Νικολάου Γεώργιος
Ο Γεώργιος Νικολάου γεννήθηκε στο χωριό Κάτω Πύργος της επαρχίας Λευκωσίας, το 1930. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο Κάμπου και εργαζόταν στη Λευκωσία. Ήταν παντρεμένος με τη Πελαγία Νικολάου και είχαν δύο παιδιά, την Ανδρούλα και την Γεωργία η οποία γεννήθηκε εννέα μέρες μετά τον θάνατό του.
Ο Νικολάου, ανέπτυξε δράση σε μυστικές ομάδες που προετοίμαζαν τον αγώνα για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού. Συνεργαζόταν με τον παππού του Παπαευριπίδη Ιωαννίδη (από τους πρώτους στρατολόγους της ΕΟΚΑ), το θείο του Πολύκαρπο Ιωαννίδη, τον οποίο αργότερα εξόρισαν οι Άγγλοι στις Σεϋχέλλες μαζί με τον Εθνάρχη Μακάριο, το Μητροπολίτη Κερύνειας Κυπριανό και τον Παπασταύρο Παπαγαθαγγέλου. Το 1950 συνεργάστηκε με τον ήρωα Ανδρέα Ζάκο για την εθνική διαφώτιση των κατοίκων των χωριών της περιοχής του.
Μυήθηκε στον αγώνα από τις αρχές του 1955 και με την έναρξη της ένοπλης δράσης, ανέλαβε ως υπεύθυνος της ΕΟΚΑ στα χωριά Πηγαίνια, Παχύαμμος, Κάτω και Πάνω Πύργος. Το ψευδώνυμό του ήταν “Δάφνιος”. Στο σπίτι του διατηρούσε κρησφύγετο όπου είχε φιλοξενήσει τους πρώτους πυρήνες για ανταρτική δράση στον τομέα Τυλληρίας. Αργότερα τους προώθησε σε νέο κρησφύγετο, μια φυσική σπηλιά στον Πλατύ Ποταμό μέσα στο δάσος, και τους τροφοδοτούσε. Υπήρξε και ένας από τους συνδέσμους της ανταρτικής ομάδας του ήρωα Μάρκου Δράκου την οποία και βοηθούσε σε διάφορες επιχειρήσεις της.
Στις 27 Οκτωβρίου 1956 συνελήφθη από τους Άγγλους μαζί με άλλους εννέα χωριανούς του και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο των Άγγλων στο δρόμο Πεντάγειας – Ξερού. Εκεί κατόρθωσε να μπει μυστικά ο αδελφός του Τάκης Νικολάου και να τον συναντήσει στις 12 Νοεμβρίου 1956. Η εικόνα που αντίκρισε τον αδελφό του από τα βασανιστήρια ήταν τραγική. Όπως του αποκάλυψε ο ίδιος, οι Άγγλοι βασανιστές τού είχαν συνθλίψει τα γεννητικά όργανα, του προκάλεσαν κώφωση με έκρηξη δυναμίτιδας και όλο το βράδυ τον είχαν δεμένο με σχοινί μέσα στη θάλασσα. Ζήτησε να του πάρουν γιατρό και δικηγόρο.
Την επομένη που πήγαν να τον συναντήσουν οι δικοί του τον βρήκαν νεκρό με θρυμματισμένα τα πόδια και μια σφαίρα στην πλάτη, την οποία όμως δέχθηκε όταν ήταν ήδη νεκρός. Ο θάνατός του προήλθε από το βασανισμό πνιγμού στον οποίο τον υπέβαλαν οι ανακριτές, χρησιμοποιώντας πετρέλαιο στο οποίο πρόσθεσαν πριονίδι.
Ξενοφώντος Πρόδρομος
Το όνομα του δεκαεπτάχρονου ήρωα φέρει σήμερα ένα από τα στρατόπεδα της Εθνικής Φρουράς στη Λεμεσό.
Ο Πρόδρομος Ξενοφώντος γεννήθηκε στο χωριό Αγριδάκι της επαρχίας Κερύνειας, το 1941. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο του χωριού του και ήταν άριστος μαθητής. Η οικονομική δυσχέρεια του πατέρα του όμως, δεν του επέτρεψε να συνεχίσει τις σπουδές του και έτσι αναγκάστηκε να εργαστεί ως χύτης. Τον κατείχε η αγάπη για τον αθλητισμό, ήταν ριψοκίνδυνος και τολμηρός.
Μόλις δεκαέξι ετών και μετά από έντονη δική του επιμονή, έδωσε τον όρκο της ΕΟΚΑ (Αύγουστος 1957). Πριν από αυτό, συμμετείχε στον Αγώνα βοηθώντας τα αδέλφια του. Οι πρώτες αποστολές που του ανατέθηκαν ήταν να διανέμει φυλλάδια, να μιλά με τον τηλεβόα και να παρακολουθεί διάφορες κινήσεις, κυρίως στρατιωτών. Αργότερα, δραστηριοποιήθηκε στην ίδρυση εθνικοφρόνων σωματείων στο χωριό του, στα οποία ο Κυριάκος Μάτσης (τομεάρχης της περιοχής), έδινε ιδιαίτερη σημασία. Ο Πρόδρομος ήταν μέλος στις επιτροπές του θρησκευτικού συλλόγου και της νέας συντεχνίας του χωριού του.
Ο Πρόδρομος, μετά τη σύλληψη του μεγαλύτερου του αδελφού Ζαχαρία, ανέλαβε εκείνος τη τροφοδοσία των ανταρτικών ομάδων του Μάτση που βρίσκονταν στον Κυπαρισσόβουνο. Στις 7 Νοεμβρίου 1958 μετέφερε τρόφιμα στους αντάρτες μαζί με άλλον συναγωνιστή του. Οι Άγγλοι, κατόπιν πληροφοριών που είχαν για την αποστολή του και ανακαλύπτοντας τα ίχνη των παπουτσιών του κοντά στο δένδρο που βρήκαν τα τρόφιμα, τον συνέλαβαν. Μετά τη σύλληψη του, τον υπέβαλαν σε εξαντλητική ανάκριση. Στην άρνησή του να αποκαλύψει οτιδήποτε ακολούθησαν φρικτά βασανιστήρια μέχρι θανάτου.
Στις 12 Νοεμβρίου, παρέδωσαν στους δικούς του το άψυχο σώμα του. Το κρανίο του ήταν σπασμένο από το σιδερένιο στεφάνι, το οποίο οι Άγγλοι χρησιμοποίησαν στα βασανιστήρια και τα νύχια του ήταν όλα βγαλμένα.
AΘΑΝΑΤΟΙ ΟΙ ΗΡΩΕΣ!
