τουρκο”κυπρίων” οι οποίοι είχαν αθωωθεί, να δώσει στην δημοσιότητα την Εκθεση της Επιτροπής. Δεν έβλεπαν κανένα λόγο πλέον να καθυστερεί η δημοσιοποίησή της.
Επιστολή Λεύκου Κληρίδη
Ο δε δικηγόρος Λεύκος Κληρίδης δημοσίευσε επιστολή στον τοπικό Τύπο με τίτλο “Έρευνα για το Κιόνελι – Γιατί η σιωπή;” ζητώντας την δημοσιοποίησή της και τονίζοντας ότι ολόκληρη η Κύπρος περίμενε απάντηση.
Στις 21 Οκτωβρίου 1958, ο Υπουργός Πολέμου έγραψε στον Υπουργό Αποικιών ζητώντας όπως μη βρεθεί ένοχος ο αξιωματούχος των σωμάτων ασφαλείας για την απόφαση που πήρε, και το πόρισμα όντως τον έβρισκε ένοχο, γιατί αυτό θα έβλαπτε το ηθικό των σωμάτων ασφαλείας και ζήτησε όπως ο κυβερνήτης προσθέσει π.χ. μια παράγραφο στο τέλος του πορίσματος, τονίζοντας ότι ο ίδιος δεν συμφωνεί ότι η πράξη του αξιωματούχου ήταν λανθασμένη…
Την 1η Νοεμβρίου 1958, ο κυβερνήτης με τηλεγράφημά του προς τον Υπ. Αποικιών ενημέρωνε ότι είχε συζητήσει το θέμα με τον Στρατηγό Ντάρλινγκ και τον Αρχιδικαστή… Ο Στρατηγός Ντάρλινγκ (Darling) είπε ότι θα βοηθούσε τα μέγιστα αν αφαιρείτο από την παράγραφο 38 η ενοχοποιητική πρόταση. Συζήτησε είπε, ιδιωτικά με τον Αρχιδικαστή το θέμα ο οποίος του είπε όμως, πως έχοντας ήδη καταθέσει το πόρισμα δεν ήταν διατεθειμένος να το τροποποιήσει.. Όμως ο Αρχιδικαστής άφησε να νοηθεί ότι δεν θα έφερνε ένσταση αν ο κυβερνήτης τελικά δημοσιοποιούσε το πόρισμα αφαιρώντας κάποιες προτάσεις… (Ο Στρατηγός Kenneth Darling είχε αναλάβει ως η ανώτερη στρατιωτική αρχή, επικεφαλής των επιχειρήσεων στην Κύπρο εναντίον της ΕΟΚΑ, τον Οκτώβριο του 1958 μέχρι το 1960).
Οι επεμβάσεις και αλλοιώσεις
Τελικά και αφού προηγήθηκαν έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, ο Αρχιδικαστής δέχθηκε και έγιναν μετατροπές. Αφαιρέθηκε η ενοχλητική πρόταση στην παράγραφο 38, που αποκαλούσε ως παράνομο (unlawful) τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν το όλο θέμα τα σώματα ασφαλείας και αφαιρέθηκε και από την παράγραφο 32 επί λέξη η αναφορά του Συνταγματάρχη Redgrave, o οποίος και κατεύθυνε τους Κοντεμενιώτες στην σίγουρη σφαγή από τους τούρκους…
Μετάφραση της παραγράφου 38 ως είχε 2 Ιουλίου 1958: “Έχω καλεστεί από τον Συνταγματάρχη l. Hamilton που αντιπροσωπεύει το Στρατό, να υποστηρίξω όχι μόνο ότι όλοι ενέργησαν με καλή πίστη, κάτι που δεν είχα δυσκολία να κάνω, αλλά επίσης ότι η διαταγή που δόθηκε και η δράση επι αυτής που λήφθηκε ήσαν λογικές. Δεν μπορώ να το κάνω. Δεν γίνεται να είμαστε σοφότεροι μετά τα γεγονότα. Το μόνο συμπέρασμα που μπορώ να υποστηρίξω είναι ότι ο τρόπος που υιοθετήθηκε ήταν απερίσκεπτος και λανθασμένος. Ήταν επίσης, κατά την άποψη μου, παράνομος. Δεν λέγω ούτε για ένα λεπτό πως ότι συνέβη μπορούσε λογικά να προβλεφθεί. Δεν προτείνω να διερευνήσω τις πιθανότητες. Το γεγονός είναι ότι μια ομάδα Ελλήνων που συνελήφθηκαν με την υποψία ότι θα επιτίθονταν των τούρκων, πιέσθηκε και εξαναγκάσθηκε εν καιρώ αυξημένης ενδο-κοινοτικής έντασης, να περπατήσει δια μέσου τουρκικών περιουσιών, μακριά από τουρκικό χωριό, όμως προς την γενική κατεύθυνση ενός τουρκικού συνοικισμού δίχως την επίβλεψη των σωμάτων ασφαλείας παραμένοντας στον δρόμο Κερύνειας. Αμφότεροι ο Assistant Chief Constable Rice (βοηθός αρχιαστυνόμος Ράις) και ο Assistant Superintendent Trusler (βοηθός διευθυντής Τράσλερ) θεωρούν την πορεία αυτή μη σοφή και προσπάθησαν να προστατεύσουν τους εαυτούς των από το να φανούν οξυδερκείς απλά μετά τα γεγονότα”.
