Ο Ηρωικός Αγώνας της ΕΟΚΑ για την απελευθέρωση της Κύπρου από τον Βρετανικό ζυγό, έχει ήδη ξεκινήσει επίσημα από τη 1η Απριλίου του 1955. Και όσο η ένοπλη δράση της συνεχίζεται και ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος καταβάλλει προσπάθειες για την διεθνοποίηση του ζητήματος, οι πόλεις της Κύπρου με πρωτοστατούσα τη μαθητιώσα νεολαία, σείεται από τις διαδηλώσεις οι οποίες αποτελούν καθημερινό φαινόμενο.

Από την άλλη πλευρά, το Λονδίνο αντιδρά και εμπλέκει ενεργά τους Τούρκους . O πρωθυπουργός Άντονυ Ηντεν, προσκάλεσε τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας για να συζητήσουν το Κυπριακό. Η διάσκεψη, έλαβε χώρα στο Λονδίνο από τις 29 Αυγούστου εώς και τις 7 Σεπτεμβρίου, όμως κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα δεν επέφερε.

Με την εμπλοκή της Τουρκίας τώρα πια, το εθνικό θέμα ναρκοθετείται. Η Άγκυρα εξέλαβε τη <<συνεννόηση>> που προωθούσαν οι Βρετανοί με τρόπο δραματικό, όπως αποδείχθηκε αργότερα.

Στη Κύπρο λίγες μέρες αργότερα ο Βρετανός κυβερνήτης, κήρυξε την ΕΟΚΑ παράνομη, ενώ κατέφθασαν στρατιωτικές ενισχύσεις – διόλου ευκαταφρόνητες – από τη Μάλτα και το Σουέζ (1.200 περίπου πεζοναύτες και κομμάντος), 130 επίλεκτοι εθελοντές από τα αστυνομικά τμήματα της Βρετανίας και 50 εκπαιδευμένοι αστυνομικοί σκύλοι. Ο κυπριακός λαός, αμέσως αντέδρασε και ακολούθησαν διαδηλώσεις, ταραχές, φυλακίσεις, φόνοι και βασανιστήρια, από τη πλευρά των Βρετανών.

Η ΕΟΚΑ, έκδωσε προκηρύξεις στις οποίες καλούσε το λαό να σταθεί όρθιος και αλύγιστος. Στις 3 Οκτωβρίου του 1955, η βρετανική κυβέρνηση διόρισε νέο κυβερνήτη τον στρατάρχη Τζον Χάρτινγξ και αντικυβερνήτη τον Τζωρτζ Σινκλέιρ στο νησί, υπολογίζοντας ότι θα μπορέσουν να συντρίψουν την ΕΟΚΑ. Ο Χάρτινγκ, θεώρησε ότι σύντομα θα απαλλασσόταν από την ΕΟΚΑ, οπότε και θα συνδιαλεγόταν με τον Μακάριο από θέση ισχύος. Στο μεταξύ, ενέτεινε την αστυνομοκρατία και τα μέτρα καταστολής, σε πολλές περιπτώσεις απαγόρευε τη κυκλοφορία με κατ’οίκον περιορισμό και δεν επέτρεψε τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου.  Συγχρόνως, τοιχοκολλήθηκαν παντού επικηρύξεις του Αρχηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή, με αμοιβή 10.000 λίρες για τη κατάδοσή του. Λίγο αργότερα, επικηρύχτηκαν και δεκάδες άλλοι αγωνιστές.

Στις 9 Μαρτίου του 1956 και ενώ ο Μακάριος ετοιμάζεται να ταξιδέψει για την Αθήνα, στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας συνελήφθη αυτός και η συνοδεία του από τους Βρετανούς και τους εξόρισαν στις Σεϋχέλλες, όπου και παρέμειναν εκεί για ένα χρόνο.

Σε όλο αυτό το διάστημα τα βρετανικά στρατεύματα στη Κύπρο, ενισχύονταν συνεχώς με νέες μονάδες. Στις 12 Οκτωβρίου του 1955, στο λιμάνι της Αμμοχώστου κατέπλευσε βρετανικό σκάφος και αποβίβασε 720 στρατιώτες. Τα βρετανικά αποσπάσματα, περιέτρεχαν τα χωριά τρομοκρατώντας τους κατοίκους τους.

