Την 20η Ιουλίου του 1974, οι Ελλαδίτες αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί και Οπλίτες που υπηρετούσαν στην Ελληνική Δύναμη Κύπρου με κύριο εφόδιο τους την υπέρμετρη αγάπη τους προς την πατρίδα μαζί με τον αδελφό Ελληνοκυπριακό λαό ρίχτηκαν στη μάχη κατά των αναίσχυντων Τούρκων εισβολέων, γράφοντας με τα αιματοβαμμένα τους κορμιά σελίδες άφθαστου ηρωισμού.
Όπου και να κλήθηκαν, σε όποιες μάχες και να έλαβαν μέρος, με αποκορύφωμα την τριήμερη επική μάχη του Στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ, υπερασπίστηκαν με σθένος τα ιερά και τα όσια της πατρίδας.
Η ΕΛΔΥΚ που είχε το στρατόπεδο της δίπλα στη Λευκωσία, στον δρόμο προς το Γερόλακο, ήταν κυριολεκτικά σαν τη μύγα μες στο γάλα στο εκτεταμένο και επίπεδο κάμπο. Χτυπήθηκαν λυσσαλέα και οι βόμβες Ναπάλμ κατέκαιαν τα πάντα.
Η ΕΛΔΥΚ του 1974, αποτελούσε αξιόμαχη Μονάδα στελεχωμένη με αξιόλογα και ικανότατα στελέχη. Ο τότε Διοικητής της ήταν ο Συνταγματάρχης Νικολαίδης, ο οποίος μόλις είχε τοποθετηθεί στη Μονάδα. Το μόνο λάθος που του καταλογίζεται, ήταν η τυφλή πειθαρχία του στις εντολές του ΓΕΕΦ και η απομακρυσμένη του παρακολούθηση των γεγονότων. Απόδειξη, ότι συναίνεσε στην αποστολή αυτοκτονίας της ΕΛΔΥΚ στο Κιονέλι, χωρίς καν τη προπαρασκευή Πυροβολικού και τη σοβαρή υποστήριξη αρμάτων και χωρίς να λαμβάνει υπόψη του ότι η επιχείρηση θα γινόταν στο φως της ημέρας όπου η Τουρκική Αεροπορία ήταν η μοναδική που μέχρι στιγμής δήλωνε παρόν στους Κυπριακούς αιθέρες.
Η ΕΛΔΥΚ , τάχθηκε αμυντικά μετά την αποτυχημένη επίθεση στο Κιονέλι, σε νέα χαρακώματα και ορύγματα τα οποία σκάφτηκαν την ίδια στιγμή με αστραπιαία ταχύτητα.
Στις 17:00 της 22ας Ιουλίου, μια ώρα μετά την κατάπαυση πυρών, στον Βόρειο τομέα της Λευκωσίας Τούρκοι επιχειρώντας προώθηση, θερίστηκαν από τους στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ.
Στις 18:00 – και ενώ ήταν σε ισχύ η συμφωνία για κατάπαυση του πυρός – περίπου 1.000 Τούρκοι στρατιώτες με όλμους πλησιάζουν έρπεις το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, με την ελπίδα να το καταλάβουν. Έγιναν αντιληπτοί και παρά τις εντολές του ΓΕΕΦ για μη αντίδραση εν όψει της κατάστασης, ο διοικητής του 4ου Λόχου με πρωτοβουλία του, παραβλέπει τις διαταγές και δίνει διαταγή πυρός μέχρι που οι Τούρκοι απομακρύνθηκαν.
Την Τρίτη 23 Ιουλίου, οι Τούρκοι προσπαθούν πάλι να πλησιάσουν, αυτή τη φορά στο χώρο μεταξύ ΕΛΔΥΚ και Αεροδρομίου Λευκωσίας. Ανακόπηκαν όμως από την Α’ Μοίρα Καταδρομών που ήρθε με τα «Νοράτλας», από το Μάλεμε της Κρήτης με την γνωστή αποστολή «Νίκη».
Κατά την φάση ΑΤΤΙΛΑ 2, το πρωί της 14ης Αυγούστου, βρήκε τους άντρες της ΕΛΔΥΚ σε γραμμή άμυνας στο στρατόπεδό της, στα ορύγματα και στις θέσεις διασποράς που είχαν ανακατασκευάσει.
Από το πρωί που ξεκίνησε ο Αττίλας ΙΙ, οι Τούρκοι άρχισαν να χτυπούν με πυρά βαρέως πυροβολικού και αεροπορίας. Εκδηλώθηκαν κατά συρροή επιθέσεις, όπου αποκρούονταν από τους υπερασπιστές της.
Η ηρωική άμυνα του Στρατοπέδου από την ΕΛΔΥΚ, αποδεικνυόταν η αποτελεσματικότερη των δυνάμεων μας. Οι Τούρκοι, σε μπουλούκια έκανα επίθεση, σε μπουλούκια υποχωρούσαν.