(Παρένθεση: Η περίπτωση αυτή θυμίζει μια πολύ πιο πρόσφατη, παρόμοια τακτική/ παρέμβαση του Φόρειν Όφις, προς το Αγγλικό Εφετείο στην υπόθεση Αποστολίδη εναντίον Όραμς. Όταν η Βαρώνη Κλένις Κίννοκ με επιστολή της προς το Εφετείο, κατόπιν τουρκικών παραστάσεων, το κάλεσε με πρωτοφανή προκλητικό τρόπο να βγάλει μια απόφαση υπέρ των Όραμς ουσιαστικά. Πράγμα που ο επικεφαλής του Αγγλικού Εφετείου όχι μόνο αρνήθηκε, αλλά εξοργισμένος με την προσπάθεια του Φόρειν Όφις τους εξέθεσε με τις συγκεκριμένες αναφορές του στην τελική απόφασή του υπέρ του κ. Μελέτη Αποστολίδη).
Τι γνώριζαν οι Ελληνοκύπριοι δικηγόροι;
Όμως, τίθεται το ερώτημα: Ήσαν οι επεμβάσεις του Λονδίνου για αφαίρεση λέξεων, παραγράφων από το αρχικό πόρισμα της Επιτροπής γνωστές στους δικηγόρους των Ελληνοκυπρίων; Aν ναι, γιατί δεν προέβησαν σε διαμαρτυρίες και ξεσκέπασμα της λογοκρισίας που έτυχε το αρχικό κείμενο του πορίσματος όταν αυτό τελικά δόθηκε στην δημοσιότητα τον Δεκέμβριο του 1958; Όσον αφορά την παράγραφο 38 ίσως αυτή να μην τους ήταν γνωστή, όμως, η αφαίρεση της επι λέξη μαρτυρίας που έδωσε ο Συνταγματάρχης Redgrave θα πρέπει να τους ήταν γνωστή. Γιατί δεν διαμαρτυρήθηκαν όταν αυτή αφαιρέθηκε από το πόρισμα που δόθηκε τελικά στην δημοσιότητα;
Οι συγγενείς των θυμάτων είχαν δικαίωμα αποζημειώσεων
Στις 13 Δεκεμβρίου 1958 ο κυβερνήτης Σερ Χιού Φούτ ενημερώνει τον Υπ. Αποικιών ότι κανένας από τους συγγενείς των θυμάτων μέχρι τότε δεν είχε κάνει αίτηση για οικονομική βοήθεια. Αν έπαιρναν τέτοιες αιτήσεις θα τις εξέταζε η Επιτροπή για Ex. Gratia Payments. Ο κυβερνήτης αν και της άποψης ότι τέτοιες αιτήσεις θα απορρίπτονταν, παράλληλα τόνισε ότι τον ίδιο καιρό αναθεωρούσαν το όλο θέμα οικονομικής βοήθειας… και θα ήταν διατεθειμένος να παραχωρήσει οικονομική βοήθεια στα θύματα του Κιόνελι. Ο Φούτ συμπλήρωνε λέγοντας ότι η συμβουλή που είχε πάρει από τους συμβούλους του ήταν όπως απόφευγαν τη λέξη «αποζημίωση» στο θέμα και χρησιμοποιούσαν τις λέξεις «οικονομική βοήθεια».
