Ένας από τους οπλαρχηγούς και ήρωας του 1821

Στα τέλη του 18ου αιώνα στην Ελλάδα όλα τα σκίαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά, οι Έλληνες ήταν απροστάτευτοι στα χέρια των τούρκων με μοναδική δύναμη αντίστασης τους κλέφτες των βουνών. Οι τούρκοι με τους συνεργάτες τους έκαναν την ζωή των Ελλήνων αφόρητη με την βαριά φορολογία και της παντός είδους τιμωρίες που τους επέβαλλαν χωρίς κανέναν λόγο και αφορμή. Μέσα σε αυτό το ζοφερό κλίμα γεννήθηκε ο Παναγιώτης Κεφάλας το 1785 στο χωριό Δυρράχιο η Δυρράχι της Μεγαλόπολης της  Αρκαδίας. Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Κεφάλας που σε νεαρή ηλικία είχε φτιάξει μια ομάδα κλεφτών από συγγενείς και συγχωριανούς τους και ανεβήκαν στο βουνό για να πολεμήσουν κατά των τούρκων.

Τον Ιανουάριο του 1806 όταν οι τούρκοι έκαναν επιχειρήσεις κατά των κλεφτών για να τους εξοντώσουν,αυτός μαζί με την ομάδα του έμεινε στην περιοχή του και την προστάτεψε. Ήταν γενναίο παλληκάρι πάντα πρώτος στην μάχη και έδινε θάρρος σε όλους γύρω του. Μαζί με τον κουμπάρο του,τον Παπαφλέσσα και τον αδελφό του Νικήτα Φλέσσα ή Δικαίο δημιούργησαν μεγάλα προβλήματα στους τούρκους. Το 1815 ο Κεφάλας σκότωσε έναν φοροεισπράκτορα των τούρκων που λέγονταν Σπανός που τόσα δεινά είχε επιφέρει στους φτωχούς Έλληνες. Το καλοκαίρι του 1817 συγκρούστηκε με ένα τούρκικο απόσπασμα του χασάν αγά που ήταν όμως υπέρτερο αριθμητικά και έτσι αναγκάστηκε να υποχωρήσει,κατέφυγε στην Μεσσηνία ώσπου να κοπάσει η θύελλα.

Το 1819 μυήθηκε από τον Παπαφλέσσα στην Φιλική Εταιρεία για να ελευθερώσει την Ελλάδα από τους βάρβαρους της Ασίας. Κήρυξε τον πόλεμο κατά των τούρκων ήδη από τον Νοέμβριο του 1820 μαζί με τα αδέλφια του Θεόδωρο και Δημήτριο και άλλους συγχωριανούς του. Στις 23 Μαρτίου του 1821 μπήκε ελευθερωτής στην Καλαμάτα την πρώτη μεγάλη πόλη που απελευθέρωσαν οι επαναστάτες. Στην πόλη επικρατούσε πανδαιμόνιο από τις ντουφεκιές,τα  τραγούδια και τους χορούς που έστησαν τα παλληκάρια για την πρώτη Ελεύθερη Ελληνική πόλη. Από εκεί και ύστερα το ντουφέκι και ο Κεφάλας είχαν γίνει ένα, όπου και να πήγαινε δεν το αποχωριζόταν ποτέ.

Οι μάχες που πήρε μέρος ήταν πολλές και πάντα με πολλαπλάσιους αντιπάλους που κατάφερνε να κατατροπώνει. Στις 15 Απριλίου του 1821 έλαβε μέρος στην μάχη του Λεβιδίου, στις 12-15 Μαίου στην μεγάλη μάχη του Βαλτετσίου τον προάγγελο της πτώσης της Τριπολιτσάς και αργότερα στην μάχη των Δολιανών. Με 600 παλληκάρια πολιόρκησε την Τριπολιτσά που ήταν η πρωτεύουσα ολόκληρης της Πελοποννήσου και είχαν μαζευτεί μέσα τις χιλιάδες τούρκων,κρατώντας παράλληλα ομήρους εκατοντάδες Έλληνες που τους βασάνιζαν καθημερινά. Η πολιορκία κράτησε αρκετούς μήνες με τον Κεφάλα να προσπαθεί να βρει τρόπο να καταλάβει την Τριπολιτσά.Στις 23 Σεπτεμβρίου στις 09.00 του 1821 ο Κεφάλας επικεφαλής 50 παλληκαριών ανεβαίνοντας ο ένας στους ώμους του άλλου πάτησαν τα τείχη της πόλης.

