Ένας μεγάλος άγνωστος ιατρός της αρχαιότητας

Τον 4ο π.Χ. αιώνα στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο, η Ιατρική επιστήμη ήταν αναπτυγμένη με πολλούς και άξιους εκπροσώπους. Ένας από αυτούς ήταν ο Διοκλής από την Κάρυστο της Εύβοιας, πατέρας του οποίου ήταν ο Αρχίδαμος.

Ο Διοκλής από πολύ νωρίς ασχολήθηκε με την Ιατρική για να απαλύνει τον πόνο των συνανθρώπων του. Μετοίκισε στην Αθήνα και εξάσκησε για πολλά χρόνια την Ιατρική εκεί αποκτώντας μεγάλη φήμη, όχι μόνο σαν άριστος γιατρός, αλλά και ως φιλάνθρωπος, αποκτώντας το προσωνύμιο «ο άλλος Ιπποκράτης» λόγω της ευρυμάθειας και της επιστημονικής του κατάρτισης. 

Θεωρείται αρχηγός της δογματικής ιατρικής και ήταν από τους εγκυρότερους σχολιαστές των έργων του Ιπποκράτους. Ο Διοκλής ήταν πάντα δίπλα στους ασθενείς του και θεραπεύοντας όσους είχαν ανάγκη, ανακάλυψε νέες μεθόδους ίασης. Συνέγραψε πολλά βιβλία για την Ιατρική στην Αττική (Ιωνική) διάλεκτο, όπως το «Περί ανατομής» που θεωρείται το πρώτο ελληνικό σύγγραμμα περί ανατομίας. Ασχολήθηκε με τις γυναικείες νόσους και τα δηλητήρια. Επίσης, καταπιάστηκε με την βοτανολογία και στο έργο του «Ριζοτομικόν» ανέλυσε τις θεραπευτικές ιδιότητες διαφόρων βοτάνων. 

Ο Διοκλής εξελίσσονταν συνεχώς ως ιατρός και γινόταν ολοένα πιο διάσημος ανάμεσα σε όλους τους ιατρούς. Μερικοί από τους κλάδους της Ιατρικής που ασχολήθηκε εκτός της ανατομίας ήταν η παθολογία, η γυναικολογία, η εμβρυολογία, η τοξικολογία, η βοτανολογία, η διαιτητική και η θεραπευτική.

Υποστήριξε πως η καρδιά ήταν η πηγή του αίματος και διέκρινε την «παχειά αρτηρία», την αορτή δηλαδή από την κοίλη φλέβα. Διαχώρισε την πνευμονία από την πλευρίτιδα, ανέλυσε την παράλυση του σώματος, την φρενίτιδα (ψυχολογική διαταραχή), ανέφερε πως ο ίκτερος προέρχεται από την έμφραξη του ηπατικού πόρου. Ανέφερε πως ο πυρετός στο σώμα είναι ένα απλό σύμπτωμα και όχι η αιτία της ασθένειας. Περιέγραψε τους ελώδεις πυρετούς πώς και γιατί εκδηλώνονταν και πώς μπορούσαν να αντιμετωπισθούν. 

Ο Διοκλής εφηύρε ένα μηχάνημα για την εξαγωγή βελών από το ανθρώπινο σώμα που ονομάστηκε «κυαθίσκος του Διοκλέους». Ο γιατρός του Ιουλιανού, Ορειβάσιος περιέγραψε έναν επίδεσμο με την ονομασία «σκαφίον» ή «θόλος» που είχε εφεύρει ο Διοκλής. 

Τα έργα του Διοκλέους δυστυχώς δεν διασώθηκαν παρά μόνο οι τίτλοι τους και μερικά αποσπάσματα μέσα από έργα άλλων συγγραφέων, όπως του Γαληνού, του Ορειβάσιου, του Αθηναίου, του Σωρανού και άλλων. Εκτός από τα προαναφερθέντα έργα έγραψε επίσης και το «Περί νόσων αιτιών και θεραπείας αυτών», το «Περί των κατ’ ιατρείον», το «Περί θανάσιμων φαρμάκων» αναλύοντας τα πάσης φύσεως δηλητήρια, το «Περί γυναικείων» για τις ασθένειες που ταλαιπωρούσαν τις γυναίκες, ένα βιβλίο γυναικολογίας δηλαδή, καθώς και το «Περί πυρετών». 

Ο Ρωμαίος επιστήμονας Πλίνιος τον ανέφερε ως έναν από τους θεμελιωτές της Ιατρικής μετά τον μέγα Ιπποκράτη. Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε άλλα πράγματα για τον βίο του Διοκλέους, ούτε πώς και πότε πέθανε.

ΠΗΓΗ