Εξ΄όσων γνωρίζουμε, κανένας μέχρι σήμερα δεν ζήτησε είτε αποζημίωση είτε οικονομική βοήθεια από την τότε αποικιακή κυβέρνηση για τη σφαγή των συγγενών τους ή τους τραυματισμούς. ΄Οπως μας παρουσιάζουν τα πράγματα τα βρετανικά έγγραφα, οι αποικιοκράτες είχαν κάνει τη σκέψη αυτή και ήσαν ήδη προετοιμασμένοι να αντιμετώπιζαν τις πιθανότητες αποζημίωσης υπό την μορφή «οικονομικής βοήθειας».
Το ερώτημα γιατί οι δικηγόροι των συγγενών των θυμάτων και των τραυματισθέντων δεν απαίτησαν αποζημιώσεις εκ μέρους των πελατών τους, παραμένει αναπάντητο.
Στο πόρισμα τονίζεται, επίσης, ότι πριν τα γεγονότα της 12ης Ιουνίου, συγκεκριμένα από τις 7 Ιουνίου, είχαν ξεκινήσει ενδοκοινοτικές ταραχές και υπήρξαν πολλές περιπτώσεις τουρκικών επιθέσεων, ειδικά στην Λευκωσία, εναντίον της Ελληνικής κοινότητας και κατά ελληνικών περιουσιών. (Να σημειώσω ότι άρθρο για το θέμα των Κοντεμενιωτών δημοσίευσα στην εφημερίδα Σημερινή στις 15 Αυγούστου 2008).
Ανακοίνωση Κ.Ε. του ΑΚΕΛ
Από τα βρετανικά αρχεία βρίσκουμε φυλαγμένη και μια απόφαση, ανακοίνωση της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, ημερομηνίας 28 Ιουνίου 1958 με τίτλο «Φέρτε τον εθνάρχη Μακάριο και αρχίστε διαπραγματεύσεις μαζί του». Έλεγε η ανακοίνωση: “Ύστερα από ένα δεκαπενθήμερο μέσα στον οποίον οι τούρκοι αφέθησαν ουσιαστικά ελεύθεροι να καίουν, να σφάζουν και να λεηλατούν Έλληνες Κυπρίους, η βρετανική κυβέρνηση, εξάγγειλε, δίκην τελεσιγράφου, το νέο της σχέδιο για την Κύπρο.
Τι είναι αυτό το σχέδιο και ποία συμφέροντα το υπαγορεύουν; Είναι “συνταγματικός” διαμελισμός πού οδηγεί μοιραία σε πλήρη εδαφικό διαμελισμό μέσα σέ επτά χρόνια. Αντιστρατεύεται τό δικαίωμα του κυπριακού λαού για αυτοδιάθεση, καταστρέφει τήν ενότητα τής Κύπρου και δημιουργεί μόνιμη εστία ρήγματος και πολέμου. Τό σχέδιο υπαγορεύεται από καθαρά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα και την προσπάθειαν νά ικανοποιηθεί η Τουρκία πού θεωρείται ο ισχυρώτερος σύμμαχος των χωρών του ΝΑΤΟ στην Μ. Ανατολή. Είναι το χειρότερο απ΄όλα τα σχέδια που έχουν προταθεί ίσαμε σήμερα. Γι΄αυτό και σύσσωμος ο ελληνικός κυπριακός λαός σωστά το χαρακτήρισε σάν απαράδεχτο.
Το ΑΚΕΛ προσυπογράφει ανεπιφύλακτα την απάντηση που έδωσε ο Εθνάρχης Μακάριος προς τον κυβερνήτην της Κύπρου ύστερα από την σύσκεψη με τους δημάρχους και τους εθναρχικούς συμβούλους στην Αθήνα και καλεί την βρετανική κυβέρνηση να την δεχτεί και να ενεργήση με βάση αυτήν για να βγη το κυπριακό από το αδιέξοδο.
