Ο αγγειογράφος που εξύψωσε την αγγειογραφία στα υψηλότερα πεδία
Η Αθήνα του 6ου π. χ εξελίσσονταν από μια μικρή πόλη σε ηγέτιδα δύναμη του Ελληνισμού που θα κυριαρχούσε στις τέχνες και τα γράμματα. Στην Αθήνα συγκεντρώνονταν ένα πλήθος καλλιτεχνών ζωγράφων, τοιχογράφων, αγγειογράφων, γλυπτών, χρυσοχόων που εξήγαγαν τα περισσότερα προιόντα τους σε ολόκληρο τον μεσογειακό κόσμο από την Ετρουρία(κεντρική Ιταλία), την Γαλατία και την Φοινίκη όπου κοσμούσαν τις οικίες των ευγενών και σαν αφιερώματα ιερών. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς γεννήθηκε ο Εξηκίας ή ποιοι ήταν οι γονείς του. Από μικρός έδειξε το ταλέντο του στην αγγειοπλαστική και στην αγγειογραφία, η περίοδος της ακμής του ήταν γύρω στο 560-530 π. χ. Τα περισσότερα έργα του Εξηκία εξάγονταν σε ανατολή και δύση κάνοντάς τον διάσημο στα πέρατα της οικουμένης. Όλα τα αγγεία του είχαν την υπογραφή του «Εξηκίας εποίησεν».
Ο Εξηκίας εμπνέονταν από την πλούσια μυθολογία(η αρχαιότατη ιστορία) των Ελλήνων και ειδικότερα από τον Τρωικό πόλεμο και τους ήρωες που πολέμησαν στην πεδιάδα του Ιλίου. Ένα από τα διασημότερα έργα του που μας έχει σωθεί μέχρι τις μέρες μας είναι ο αμφορέας του μουσείου του Βατικανού που απεικονίζει τον Αχιλλέα και τον Αίαντα να παίζουν πεσσούς(ένα είδος επιτραπέζιου παιχνιδιού) και στην άλλη όψη τους Διόσκουρους όταν επιστρέφουν στην Λακεδαίμονα. Κατασκεύαζε επίσης και παναθηναϊκούς αμφορείς που δίνονταν ως δώρο στους νικητές των Παναθηναίων. Η φήμη του πια ξεπερνούσε τα όρια της Αττικής και τα αγγεία του ήταν πραγματικά έργα τέχνης. Ένα ακόμα έργο του που μας σώζεται είναι και ο κύλικας από το μουσείο του Μονάχου όπου στο εσωτερικό του απεικονίζει τον Διόνυσο μέσα σε μια τριήρη και γύρω της δελφίνια και ένα τεράστιο αμπέλι κατάφορτο με τσαμπιά σταφύλια. Ο Εξηκίας πλέον ήταν δάσκαλος και είχε τους δικούς του μαθητές, ένας από αυτούς ήταν ο ζωγράφος του Ανδοκίδη που έγινε και αυτός διάσημος στην εποχή του μιας και υπήρξε ο εισηγητής του ερυθρόμορφου ρυθμού. Η επιρροή που άσκησε στους σύγχρονους αγγειογράφους και στους μεταγενέστερους υπήρξε καταλυτική.
Τα έργα του απέπνεαν ζωντάνια και αφηγούνταν τις ιστορίες έτσι ώστε και οι αγράμματοι να καταλάβαιναν αμέσως τον μύθο που περιέγραφε το αγγείο. Ο Εξηκίας δημιούργησε νέους τύπους αγγείων. Το ύφος της ζωγραφικής του όσο και τα σχήματα άσκησαν μεγάλη επιρροή στους μεταγενέστερους. Ένα ακόμη αγγείο του που σώζεται στο Βρετανικό μουσείο στο Λονδίνο είναι και ο αττικός μελανόμορφος αμφορέας που απεικονίζει την μάχη μεταξύ Αχιλλέα και Πενθεσίλειας, της βασίλισσας των Αμαζόνων. Δεν γνωρίζουμε πότε πέθανε ο Εξηκίας αλλά το έργο έμεινε αθάνατο μέσα από τα αγγεία του που σώθηκαν μέσα σε πολυτελείς τάφους ή ιερά, παρακαταθήκη για την ανθρωπότητα που θαυμάζουμε τα περισσότερα στα μουσεία του εξωτερικού.