Ο πρώτος που πάτησε πάνω στο τείχος ήταν ο Παναγιώτης Κεφάλας και κάρφωσε το λάβαρο στο τείχος που ήταν μια λευκή φουστανέλα με ένα γαλάζιο σταυρό από το εσώρασο (αντέρι) του Παπαφλέσσα όπως αναφέρει ο ιστορικός της επανάστασης Σπυρίδωνας Τρικούπης. Το 1825 με τον εμφύλιο να μαίνεται μεσούσης της επανάστασης,τον ιμπραήμ πασά της Αιγύπτου να αποβιβάζεται στην Πελοπόννησο και τον Κολοκοτρώνη μαζί με τους άλλους οπλαρχηγούς φυλακισμένους η κατάσταση ήταν κάτι παραπάνω από ζοφερή. Ο Κεφαλάς χωρίς να διστάσει όταν όλοι έτρεχαν να κρυφτούν μπροστά στις ορδές των βαρβάρων, μαζί με τον Παπαφλέσσα στάθηκαν στο Μανιάκι για να αντιμετωπίσουν τους εισβολείς. Ο Κεφάλας έλεγε από την αρχή στον Παπαφλέσσα ότι η τοποθεσία δεν είναι οχυρή και ότι δεν προσφερόταν για άμυνα,ο Παπαφλέσσας δεν άκουγε,ήξερε ότι θα σκοτωθούν αλλά ήθελε με την θυσία του να ενώσει όλους τους Έλληνες στον κοινό αγώνα για την λευτεριά.

Η μάχη ξεκίνησε με τις ορδές των τουρκοαιγυπτίων να γεμίζουν την πεδιάδα,τα ντουφέκια των Ελλήνων πήραν φωτιά,η οσμή του μπαρουτιού πλανιόταν στην αέρα,ο καπνός έκανε αποπνικτική την ατμόσφαιρα, τα πρώτα κορμιά έπεφταν εκατέρωθεν χτυπημένα από τα βόλια. Το ντουφέκι του Κεφάλα δεν σταματούσε να χτυπάει τους βαρβάρους σωριάζοντας τους στην γη. Οι τουρκοαιγύπτιοι ήταν πολλές χιλιάδες και διοικούνταν από Γάλλους αξιωματικούς του Ναπολέοντα. Ο Κεφάλας βλέποντας το άσκοπο της μάχης μαζί με 600 στρατιώτες προσπάθησε να διασπάσει τον κλοιό. Ο Παπαφλέσσα είχε ήδη σκοτωθεί,ο Κεφάλας όρμηξε μπροστά με τα παλληκάρια του,η μάχη ήταν άνιση,τα βόλια σώθηκαν όποτε γύμνωσε το σπαθί του και επιτέθηκε με ορμή στους εχθρούς,η φουστανέλα του κοκκίνισε από το αίμα,τα γόνατα του λύγισαν και έπεσε στην γη, γύρω του οι συναγωνιστές του πολεμούν για την ελευθερία της πατρίδας.Ήταν 20 Μαίου του 1825 όταν έπεφτε νεκρός στο Μανιάκι της Μεσσηνίας ο Παναγιώτης Κεφάλας περνώντας στην αθανασία.

Τ.Ο. Καβάλας – Αίας ο Τελαμώνειος