Στο μεταξύ πρέπει να τεθεί τέρμα στο εγκληματικό όργιο και την ασυδοσία των τούρκων συμμοριτών. Να αφοπλιστούν αμέσως όλοι οι τούρκοι, επικουρικοί. Να συλληφθούν και να τιμωρηθούν παραδειγματικά όλοι οι ένοχοι των σφαγών, των εμπρησμών και των λεηλασιών. Να αποζημιωθούν αμέσως όλα τα τραγικά θύματα των τελευταίων βανδαλισμών. Να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για την προσπασίαν της ζωής και της περιουσίας όλων των ελλήνων κυπρίων. Να τεθεί τέρμα στην αναρχία και την ασυδοσία των βαλτών τούρκων, που επιδιώκουν με τά εγκλήματα να αποδείξουν ότι είναι αδύνατη η συμβίωση ελλήνων και τούρκων. Πώς εξηγείται για εκατοντάδες χρόνια έλληνες και τούρκοι να συζούν αρμονικά σ΄αυτόν τον τόπο; Ας σκεφτούν σοβαρότερα και ψυχραιμότερα οι τούρκοι της Κύπρου κι άς απομονώσουν εκείνους πού μετατράπηκαν σε πειθήνια όργανα ξένων συμφερόντων.
Ο ελληνικός κυπριακός λαός θα σφυρηλατήσει στόν υπέρτατον βαθμό την ενότητά του και θα οπλιστεί με πιότερη ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση κι΄ασάλευτη πίστη θέτοντας σ΄εφαρμογή τίς ιστορικές αποφάσεις της πατριωτικής σύσκεψης στν Αθήνα κι΄ενωμένος θ΄αγωνιστεί για νά γυρίσει ο Εθνάρχης Μακάριος και ν΄αρχίσουν αμέσως αγγλοκυπριακές διαπραγματεύσεις μαζί του».
Πίσω στο Βήμα του Λονδίνου, Σάββατο 12 Ιουλίου 1958. Πρωτοσέλιδος τίτλος «Το μακελιό στο Αυγόρου – οι Άγγλοι σκότωσαν 2 και τραυμάτισαν 100 – ανάμεσα στα θύματα, η Λουκία Παπαγεωργίου μητέρα έξη παιδιών και έγκυος και ο Παναγής Ζαχαρία. Δεκατρείς βαριά πληγωμένοι. Μωλωπίστηκαν 22 Βρετανοί. Η Π.Ε.Ο, κήρυξε εικοσιτετράωρη παναπεργία διαμαρτυρίας».
Η ανταπόκριση ημερ. 8 Ιουλίου έλεγε: «… Τα δύο θύματα είναι η Λουκία Χριστοδούλου Παπαγεωργίου μάνα 6 παιδιών και έγκυος και ο Παναγής Ζαχαρία, 45 χρόνων και πατέρας 5 παιδιών.
Πραγματικά επρόκειτο περί σφαγής! Να πως εξελίχθηκαν τα γεγονότα.
Στο Αυγόρου έφτασε το Σάββατο 5 Ιουλίου μιά βρετανική περίπολος. Ο επικεφαλής αξιωματικός είδε σ΄έναν τοίχο γραμμένο ένα σύνθημα της ΕΟΚΑ. Διέταξε αμέσως ένα Κυπριόπουλο πού έτυχε να περνά να σβύσει το σύνθημα. Ο μικρός αρνήθηκε. Στο μεταξύ βγήκαν έξω στο δρόμο οι γυναίκες του χωριού για να υποστηρίξουν τον μικρό. Ο αξιωματικός επέμενε να αναγκάσει το χωριατόπουλο να σβύσει το σύνθημα με μιά βούρτσα. Εκείνος πέταξε τη βούρτσα χάμω.
