«Έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητος», χαρακτηρίζει ο Άγγλος ιστορικός σερ Στήβεν Ράνσιμαν την άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους. Η άλωση της πρωτεύουσας της Ελληνικής Αυτοκρατορίας από τους απογόνους των κατακτητών του δυτικού τμήματος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν η τελειωτική κατάλυση της εναπομεινάσης μετά τη κατάκτηση της Ελληνορωμαϊκής Δύσεως ελευθέρας Ελληνικής Ανατολής. Αυτή είναι μια από τις κύριες αιτίες της τελειωτικής αλώσεως από τους Τούρκους, αφού μετά το χτύπημα που δέχθηκε η Αυτοκρατορία, το 1261 όταν ανασυστάθηκε, δεν ήταν παρά μια σκιά του παλιού εαυτού της και η άλωση του 1453 ήταν μια φυσική συνέπεια της πρώτης.

Η δυναστεία των Αγγέλων υπήρξε η πιο καταστροφική για την Αυτοκρατορία. Οι Άγγελοι απέβησαν πραγματικοί «διάβολοι» γι αυτήν. Οι Σταυροφόροι εκμεταλλεύτηκαν την διχόνοια της Ελληνικής δυναστείας, αφού οι παρουσιασθείς σε αυτούς Αλέξιος Δ’ υιός του εκπτώτου αυτοκράτορα Ισαακίου Αγγέλου, μαζί με τον πατέρα του, τάζουν μεγάλη χρηματική βοήθεια στους έχοντες έλλειψη χρημάτων Σταυροφόρους, υπόσχονται βοήθεια κατά των Μωαμεθανών και την υποταγή της Ελληνικής Εκκλησίας στην Δυτική. Ο δόγης της Βενετίας Δάνδολος διείδε τα ωφελήματα από την επιχείρηση αυτή και τις αρχές του 1203 υπεγράφη η συμφωνία μεταξύ Αλεξίου και Σταυροφόρων. Οι Σταυροφόροι μετά από μερικούς μήνες εμφανίζονται προ της Κωνσταντινουπόλεως και την πολιορκούν, ενώ οι δύο προδότες καταλαμβάνουν την εξουσία. Δεν δύναται όμως να βρουν τα χρήματα που έταξαν στους Σταυροφόρους, παρά τη τρομερή φορολογία που επέβαλαν.

Τελικώς ανατρέπονται, αυτοκράτορας ανακηρύσσεται ο Αλέξιος Ε’ ο Μούρτζουφλος, ο οποίος αντιμετωπίζει τους Σταυροφόρους , αλλά ηττάται και εξαναγκάζεται να φύγει. Στον θρόνο ανέρχεται ο Θεόδωρος Λάσκαρις, αλλά δε κατορθώνει να σώσει την Βασιλεύουσα και φεύγει μαζί με τον Πατριάρχη και λίγους οπαδούς του από την Κωνσταντινούπολη, στην οποία εισέρχονται την 12η Απριλίου 1204 οι Σταυροφόροι.

Οι Σταυροφόροι υπήρξαν βάρβαροι, πυρπόλησαν μεγάλες συνοικίες και προέβησαν σε ανήκουστες λεηλασίες. Κατέστρεψαν άπειρα αρχαιοελληνικά έργα, με τα οποία είχαν κοσμήσει την Βασιλεύουσα οι πρώτοι Χριστιανοί Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Από άλλα απέσπασαν τον χρυσό και τους πολύτιμους λίθους, κατέστρεψαν άπειρα βιβλία και χειρόγραφα των αρχαιοελληνικών χρόνων, λεηλάτησαν και βεβήλωσαν τις εκκλησίες, ενώ κατατεμάχισαν την Αγία Τράπεζα της Αγίας Σοφίας, την οποία μετέβαλλαν σε στάβλο, άρπαξαν τα ιερά σκεύη και τα άγια λείψανα, προέβησαν σε σφαγές και παντός είδους βιαιοπραγίες και αυθαιρεσίες. Μόνο οι Ενετοί, οι οποίοι γνώριζαν την καλλιτεχνική αξία των Ελληνικών έργων άρπαξαν κάποια έργα και τα μετέφεραν στη χώρα τους.