Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, Η ΑΠΗΧΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΑ
ΜΕΡΟΣ Δ
- Η γέννηση της ιδεολογίας
Μια ιδεολογία μπορεί να οριστεί ως ένα δόγμα για την ιδανικότερη μορφή κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης. Πριν την επανάσταση, οι άνθρωποι γενικά ζούσαν σε μια μορφή κυβέρνησης που ήταν κατά κύριο λόγο η μοναρχία, ενώ μετά από αυτήν οι κυβερνήσεις έπρεπε να έχουν νόμιμη δικαιολογία για να βρίσκονται στην εξουσία. Η Γαλλική Επανάσταση γέννησε πολλές ιδεολογίες όπως ο εθνικισμός, ο φιλελευθερισμός, ο σοσιαλισμός και κατ’ επέκταση η ανάπτυξη του κομμουνισμού.
- Καταστροφή της ολιγαρχίας και οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη
Η Γαλλική Επανάσταση αποδείχθηκε πολύ επιδραστική και για τις γειτονικές χώρες της Γαλλίας. Οι επαναστατικοί στρατοί τη δεκαετία του 1790, και αργότερα, κάτω από την ηγεσία του Ναπολέοντα, εισέβαλαν και πήραν τον έλεγχο του Βελγίου, της Ολλανδίας, της Ιταλίας, της Ελβετίας και μέρη της Γερμανίας. Η Γαλλική εισβολή στις χώρες αυτές, κατήργησε τους νομικούς και οικονομικούς φραγμούς που βοηθούσαν την αριστοκρατία, την ολιγαρχία και τους κληρικούς να μένουν στην εξουσία. Οι νόμοι αυτοί αντικαταστάθηκαν με την αρχή της ισότητας απέναντι στον νόμο. Έτσι η επανάσταση κατέστρεψε τις ολιγαρχίες και τις κυρίαρχες ελίτ της Ευρώπης, δίνοντας την σκυτάλη στην οικονομική ανάπτυξη και την μετανάστευση στα μεγάλα αστικά κέντρα.
- Έδειξε τον δρόμο για την Εποχή των Επαναστάσεων
Οι αρχές του 19ου αιώνα χαρακτηρίστηκαν από τις συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης και των Ναπολεόντειων Πολέμων. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά το 1815, πολλές ευρωπαϊκές χώρες ακολούθησαν το παράδειγμα της Γαλλίας και άρχισαν να διεκδικούν τα δικαιώματα τους απέναντι στις ολιγαρχίες. Αυτό οδήγησε στην Εποχή των Επαναστάσεων, μια περίοδο που ένας αριθμός σημαντικών επαναστατικών κινημάτων έκανε την εμφάνιση του στην Ευρώπη και στην Αμερική.
Φυσικά η Γαλλική Επανάσταση είχε και άλλες διάφορες συνέπειες όπως:
- Ανάπτυξη της Δημοκρατίας
Μία από τις συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης ήταν η ανάπτυξη της δημοκρατίας, όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Το έθνος και όχι ο βασιλιάς αναγνωρίστηκε ως η μεγαλύτερη πηγή εξουσίας στο κράτος. Στη Γαλλία αυτό έγινε επίσημα με την ίδρυση της δημοκρατίας το 1792. Τα γραπτά συντάγματα εισήγαγαν μια αντιπροσωπευτική συνέλευση και έναν νομοθέτη εκλεγμένο με λαϊκή ψηφοφορία.
- Το νέο σύνταγμα
Η επανάσταση έσπασε την ηγεμονία της φεουδαρχικής μοναρχίας και άνοιξε τον δρόμο για την έκδοση ενός νέου συντάγματος που καθόριζε τη συνταγματική μοναρχία ως μορφή κυβέρνησης και μόνο, και έτσι την εξουσία θα την είχε πλέον ο λαός.
Το νέο σύνταγμα κατέληξε να αποτελεί τους πυλώνες μιας μεγάλης διακήρυξης για τον κόσμο: τα δικαιώματα του ανθρώπου. Μεταξύ αυτών θεωρούνταν βασικές ως ελευθερία, ισότητα και αδελφοσύνη. Οι αποκαλούμενες αρχές της Δημοκρατίας. Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προωθεί προωθεί στα άρθρα της ατομική ελευθερία σκέψης, τύπου και πίστης, η οποία απαιτεί να εξασφαλίζεται στον πολίτη από το κράτος σε νομοθετικό, δικαστικό και δημοσιονομικό επίπεδο, ως επίσης και την εγγύηση της ασφάλειας και της αντίστασης ενάντια στις καταπιεστικές ενέργειες.
Η δουλεία, τα προνόμια του κληρικού και της ευγένειας έληξαν με το νέο σύνταγμα και ο χωρισμός των τριών δημοσίων δυνάμεων επέστρεψε στη Γαλλία: εκτελεστικό, νομοθετικό και δικαστικό.