Ο διοικητής της ΕΛΔΥΚ, προβλέποντας νέα πιο ισχυρή επίθεση των Τούρκων, ζητάει την επομένη (16 Αυγούστου), από το ΓΕΕΦ, αντιαρματική υποστήριξη και υποστήριξη πυρών πυροβολικού. Αντί αυτών, του έστειλαν τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, όπου και έστειλε πίσω αφού δεν ήταν χρήσιμα και προκειμένου να διατεθούν σε άλλες αποστολές.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί το άσχημο παιχνίδι που έπαιζαν κάποιοι άνδρες των Ηνωμένων Εθνών όπου πρόδιδαν στους Τούρκους πληροφορίες μάχης των Ελληνικών Δυνάμεων. Αυτό αποδεικνύεται από μαρτυρίες των στρατιωτών της πρώτης γραμμής των ΕΛΔΥΚ, αφού ενώ έβλεπαν τις βολές του πυροβολικού των Τούρκων να είναι απελπιστικά άστοχες, ξαφνικά λίγο μόλις μετά την πτήση ελικοπτέρων του ΟΗΕ πάνω από τις οχυρωμένες Ελληνικές θέσεις, οι βολές τους γίνονταν απόλυτα εύστοχες.
Ακόμη μία απόδειξη είναι το εξής γεγονός, αφότου δόθηκε από Έλληνα Αξιωματικό στους αξιωματικούς του ΟΗΕ (υπό φορτική απαίτησή τους) το σχεδιάγραμμα του στρωμένου ναρκοπεδίου που υπήρχε μπροστά από το Στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, ένα ερπυστριοφόρο Μ-113 των κυανόκρανων, πέρασε μέσα από αυτό αποτυπώνοντας ξεκάθαρα στο έδαφος το ασφαλές μονοπάτι ανάμεσα στις νάρκες ! Το ίδιο βέβαια χρησιμοποίησαν και την επόμενη μέρα στην επίθεση τους τα Τουρκικά άρματα.
Η ΕΛΔΥΚ, έχοντας πια κρατήσει γερά ήδη δύο μέρες, περιμένει ξημερώνοντας η 16η Αυγούστου τη νέα επίθεση των Τούρκων η οποία έμελλε να είναι η τελευταία.
Στις 08:30 το πρωί, άρχισε να προσβάλλεται το Στρατόπεδο και τα γύρω υψώματα από την αεροπορία τους. Οι τούρκικοι σχηματισμοί αρμάτων που επιτέθηκαν, μέχρι το μεσημέρι είχαν αποκρουστεί από τους λίγους υπερασπιστές που είχαν απομείνει στο στρατόπεδο και με τα πενιχρά οπλικά συστήματα που διέθεταν.
Μετά από επαναλαμβανόμενες επιθέσεις, οι Τούρκοι κατέφεραν να φθάσουν 100 μέτρα από τις τελευταίες σειρές των συρματοπλεγμάτων.
Τα τούρκικα άρματα έπεσαν στις γραμμές τους και οι Έλληνες μαχητές, δίνουν μάχη πια σώμα με σώμα. Εξελίχθηκαν σκηνές άπειρης αυτοθυσίας και ηρωισμού.
Στις 13:35, τα Τουρκικά άρματα έμπαιναν πλέον από όλες τις μεριές στο στρατόπεδο.Τότε, οι Ανθυπασπιστές Κέντρας Κ. και Παπαλάμπρου Β., με λιγοστούς άνδρες από την Διμοιρία Πολυβόλων έμειναν εκεί να καλύψουν τους υποχωρούντες συναδέλφους τους ! Έκτοτε, θεωρούνται και οι δύο αγνοούμενοι.
Οι Τούρκοι, στη μανία τους για την ΕΛΔΥΚ που αντιστάθηκε ηρωικά, μάζεψαν μερικούς νεκρούς στρατιώτες της στον δρόμο μπροστά από το στρατόπεδο και αφού τους απογύμνωσαν, τους έκοψαν τα κεφάλια και τους φωτογράφισαν.
Ανάμεσα στους πεσόντες Αξιωματικούς, ήταν οι Λοχαγοί Σταυριανάκος και Σταμπούλης. Ο πρώτος, διέταζε πριν λίγο τους άνδρες του να μείνουν στα ορύγματά τους και αν χρειαστεί, να περάσουν από πάνω τους τα τούρκικα άρματα. «Το Στρατόπεδο είναι Ελλάδα και θα το υπερασπιστούμε μέχρι ενός», είπε λίγο πριν σκοτωθεί.
Σε αυτή τη μάχη η ΕΛΔΥΚ, έχασε πάνω από το 1/3 της δυνάμεως των υπερασπιστών της, όπου στις 14 Αυγούστου αριθμούσε σε περίπου 300 άνδρες. Ήταν οι «300 της ΕΛΔΥΚ», όπως κάποιοι θα τους αποκαλέσουν αργότερα.
