Παρά την κατάφωρη παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ εδώ και μήνες από την Τουρκία, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, μη θέλοντας, προφανώς, να ταράξει τα νερά εντός των οποίων αλωνίζει παράνομα το “Μπαρμπαρός” απευθύνει έκκληση και προς τις δύο πλευρές να απόσχουν από το “παιχνίδι επίρριψης ευθυνών” αλλά και από την αρνητική ρητορική του ενός προς τον άλλον. Στην έκθεση για την Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, η οποία επιδόθηκε ανεπίσημα αργά το βράδυ της Παρασκευής στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας αφιερώνεται μόλις μία παράγραφος στις καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα, καθώς όπως αναφέρει, ο Μπαν Κι Μουν “προτίθεται να εκδώσει χωριστή έκθεση σχετικά με την πρόοδο των εργασιών στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων κατά τους προσεχείς μήνες”. Μία παράγραφο στην αποστολή καλών υπηρεσιών, αλλά και στα ζητήματα των υδρογονανθράκων αφιερώνει επίσης ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ στο κεφάλαιο των παρατηρήσεων, το οποίο φέτος είναι ιδιαίτερα εκτενές. Στις 6 Οκτωβρίου 2014, γράφει χαρακτηριστικά, “η ελληνική κυπριακή πλευρά ανακοίνωσε την απόφαση της να αναστείλει τη συμμετοχή της στις συνομιλίες, μετά την ανακοίνωση από την Τουρκία για τη διεξαγωγή μίας σεισμικής έρευνας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Μετά την αναστολή των συνομιλιών, έχω υπογραμμίσει την ανάγκη για μια ταχεία επανάληψη των διαπραγματεύσεων και έκκληση στις δύο πλευρές να βρουν έναν τρόπο για να επιτευχθεί αυτό χωρίς καθυστέρηση. Έχω σημειώσει ότι και οι δύο κοινότητες δεν έχουν την πολυτέλεια να διαιωνίσουν το στάτους κβο, ιδίως υπό το φως του ευρύτερου περιφερειακού πλαισίου. Επαναλαμβάνω την έκκληση μου προς τις πλευρές να απόσχουν από το παιχνίδι επίρριψης ευθυνών και από την αρνητική ρητορική τους ενός για τον άλλον. Καλώ όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να συμβάλουν στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την επανάληψη των δομημένων διαπραγματεύσεων κατά έναν προσανατολισμένο σε αποτελέσματα τρόπο, όπως συμφωνήθηκε από τους ηγέτες στην κοινή δήλωση της 11ης Φεβρουαρίου 2014”. Ενώ, 27η παράγραφος των παρατηρήσεων αναφέρεται σε “παρουσία κοινών φυσικών πόρων”. Έχω επανειλημμένα τονίσει, γράφει η έκθεση, ότι “είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οποιοσδήποτε νεοανακαλυφθείς πλούτος και ιδίως όποιοι φυσικοί πόροι βρεθούν γύρω από την Κύπρο θα ωφελήσουν και τις δύο κοινότητες. Εξακολουθώ να είμαι της άποψης ότι η ύπαρξη των κοινών φυσικών πόρων αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο για όλα τα μέρη να βρουν μια διαρκή λύση στο κυπριακό πρόβλημα και θα πρέπει να προκαλέσει βαθύτερη συνεργασία προς όφελος όλων των ενδιαφερομένων μερών στην περιοχή”. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ αναφέρει για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ πως “συνεχίζει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο νησί, ασκώντας εξουσία στην ουδέτερη ζώνη και συμβάλλοντας στη διατήρηση της ηρεμίας και στην επίλυση διαφόρων θεμάτων που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή των ατόμων και στις δύο κοινότητες”. Προσθέτει ωστόσο πως η ικανότητα της να διαδραματίσει αυτό το ρόλο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δέσμευση των μερών να απέχουν από αμφισβητήσεις της εξουσίας και της νομιμότητας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στην ουδέτερη ζώνη. Καλώντας τις δύο πλευρές να συνεχίσουν να συνεργάζονται με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ με καλή πίστη, εισηγείται όπως “η εντολή της αποστολής παραταθεί για χρονικό διάστημα έξι μηνών, έως τις 31 Ιουλίου 2015”. Η έκθεση επισημαίνει ότι η ΟΥΝΦΙΚΥΠ συνεχίζει να διατηρεί στενή συνεργασία με την αποστολή των καλών υπηρεσιών και άλλους φορείς των Ηνωμένων Εθνών για το νησί, ενώ αναφέρεται και στην