Ο αξιωματικός έξαλλος έφυγε από το χωριό για να ζητήσει ενισχύσεις. Στο μεταξύ βγήκαν στούς δρόμους όλοι οι κάτοικοι του Αυγόρου. Σε 20 λεπτά οι ενισχύσεις έφθασαν. Αποτελούνταν από τμήματα του Συντάγματος Ιππικού της Βασιλικής φρουράς με θωρακισμένα αυτοκίνητα. Οι χωρικοί με επι κεφαλής τις γυναίκες προσπάθησαν να τους σταματήσουν με… πέτρες!…
Η απάντηση των γενναίων ήτα να διατάξει ο επι κεφαλής αξιωματικός τα πολυβόλα του θωρακισμένου αυτοκινήτου του και τα όπλα να δράσουν κατά των άοπλων γυναικών, των παιδιών και αντρών… Με τις πρώτες ριπές σωριάστηκαν κάτω νεκροί, η Λουκία Παπαγεωργίου και ο Παναγής Ζαχαρία… Ταυτόχρονα αναφέρουν μερικές πληροφορίες τραυματίστηκαν άλλοι 100 χωρικοί άντρες και γυναίκες, οι 13 αρκετά σοβαρά και μωλωπίστηκαν και 22 άλλοι στρατιώτες από τις πέτρες… Οι βρετανικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι ο αξιωματικός που θέρισε με το πολυβόλο ψύλωσε την κάννα όσο ψηλά μπορούσε για να μη τους χτυπήσει. Τους διαψεύδουν όμως οι δύο Άγγλοι δημοσιογράφοι – ΄Ιρις Ράσσελ και Ντέννις Πιτς- που περιγράφοντας τη σκηνή δεν λένε καθόλου ότι τάχα ο αξιωματικός σήκωσε ψηλά το πολυβόλο.
Η Ίρις Ράσσελ επί λέξει τηλεγράφησε « Ο επι κεφαλής αξιωματικός διέταξε το στρατό ν’ αρχίσει πύρ».
…Η ΠΕΟ κήρυξε 24ωρη απεργία σ΄όλη την Κύπρο… έκλεισαν τα πάντα. Ακόμα και τα εγγλέζικα ξενοδοχεία έμειναν χωρίς προσωπικό και πολλοί εγγλέζοι πελάτες βρέθηκαν κλειδωμένοι στα δωμάτιά τους, γιατί τα γκαρσόνια έφυγαν παίρνοντας τα κλειδιά μαζί τους… Εδώ στην Αγγλία – σύμφωνα με ανακοίνωση του Γραφείου Εθναρχίας – οι 10 Κύπριοι πατριώτες που κρατούνται στις φυλακές του Γουέικφήλντ κατέβηκαν την Δευτέρα το μεσημέρι σε 48ωρη απεργία πείνας σ΄ένδειξη διαμαρτυρίας για τις σφαγές του Αυγόρου και για τα σε βάρος των Ελλήνων τουρκικά εγκλήματα και για την άρνηση της Αγγλικής κυβέρνησης να παραχωρήσει την αυτοδιάθεση στο Κυπριακό λαό…».
Ο Φούτ ήθελε συμμαχία με τους τούρκους
Στις 22 Ιουλίου 1958 ο Σερ Χιού Φούτ με ένα αγωνιώδες τηλεγράφημα προς τον Υπ. Αποικιών ζητούσε όπως η Άγκυρα πεισθεί να σταματούσαν οι επιθέσεις εκ μέρους τούρκων εναντίον Ελλήνων στην Κύπρο και ζητούσε παράλληλα την πλήρη συνεργασία της Τουρκίας για ν’ αντιμετώπιζε τη δράση της ΕΟΚΑ. «Οπωσδήποτε θα κατηγορηθούμε σφοδρά για τις τόσο αυστηρές μας ενέργειες εναντίον των υποστηρικτών της ΕΟΚΑ, (με πολύ περιορισμένη – συγκριτικά – δράση εναντίον τούρκων ταραχοποιών) και ελπίζω η τουρκική κυβέρνηση θα αντιληφθεί πόση σημασία έχει η μεγάλη αυτή επίθεση εναντίον της ΕΟΚΑ. Τώρα είναι ο καιρός για ένα νέο ξεκίνημα στις σχέσεις μας με τους τουρκοκύπριους…», έγραψε μεταξύ άλλων ο Φούτ.
Τέσσερις μέρες ενωρίτερα, στις 18 Ιουλίου, το Φόρειν Όφις ενημέρωνε την βρετανική πρεσβεία στην Άγκυρα για τις επιθέσεις τουρκο”κυπρίων” εναντίον Ελληνοκυπρίων. Έγραψε:
«Σοβαρά επεισόδια εναντίον Ελληνοκυπρίων ή των περιουσιών τους μεταξύ 13 και 17 Ιουλίου.
13 Ιουλίου – Δύο Ελληνοκύπριοι τραυματίστηκαν στο Καιμακλί. Ένας τουρκο”κύπριος” συνελήφθη. Τουρκο”κύπριοι” πετροβόλησαν Ελληνοκύπριους στη Λεύκα. Δύο Ελληνοκύπριοι τραυματίστηκαν.
