Ο φιλικός διακανονισμός στον οποίο καταλήγουν οι Ελληνοκύπριοι και «επιτροπή ακινήτων περιουσιών» στα κατεχόμενα δίνει στους αιτητές κάποια χρήματα ως αποζημίωση αλλά δίνει και στο ψευδοκράτος μιας μορφής νομιμοποίηση. Σύμφωνα με τη «νομοθεσία» που διέπει την «επιτροπή» όταν οι δύο πλευρές καταλήξουν στον φιλικό διακανονισμό τότε υπογράφουν και σχετική συμφωνία.Στο άρθρο 6 των κανονισμών λειτουργίας της «επιτροπής» αναφέρεται ρητώς: «(3) Έχοντας οι αιτητές εκτελέσει τα νόμιμα δικαιώματά τους είτε προσωπικά είτε μέσω εκπροσώπων καταλήξουν σε κατ’ αρχήν συμφωνία φιλικού διακανονισμού, αυτή η κατ’ αρχήν συμφωνία θα πρέπει να υπογραφεί από το υπουργείο αρμόδιο για στεγαστικά ζητήματα και τον ίδιο ή εκπρόσωπό του». Δηλαδή ο αιτητής εφόσον δεχθεί τα χρήματα που του δίνονται από την «επιτροπή» προχωρά σε συμφωνία με το «υπουργείο εργασίας» που είναι αρμόδιο για ζητήματα στέγασης στα κατεχόμενα.Μέχρι στιγμής τέτοιες συμφωνίες έχουν υπογραφεί από 500 Ελληνοκύπριους οι οποίοι κατέληξαν σε διακανονισμό με την «επιτροπή». Εξ αυτών οι 493 υπέγραψαν τη συμφωνία μετά από φιλικό διακανονισμό και άλλοι 12 ύστερα από ακροαματική διαδικασία. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται κι άλλες πέντε χιλιάδες Ελληνοκυπρίων που έχουν ήδη καταχωρήσει αιτήσεις στην «επιτροπή» για να αποζημιωθούν για περιουσίες τους στα κατεχόμενα. Μέχρι και τις 20 Μαρτίου 2014 το σύνολο των αιτήσεων έφτασαν τις 5.822. Για τις 500 αποφάσεις έχουν μέχρι στιγμής πληρωθεί 151 εκατομμύρια στερλίνες (150.814.681 στερλίνες).Με την καταβολή των ποσών αυτών η «επιτροπή» περνά στην πλήρη κυριότητά της τις ελληνοκυπριακές περιουσίες που έχει αποζημιώσει. Το άρθρο 10 της «νομοθεσίας» που διέπει την «επιτροπή» το αναφέρει επίσης ρητώς κάτω από τον τίτλο «Απώλεια ιδιοκτησιακού καθεστώτος με την ανταλλαγή περιουσίας ή καταβολής αποζημίωσης»: «10.(1) Αιτητές που έχουν λάβει αποζημίωση σε αντάλλαγμα για τα δικαιώματά τους επί ακίνητης περιουσίας δυνάμει των προνοιών αυτό του νόμου, δεν μπορούν σε οποιαδήποτε περίπτωση να ασκήσουν το δικαίωμα ιδιοκτησίας επί ακίνητης περιουσίας για την οποία έχουν λάβει αποζημίωση». Η πρόνοια αυτή του «νόμου» ξεκαθαρίζει πως με την αποζημίωση ο ιδιοκτήτης χάνει τα όποια περιουσιακά του δικαιώματα στα κατεχόμενα.Σ’ ό,τι αφορά στον καθορισμό του ύψους της αποζημίωσης που πληρώνεται στους αιτητές η «επιτροπή» ξεκινά από τις αξίες που είχαν τα ακίνητα την 20ή Ιουλίου 1974 και εκεί και όπου υπάρχουν οικοδομές το πότε αυτές έχουν αναγερθεί. Επίσης λαμβάνεται υπόψη εάν ο αιτητής είναι κάτοχος τουρκοκυπριακής περιουσίας στις ελεύθερες περιοχές οπόταν γίνεται μιας μορφής συμψηφισμός της αξίας των δύο ακινήτων. Λαμβάνεται ακόμα υπόψη εάν ο αιτητής λαμβάνει εισοδήματα από τη διαχείριση τ/κ ακινήτων στις ελεύθερες περιοχές.Παρόλο που οι αιτήσεις αγγίζουν τις 6 χιλιάδες, εντούτοις μέχρι στιγμής φέτος κινούνται σε πολύ πιο χαμηλούς ρυθμούς απ’ ό,τι τις αντίστοιχες περιόδους του 2013 και 2012. Μέχρι και τις 20 Μαρτίου καταχωρήθηκαν 118 αιτήσεις (50 τον Ιανουάριο, 45 το Φεβράρη 23 το Μάρτη), την ίδια περίοδο το 2013 οι αιτήσεις έφταναν τις 359 (Γενάρη 153, Φεβράρη 148, Μάρτη 58) ενώ το 2012 ήταν 317 (Γενάρη 120, Φεβράρη 123, Μάρτη 74).Σ’ ό,τι αφορά τις αποζημιώσεις που έχουν καταβληθεί φέτος, αυτές ανέρχονται στα 6,8 εκατομμύρια στερλίνες και αφορούν ακίνητες περιουσίες σε 15 διαφορετικές περιοχές στα κατεχόμενα. Τα μεγαλύτερα ποσά πληρώθηκαν στις αρχές του έτους για τρία ακίνητα στην Αμμόχωστο, με το ποσό της αποζημίωσης να είναι λίγο πιο πάνω από τα τρία εκατομμύρια στερλίνες. Επίσης πληρώθηκαν αποζημιώσεις για ακίνητες περιουσίες στην Κερύνεια, Άγιο Γεώργιο Κερύνειας, Μόρφου, Γαϊδουρά, Δαυλό, Λεονάρισσο, Ριζοκάρπασο, Τρίκωμο, Καζάφανι, Κώμα Γιαλού, Δίκωμο, Άγιο Ευστάθιο, Μπογάζι και Άγιο Επίκτητο.
