Προυποθέσεις της νηστείας Πρώτα πρώτα υπάρχει μία λανθασμένη αντίληψη για το θεσμό της νηστείας. Η νηστεία δεν είναι μόνο αποχή από ορισμένες τροφές, αλλ’ είναι και ταπείνωση, μετάνοια και εσωτερική συντριβή. Όχι μόνον σωματική κάθαρση με λιτή δίαιτα, μα και εσωτερικός πνευματικός ανακαινισμός. Βεβαίως η πρώτη εντολή που έδωσε ο Θεός είναι εντολή νηστείας, από συγκεκριμένη τροφή και η παράβασή της έφερε την έξωση του ανθρώπου από τον Παράδεισο. Ο Μωυσής, ο Κύριος, ο Παύλος και οι άγιοι της Εκκλησίας μας νήστευαν. Η νηστεία είναι το μέσον κι όχι ο σκοπός. Ο σκοπός είναι η εγκράτεια και η πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου κι όχι η αυτοδικαίωση. Πολλοί πιστεύουν πως είναι η πρώτη αρετή κι άλλοι φρονούν πως είναι ένας παρεξηγημένος θεσμός, που είναι άχρηστος για την εποχή μας. Πολλοί μάλιστα την ειρωνεύονται και την εμπαίζουν. Δεν εξισώνεται η νηστεία με τη δίαιτα, που είναι δύο διαφορετικές καταστάσεις. Η νηστεία πρέπει να γίνεται με αγαθή διάθεση κι από αγάπη προς τον Θεό κι όχι για να «φανώμεν τοις ανθρώποις νηστεύοντες». Ο ιερός Χρυσόστομος γράφει πως εμείς πολλές φορές ξεπεράσαμε και τους υποκριτές. Γνωρίζω, λέγει ο άγιος, πολλούς που δε νηστεύουν, κι άλλους που επιδεικνύονται με την άσκηση της νηστείας. Επίσης ξέρω κι ανθρώπους που ενώ δε νηστεύουν «τα των νηστευόντων προσωπεία περίκεινται», ντύνονται δηλ. τις μάσκες των νηστευτών. Υπάρχουν κι άλλοι ακόμη πιο ασυνεπείς, που ενώ δε νηστεύουν, διδάσκουν τους άλλους για τη νηστεία. Η ανθρωπαρέσκεια δεν έχει θέση στη νηστεία. Κάνουμε νηστεία γιατί συμμετέχουμε στα παθήματα του Χριστού. Ακόμη η νηστεία μας βοηθάει στον αγώνα που κάνουμε εναντίον της αμαρτίας και του διαβόλου. Η δαιμονική ενέργεια δεν αποθρασύνεται στον καιρό της νηστείας και επί πλέον «οι φύλακες της ζωής ημών άγγελοι φιλοπονώτερον παραμένουσι τοις διά νηστείας την ψυχήν κεκαθαρμένοις», δηλ. οι φύλακες άγγελοί μας, λέγει ο Μ.Βασίλειος, με καλύτερη διάθεση παραμένουν σε κείνους που καθαρίζουν την ψυχή τους με νηστεία. Ακόμη ο ίδιος θα προσθέσει πως άγγελοι Θεού καταγράφουν τους νηστεύοντες «καθ’ εκάστην Εκκλησίαν». Με τη νηστεία ελκυόυμε τη χάρη και την προστασία του Θεού. Το γένος των δαιμόνων δε σταματά να πειράζει τους ανθρώπους και δεν εκδιώκεται «ει μη εν προσευχή και νηστεία» (Ματθ. 17,21). Απαραίτητη η νηστεία Τώρα που αχίζει το στάδιο της νηστείας κι ο νούς μας είναι στραμμένος στο Πάσχα, καλούμαστε να νηστεύσουμε σωματικά και ψυχικά.» Λύε πάντα σύνδεσμον αδικίας», γράφει ο Μ.Βασίλειος. Είναι η νηστεία η δεκάτη του χρόνου που οφείλουμε στο Θεό. Η συστολή του ύπνου, της τροφής και των αισθήσεων συντρίβει την καρδιά και μας κάνει να πενθούμε για τα αμαρτήματά μας. Η παράκληση των πενθούντων είναι η ζωντανή επαφή μας με τον Θεό. Τις ημέρες της νηστείας πιθανώς να συναντήσουμε διάφορα εμπόδια, ώστε να μην πραγματοποιηθεί η πνευματική αυτή άσκηση, όπως π.χ. αντεγκλήσεις με το περιβάλλον μας, μνησικακία από μέρους των άλλων και κακότητα. Μολύνονται οι ημέρες της νηστείας με τα πάθη μας. Ας μην πτοηθούμε. Ας αγαπήσουμε τη νηστεία και την εγκράτεια για να έχουμε την ευλογία του Θεού και να περάσουμε με ειρήνη το στάδιο της Μ. Τεσσαρακοστής. ΠΗΓΗ