14 Ιουλίου – Περιπτώσεις εμπρησμών περιουσίας Ελληνοκυπρίων στη Λευκωσία, Αμμόχωστο, Λεμεσό και Λεύκα.
15 Ιουλίου – Δύο υποθέσεις, εμπρησμών περιουσίας ελληνοκυπρίων στη Λευκωσία, δύο στην επαρχία Πάφου, μία στη Λεμεσό και μια στην επαρχία Αμμοχώστου.
16 Ιουλίου – Ελληνοκύπρια μαχαιρώθηκε από τρείς νεαρούς στην Αμμόχωστο. Συνελήφθη ένας τουρκο”κύπριος”.
Απόπειρα εμπρησμού στη Λεμεσό. Δυο τουρκο”κύπριοι” συνελήφθησαν.
17 Ιουλίου – Υπόθεση εμπρησμού στη Λεύκα.
Επιπρόσθετα οι ακόλουθοι φόνοι δε φαίνεται να είναι δουλειά της ΕΟΚΑ:
Δυο Ελληνοκύπριοι φονεύθηκαν στις 13 Ιουλίου. Τρείς Ελληνοκύπριοι φονεύθηκαν στις 15 Ιουλίου…Οι αποδείξεις για την ευθύνη αυτών των εγκλημάτων στρέφονται όλες εναντίον τουρκο”κυπρίων”». (Σελ.57 «’Έτσι κατέστρεψαν την Κύπρο».)
Το θέμα μας αγαπητοί μου είναι τεράστιο αλλά ελπίζω στο σύντομο χρονικό διάστημα που είχα στην διάθεσή μου να σας έδωσα ένα μικρό κομμάτι της παραμελημένης και περιφρονημένης μας ιστορίας. Της πλέον κρίσιμης περιόδου της πρόσφατης ιστορίας του νησιού μας. Τότε που σχεδιάστηκαν, μεταξύ των βρετανών και τούρκων, τα όσα βάσανα περνά έκτοτε και μέχρι αυτή την στιγμή η δίσμοιρη μας πατρίδα. Είναι εκείνα τα σχέδια που προσπαθούν με τόσο μοχθηρό πείσμα να μας επιβάλουν σήμερα.
Ξέρετε, όταν εισηγούνται στους εβραίους να πάψουν να κατατρέχουν πλέον τους ναζί για το ολοκαύτωμα λόγω ηλικίας, εκείνοι απαντούν ότι «η συγχώρεση είναι εφεύρεση των χριστιανών – οι ίδιοι πιστεύουν ότι οι ένοχοι πρέπει να τιμωρούνται ενόσω ζούνε». Δυστυχώς στην δική μας περίπτωση ούτε η χριστιανική εφεύρεση δεν ισχύει! Γιατί κάποιοι προσπαθούν να διαγράψουν ολοσχερώς τις τουρκικές επιθετικότητες και σχέδια εις βάρος μας. Με αποτέλεσμα στην δική μας περίπτωση να ισχύει μάλλον το σύνδρομο της Στοκχόλμης!
Σχετικό άρθρο θα βρείτε στο διαδίκτυο. Ο όρος «σύνδρομο της Στοκχόλμης» πρωτο-χρησιμοποιήθηκε από τον Σουηδό ψυχίατρο και εγκληματολόγο Nils Bejerot ο οποίος είχε αναλάβει να βοηθήσει την αστυνομία για κάποιο περιστατικό. Τί ακριβώς είναι το σύνδρομο αυτό; Είναι η ψυχολογική αντίδραση, όπως γράφτηκε, που παρατηρείται συνήθως σε θύματα απαγωγής (ή και σε άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις) κατά την οποία ο απαχθής αναπτύσσει και παρουσιάζει έντονα συναισθήματα πιστής υπακοής, θαυμασμού, ταύτισης ή ακόμη και «αγάπης» απέναντι στον απαγωγέα του με αποτέλεσμα να προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον ικανοποιήσει ακόμα περισσότερο.
Ομιλία της κας. Φανούλας Αργυρού – Ερευνήτριας-συγγραφέως, από σεμινάριο στις 22 Μαρτίου 2010. Διαβάστε επίσης το α΄μέρος εδώ και το β΄μέρος εδώ.