Η ΕΟΚΑ, λειτουργώντας μέχρι τότε ως οργάνωση με αμιγώς στρατιωτικό χαρακτήρα, επιχείρησε να αντιδράσει σε όλα αυτά. Τη περίοδο εκείνη λοιπόν, στις αρχές του 1956, ιδρύθηκε η ΠΕΚΑ (Πολιτική Επιτροπή Κυπριακού Αγώνα) με σκοπό την υποστήριξη του αγώνα σε πολιτικό επίπεδο. Έργο της, ήταν η ενίσχυση του φρονήματος και του ηθικού του κυπριακού λαού και η καταπολέμηση της βρετανικής προπαγάνδας. Όπλο της ΠΕΚΑ για την επίτευξη των παραπάνω, ήταν οι συνεχείς ανακοινώσεις της, οι οποίες γίνονταν γνωστές στο πληθυσμό μέσω των προκηρύξεων.

Ο Αρχηγός Γεώργιος Γρίβας, πίστευε ότι για την επιτυχία του απελευθερωτικού κινήματος θα έπρεπε να συμμετέχει η ολότητα ή έστω η πλειονότητα του κυπριακού πληθυσμού. Με επιστολή του στον Μακάριο, έκθετε το γενικό σχέδιο ενεργείας που προέβλεπε τη καθολική συμμετοχή της νεολαίας και του λαού στον ένοπλο αγώνα με εξεγέρσεις.

Για την οργάνωση του πληθυσμού, ο Αρχηγός χρησιμοποίησε μεθόδους στηριζόμενες στη ψυχολογία της μάζας του λαού, απευθυνόμενος στο εθνικό φρόνιμα και δίνοντας παραδείγματα τις θυσίες και τους κινδύνους. Μετά την δημιουργία και την ολοκλήρωση του κυρίως “σώματος” της ΕΟΚΑ, στις αρχές του 1956, στα σχέδια του Διγενή μπαίνει και η καθολική συμμετοχή του λαού στον αγώνα, μέσω συστηματικής οργάνωσης. Γι αυτό το σκοπό δημιουργήθηκε η ΠΕΚΑ (Πολιτική Επιτροπή Κυπριακού Αγώνος).

Οι σκοποί της, όπως αυτοί ορίσθηκαν στις 3 Σεπτεμβρίου του 1956, ήταν οι εξής:

Ο συντονισμός του πολιτικού αγώνα με τον στρατιωτικό Η διατήρηση αρραγούς του εσωτερικού Η εξύψωσης του ηθικού του λαού Καταπολέμηση της εχθρικής προπαγάνδας

Προέβη στη δημιουργία επιτροπών <<ΠΕΚΑ>> στον εκάστοτε τομέα, οι οποίες διοικητικά θα ήταν εξαρτημένες από τους αντίστοιχους τομεάρχες. Σε ότι αφορά όμως τις αποστολές και τις εργασίες που θα έπρεπε να αναλάβουν, θα λάμβαναν απ’ευθείας οδηγίες από τον ίδιο τον Διγενή διαβιβαζόμενες μέσω των τομέων με εξαίρεση τη ΠΕΚΑ Λευκωσίας, η οποία λάμβανε οδηγίες από τον Διγενή χωρίς τη μεσολάβηση του τομέα. Η ΠΕΚΑ με τον καιρό, ανέλαβε και αποστολές της Παθητικής Αντίστασης (Π.Α), αφού θεωρήθηκε πρακτικότερο να συγχωνευθούν οι κατά τόπους επιτροπές της Π.Α., με τη ΠΕΚΑ, όπου θα αποτελούσαν ένα τμήμα.

Σταδιακά, οργανώθηκε και η νεολαία στην ΑΝΕ (Άλκιμος Νεολαία ΕΟΚΑ). Συσπείρωσε τον μαθητικό κόσμο και με τα έντυπα της μπόλιασε τους Κύπριους εφήβους με τα ιδανικά της Ελλάδας και της ελευθερίας.

Η μεγαλύτερη επιτυχία υπέρ του Αγώνα, ήταν η νίκη στη <<μάχη του πληθυσμού>> . Ολόκληρος ο Ελληνικός Κυπριακός λαός, αφυπνίστηκε, πειθάρχησε και αγωνίσθηκε, ανεξαρτήτου φύλλου και ηλικίας και με ελάχιστες εξαιρέσεις προδοτών.

Στον Απελευθερωτικό Αγώνα του Κυπριακού λαού δεν υπήρξε <<πρώτη γραμμή>> ή <<μετόπσιθεν>>, αλλά ένα πεδίο μάχης που όλοι οι μαχητές ήταν ίσοι. Από το στόμα του μικρού παιδιού μέχρι και του πιο γέρου, αντηχούσε μονάχα μια φωνή: <<Δεν θα υποκύψουμε>>.

Σημείωση: Έχουν χρησιμοποιηθεί πληροφορίες από το βιβλίο <<Χρονικόν>>, του Γεώργιου Γρίβα-Διγενή

Επανέκδοση, Σύνδεσμοι Αγωνιστών ΕΟΚΑ 1955-1959