Κανείς από τους υπερασπιστές της δε το έβαλε στα πόδια, παρόλο που η προσπάθειά σους από την αρχή φαινόταν καταδικασμένη και λόγω του όγκου των επιτιθέμενων και λόγω των ισχνών μέσων που διέθεταν για την απώθησή τους.
Υπήρξαν στιγμές άμυνας με απαράμιλλη λύσσα από πλευράς των Ελλήνων μαχητών!
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, ότι σε ένα όρυγμα, όταν οι άντρες που ήταν μέσα σε αυτό ξέμειναν από πυρομαχικά, βγήκαν έξω και επιτέθηκαν εναντίον του επερχόμενου τούρκικου τανκς, πετώντας με δύναμη εναντίον του τα κράνη τους !!!!!
Οι άνδρες της ΕΛΔΥΚ, απαγκιστρώθηκαν μόνο όταν διατάχθηκαν γι αυτό, αφού πολλοί από αυτούς είχαν καταπλακωθεί μέσα στα ορύγματα από τα εφορμούντα τούρκικα τανκς, έχοντας ξοδέψει και τα τελευταία πυρομαχικά τους.
Η μάχη της ΕΛΔΥΚ, αναφέρεται στο Μουσείο Ιστορίας στο Λονδίνο σαν μία από τις πιο άνισες μάχες που δόθηκαν ποτέ.
Τέλος, αναφέρονται παρακάτω τέσσερις αλήθειες από την τουρκική πλευρά, που έρχονται να αποδείξουν για ακόμη μια φορά, το πόσο κατώτεροι των γεγονότων στάθηκαν τα κυβερνητικά και στρατιωτικά στελέχη σε Ελλάδα και Κύπρο εκείνες τις ημέρες. Αντί να σταθούν «λιοντάρια», όλοι ανεξαίρετα οι αρχηγοί των τριών κλάδων και ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, αντί να καταφέρουν καίριο, τελειωτικό πλήγμα στο τουρκικό τέρας του Αττίλα, περιορίστηκαν σε ανακοινώσεις, συσκέψεις και πολεμικά συμβούλια, αφήνοντας πλήρως αβοήθητη την Kύπρο. Και το χειρότερο, «έκλεψαν» τρεις φορές τη νίκη μέσα από τα χέρια της ΕΛΔΥΚ ! Τρεις φορές την διέταξαν να εγκαταλείψει τις θέσεις που κατέλαβε στο άντρο της τουρκικής παρανομίας, στο Κιονέλι, όπου είχε συρρικνωθεί η ΤΟΥΡΔΥΚ και είχε σχεδόν αποδεκατιστεί η τουρκική ταξιαρχία των αλεξιπτωτιστών.
Πρώτη αλήθεια: ότι οι Τούρκοι βρέθηκαν σε απελπιστική κατάσταση από την πρώτη μέρα της εισβολής και αν η ΕΛΔΥΚ δεν έπαιρνε δύο φορές εντολή να εγκαταλείψει το Κιόνελι, οι Έλληνες θα βρίσκονταν από την αυγή της 21ης Ιουλίου στον Άγιο Ιλαρίωνα και θα έθεταν υπό τον πλήρη έλεγχό τους τον στρατηγικό αυτό χώρο και τα στενά του Μπογαζίου.
Δεύτερη αλήθεια: Είχαν σκοτωθεί από την πρώτη μέρα των επιχειρήσεων όλοι οι Τούρκοι στασιαστές της ΤΜΤ και οι ελάχιστοι Τούρκοι αλεξιτπωτιστές που επέζησαν, καθώς και τα απομεινάρια της ΤΟΥΡΔΥΚ, με καταρρακωμένο ηθικό και χωρίς ενισχύσεις, ή θα εξουδετερώνονταν πλήρως τη δεύτερη μέρα ή θα παραδίδονταν αμαχητί.
Τρίτη αλήθεια: Η αγωνία στην ‘Αγκυρα και στην κατεχόμενη Λευκωσία είχε κορυφωθεί, από την ορμητική προέλαση της ΕΛΔΥΚ και την αποτυχία των εισβολέων να δημιουργήσουν προγεφύρωμα.
Τέταρτη αλήθεια: Στο τουρκικό επιτελείο επικρατούσε χαώδης κατάσταση και αν το Ελληνικό Επιτελείο εφάρμοζε τα σχέδιά του για την Kύπρo, οι Τoύρκοι θα υφίσταντο πανωλεθρία και η Kύπρoς σήμερα θα ήταν ελεύθερη.
Σημ. : Χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από το βιβλίο : «ΚΥΠΡΟΣ 1974, Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΔΟΣΙΑ», Κωνστ. Αλεξ. Δημητριάδης, Εκδ. ΠΕΛΑΣΓΟΣ