επιθεώρηση των όρων εντολής της Δύναμης. “Σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και πιο πρόσφατα το ψήφισμα 2168 (2014), η αποστολή παραμένει δεσμευμένη στον έκτακτο σχεδιασμό που σχετίζεται με τη διευθέτηση. Ο σχεδιασμός θα συνεχίσει να καθοδηγείται από τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις και τις απόψεις των πλευρών πάνω στον πιθανό ρόλο των Ηνωμένων Εθνών στο θέμα αυτό”. Προσθέτει παράλληλα ότι την ίδια στιγμή, θα κρατά συνεχώς τις επιχειρήσεις της ΟΥΝΦΙΚΥΠ υπό στενή παρακολούθηση, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις επί του εδάφους και τις απόψεις των μερών και θα υποβάλλει έκθεση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας με συστάσεις, κατά περίπτωση, για περαιτέρω προσαρμογές της εντολής της UNFICYP, των επιπέδων της δύναμης και του στόχου των επιχειρήσεων, όσο συντομότερο δικαιολογείται. Διπλωματικές πηγές θεωρούν “ενοχλητικές” τις πολλαπλές αναφορές σε “ελληνοκυπριακές Αρχές”, ενώ παράλληλα θεωρούν ανακριβείς κάποιες εκτιμήσεις για το θέμα των αγνοουμένων, όπου “αναγνωρίζεται με εκτίμηση η συνεργασία των τουρκικών δυνάμεων με τις εργασίες της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους σε μία περιοχή στο βόρειο τμήμα όπου υπήρχε υποψία ότι ήταν ναρκοθετημένη”. Στην περιοχή αυτή ουσιαστικά δεν επετράπη η εκσκαφή κι οι ειρηνευτές ασχολήθηκαν κυρίως με την ανεύρεση ναρκών. Επισημαίνουν ακόμη πως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ίδιας της Επιτροπής, το 2014 ήταν η λιγότερο παραγωγική χρονιά, κάτι που δεν καταγράφηκε. “Ενώ χαιρετίζω τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί από την Επιτροπή κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, θα ήθελα επίσης να σημειώστε ότι σχεδόν μέχρι και πενήντα χρόνια μετά την εξαφάνισή τους, το ήμισυ όλων των αγνοουμένων δεν έχει ακόμη βρεθεί και πάνω από το εβδομήντα τοις εκατό δεν έχουν ακόμη να ταυτοποιηθεί”, γράφει στην έκθεσή του ο Γενικός Γραμματέας. Ο Μπαν Κι Μουν έχει αρκετές αναφορές σε θέματα που προκύπτουν μεταξύ των πλευρών στη γραμμή αντιπαράθεσης, επισημαίνοντας ότι τις περισσότερες φορές τα διάφορα περιστατικά περνούν απαρατήρητα στο ευρύ κοινό. Και καλεί τις αντίπαλες δυνάμεις “να ανταποκριθούν θετικά στις προσπάθειες της Διοικήτριας της Δύναμης για ενίσχυση των σχέσεών τους και να εμπλακούν ενεργά με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ σε στρατιωτικά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ως ένδειξη της δέσμευσής του για ένα κοινό μέλλον”. Από διπλωματικές πηγές χαρακτηρίζεται ελλιπής ο τρόπος παρουσίασης κάποιων περιστατικών, όπως αυτός της τοποθέτησης καμερών παρακολούθησης από τις τουρκικές δυνάμεις. “Χαιρετίζω την απόφαση των τουρκικών δυνάμεων για τη μείωση κατά 30 στρατιώτες της παρουσίας τους στην Πράσινη Γραμμή. Ταυτόχρονα, ζητώ την απομάκρυνση προσωπικού από άλλες τοποθεσίες, όπου παραμένουν κάμερες CCTV. Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να προκαλέσει μια ευρύτερη μείωση και στις δύο πλευρές, ενθαρρύνοντας μια ομαλοποίηση στην παλιά πόλη”, αναφέρει η έκθεση. Το ψήφισμα αναμένεται να υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας στις 28 Ιανουαρίου, ενώ στις 26 του τρέχοντος μήνα έχει προγραμματιστεί η ενημέρωση των μελών του από τον Ειδικό Σύμβουλο, Έσπεν Μπαρθ Άιντα. Εκτιμάται ότι το βρετανικό προσχέδιο δεν πρόκειται να παρουσιαστεί στα πέντε μόνιμα μέλη πριν την ολοκλήρωση της επίσκεψης στον Κύπρο του Ειδικού Συμβούλου. Είναι σαφές πλέον πως ότι έχει απομείνει να θυμίζει την ύπαρξει του Κυπριακού προβλήματος διατηρείται σε λανθασμένη τροχία με την ανοχή των πολικάντηδων που μας κυβερνούν. Οι πιέσεις ασκούνται ναι μεν, αλλά πάντοτε στη λανθασμένη πλευρά επιτρέποντας έτσι στην Τουρκία να αλωνίζει ανενόχλητη. Όσο εμείς οι ίδιοι, παραμένουμε σιωπηλοί παρατηρητές, δεν αγωνιζόμαστε και δεν διεκδικούμε τα εθνικά μας δίκαια, είναι αυτονόητο πως κανείς δεν πρόκειται να το πράξει για εμάς.
