Ήταν 1η Απριλίου, της ΕΟΚΑ η αρχή, που ακούστηκε στην Κύπρο η φωνή του Διγενή. Μια αρχή που έμελλε να γίνει το σημείο αναφοράς στη σύγχρονη ιστορία του Κυπριακού Ελληνισμού. Η φωνή του υπέρλαμπρου αρχηγού της θρυλικής ΕΟΚΑ αντηχεί και ορθώνει το εθνικό φρόνημα, ενώ πλημμυρίζει με θάρρος τις καρδιές όλων των Ελλήνων της Κύπρου.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 1ης Απριλίου του 1955, εκρήξεις δονούν την Αμμόχωστο, τη Λεμεσό, τη Λάρνακα, την Επισταθμία Επισκοπής. Ο ξεσηκωμός φλογίζει τη νεολαία που διεκδικεί την πρωτοπορία του αγώνα. Συγκινεί και ενθουσιάζει τον λαό, αιφνιδιάζει τους Άγγλους, τρομάζει την Αστυνομία που πανικόβλητη δεν ξέρει πώς να αντιδράσει. Το μαύρο πνεύμα της σκλαβιάς τρέμει! Ο Διγενής κυκλοφορεί την πρώτη προκήρυξή του: «Με τη βοήθεια του Θεού, με πίστη εις τον τίμιο αγώνα μας , με τη συμπαράσταση ολόκληρου του Ελληνισμού και με τη βοήθεια των Κυπρίων, αναλαμβάνουμε τον αγώνα δια την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού, με σύνθημα εκείνο το οποίο μας κατέλιπαν οι πρόγονοί μας ως ιεράν παρακαταθήκην: “ή ταν ή επί τας”».
«Ορκίζομαι εν ονόματι της Αγίας Τριάδος ότι: Θα εργασθώ με όλας μου τας δυνάμεις δια την απελευθέρωσιν της Κύπρου από τον Αγγλικόν ζυγόν, θυσιάζων προς τούτο και αυτήν την ζωήν μου…». Ο όρκος των αγωνιστών ήταν βαρύς. Η πίστη τους στο Θεό ήταν αυτή που τους εμβολίαζε με ψυχική δύναμη να τηρήσουν τον όρκο τους. Τα παλληκάρια της ΕΟΚΑ αρχίζοντας με αυτά τα λόγια δεν ορκίζονταν μόνο ότι ήταν πρόθυμοι να θυσιαστούν, αλλά ταυτόχρονα τους διακατείχε –όπως αποδείχτηκε περίτρανα αργότερα- και μια ακλόνητη επιθυμία για ένδοξο θάνατο.
Η ιστορία στα χρονικά της δεν συνάντησε ξανά τέτοιες πύρινες καρδιές. Τόση γενναιότητα σε ένα τόσο μικρό αριθμητικά λαό. Ο Έλληνας ποιητής, Κωστής Παλαμάς, είχε κάποτε γράψει πως «Η Μεγαλοσύνη των λαών δεν μετριέται με το στρέμμα. Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και το αίμα». Τα λόγια αυτά ίσως θα μπορούσαν να γραφτούν και μετά το τέλος του έπους της ΕΟΚΑ, αφού όλο το μεγαλείο του αγώνα αντικατοπτρίζεται επακριβώς σε κάθε μία από αυτές τις λέξεις.
Ο Αγώνας της ΕΟΚΑ διήρκησε 4 χρόνια, αλλά άφησε πίσω του λαμπρές και ένδοξες σελίδες ηρωισμού, αυτοθυσίας αλλά και πίστης σε ιδανικά και αξίες. Δίδαξε τι σημαίνει να πολεμά και να πεθαίνει κανείς για την Ελευθερία του. Τόνισε πως το όραμα της Ενώσεως με τη μάνα Ελλάδα ήταν υψηλότερο από κάθε άλλο όραμα και προσωπική φιλοδοξία. Η θυσία του ημίθεου υπαρχηγού Γρηγόρη Αυξεντίου, η σκυταλοδρομία του θανάτου των τεσσάρων ηρώων στον Αχυρώνα Λιοπετρίου, το ιστορικό «Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα αλλά περί αρετής» του Κυριάκου Μάτση καθώς και το βάδισμα προς την αγχόνη με τον Εθνικό Ύμνο στα χείλη του Ευαγόρα Παλληκαρίδη και των άλλων απαγχονισθέντων παλληκαριών είναι μερικά από τα συγκλονιστικότερα σημεία του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα. Σημεία που σε καθηλώνουν και σε κάνουν να αισθάνεσαι μικρός απέναντί τους, αλλά ταυτόχρονα το δέος σε διαπερνά.
Οι ήρωες της ΕΟΚΑ αποτελούν για μας σήμερα ινδάλματα βίου που υψωμένα στο πάνθεον των ηρώων θα συμβολίζουν τον αιώνιο ανδρισμό και τον αγνό, τον ωραίο πατριωτισμό. Και θα προβάλλουν αθάνατα πρότυπα που θα επικοινωνούν με τη ψυχή της νεολαίας για να της μεταδίδουν το μέγα μήνυμα πως η λευτεριά και η ανθρωπιά είναι αποτελέσματα της λεβεντιάς, η παλικαροσύνη χρέος και τεκμήριο της νιότης που κατορθώνει να περάσει καταξιωμένη από τον πρόσκαιρο τούτο κόσμο.
Ο σκοπός του αγώνα της ΕΟΚΑ δεν επιτεύχθηκε. Δεν ευοδώθηκαν οι πόθοι των ηρώων που πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της λευτεριάς. Έλαμψε όμως το ηθικό μεγαλείο του Κυπριακού Ελληνισμού για τέσσερα χρόνια. Μεσουράνησε η αξία της ανυπότακτης ψυχής των τέκνων του λαού. Η γενναιότητα των αγωνιστών έδειξε τη δύναμη της διάρκειας της προαιώνιας ελληνικής ψυχής και την προέλασή της στον επερχόμενο χρόνο για να εμπνέει και να καθοδηγεί τις επερχόμενες γενιές στη διεκδίκηση του ιστορικού πεπρωμένου της νοτιοανατολικότερης εσχατιάς της ρωμιοσύνης.
KI ΑΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΘΕΙΑ ΕΙΝ’ Η ΔΑΦΝΗ.
ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΚΑΝΕΙΣ ΠΕΘΑΙΝΕΙ!
ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΤΙΜΗ ΣΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ!
Μάριος
Μέτωπο Νεολαίας
Εθνικού Λαϊκού Μετώπου (Ε.ΛΑ.Μ.)