- Εξάλειψη της ιεραρχικής κοινωνίας
Η γαλλική κυριαρχική κοινωνία κατέληξε να χωρίζεται σε κοινωνικές τάξεις, στις οποίες η ευγένεια ήταν προνομιούχος. Άρχισε να περιλαμβάνει την έννοια της ιθαγένειας και της ισότητας ενώπιον του του νόμου, έτσι άρχισαν να εκδίδονται οι επίσημες θέσεις του κράτους βάσει ατομικών προσόντων.
- Διαχωρισμός της εκκλησίας και του κράτους
Η εκκλησία και το κράτος, ενωμένες για αιώνες, χωρίστηκαν. Η ελευθερία της θρησκείας δημιουργήθηκε και οι μη καθολικοί πέτυχαν πολιτική ισότητα. Ο πολιτικός γάμος εισήχθη το 1792 μαζί με το διαζύγιο και επιτεύχθηκε μικρή αύξηση της ισότητας των φύλων μεταξύ φύλων.
- Καθιέρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Η Γαλλική Επανάσταση οδήγησε στην Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ανθρώπων στη Γαλλία, η οποία προκάλεσε πολλές συζητήσεις γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των σκλάβων και των γυναικών. Τα δικαιώματα των ανθρώπων, που λαμβάνονται από τα ιδανικά του Διαφωτισμού, διακηρύχθηκαν επίσημα. Λέγεται ότι η Γαλλική Επανάσταση ήταν η πρώτη επανάσταση που βασίστηκε στη θεωρεία των δικαιωμάτων της ανθρωπότητας.
Το σύνθημα «ελευθερίας, ισότητας και αδελφοσύνης» ήταν από τα πιο αντιπροσωπευτικά επαναστατικά σύμβολα της γαλλικής κοινωνίας. Χάρη στη Γαλλική Επανάσταση δημιουργήθηκε η βάση για την αναγνώριση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημιουργώντας κινήματα για την καταπολέμηση της δουλείας και για την υποστήριξη του φεμινισμού σε όλο τον κόσμο.
- Από την φεουδαρχική οικονομία στην καπιταλιστική οικονομία
Το μοντέλο της φεουδαρχικής οικονομίας έπρεπε να προσαρμοστεί σε ένα καπιταλιστικό οικονομικό σύστημα που λειτουργεί στη Γαλλία μέχρι σήμερα. Με τη νέα μορφή κυβέρνησης δημιουργήθηκε ένα σύστημα για τη διανομή της γης και την παραγωγικότητα της με βάση ένα μοντέλο ισότητας.
- Εθνικοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εκκλησίας
Η Γαλλική Επανάσταση συνέβαλε στον διαχωρισμό της Εκκλησίας από το Κράτος. Με αυτόν τον τρόπο οι πολίτες δεν πρέπει πλέον να υπακούουν στην εκκλησία, αν η συνείδηση τους το υπαγόρευε. Η εκκλησία ως θεσμικό όργανο έχασε όλη την εξουσία και ένα μεγάλο μέρος των προνομίων της.
Κάτω από αυτό ο νέο πλαίσιο έγινε δυνατή η κατάσχεση της εκκλησιαστικής ιδιοκτησίας και η διακήρυξη της ως εθνικής περιουσίας. Πολλές από αυτές τις περιουσίες πωλήθηκαν και τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν για να πληρωθούν τα κρατικά έξοδα.
Η Γαλλική Επανάσταση άλλαξε σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίον οι Έλληνες υπήκοοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αντιλαμβάνονταν τον κόσμο. Αναθεώρησαν τις πολιτικές τους συνισταμένες, γκρέμισαν θρησκευτικές και πολιτιστικές δοξασίες και έβαλαν τέλος στην προ εθνική ενότητα του βαλκανικού χώρου. Η Γαλλική Επανάσταση προετοίμασε την Ελληνική θέτοντας σε λειτουργία ιδεολογικούς μηχανισμούς που σταδιακά απομάκρυναν τους Έλληνες από την παράδοση της μεταβυζαντινής ορθοδοξίας, του «ορθόδοξου γένους» και τους έστρεψαν προς το κοσμικό ιδεώδες ενός εθνικού κράτους, βασισμένου στη γλώσσα και όχι στην θρησκεία.
Πηγές: «Ιστορικά θέματα», άρθρο «Γαλλική επανάσταση – Η απήχηση της στην Ελληνική κοινωνία». Πέρα από αυτό το υλικό, περιλαμβάνονται και προσωπικές απόψεις του αρθρογράφου.
Επιμέλεια: Αινείας
Εδώ το Μέρος Α: https://elamcy.com/i-galliki-epanastasi-meros-a-arthro/
Εδώ το Μέρος Β: https://elamcy.com/i-galliki-epanastasi-meros-v-arthro/
Εδώ το Μέρος Γ: https://elamcy.com/i-galliki-epanastasi-meros-g-arthro/
