Σαν σήμερα 11 Νοεμβρίου του 1912, μετά από 527 χρόνια υπό τούρκικου ζυγού, η Καστοριά απελευθερώνεται από τον Ελληνικό Στρατό και εντάσσεται ξανά στις πόλεις του Νεοελληνικού Κράτους.
Ο Ελληνικός Στρατός, μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26 Οκτωβρίου) και την απελευθέρωση της Φλώρινας (7 Νοεμβρίου), διέταξε τμήμα του Συντάγματος Ιππικού να προχωρήσει προς κατάληψη της Καστοριάς.
Το τμήμα διέθετε μόλις 27 ιππείς και τελούσε υπό τις διαταγές των Υπίλαρχων Ιωάννη Άρτη (ο ελευθερωτής της Φλώρινας) και Παναγιώτη Νικολαΐδη και του Μακεδονομάχου Ανθυπίλαρχου Κατοριανού Φιλολάου Πηχεώνα. Την πόλη την είχαν κυκλώσει περίπου δυνάμεις 25.000 ανδρών. Ο Άρτης, απέστειλε μήνυμα στον τότε Μητροπολίτη Καστοριάς προειδοποιώντας για τις δυνάμεις που βρίσκονταν στη πόλη και την διαταγή για παράδοση της άνευ όρων, από τον Αρχηγό του τουρκικού στρατού Μεχμέτ, εντός μιας ώρας από την λήψη του μηνύματος. Σε αντίθετη περίπτωση, προειδοποιούσε ότι θα αναγκαστεί να προβεί σε βομβαρδισμό της πόλης.
Ο Άρτης έστειλε τον Νικολαΐδη μαζί με δύο ιππείς στη Καστοριά, προκειμένου να μάθουν τα τεκταινόμενα. Πληροφορήθηκε από τον Μητροπολίτη ότι ο Αρχηγός του Τουρκικού Στρατού είχε εγκαταλείψει με τις δυνάμεις του τη Καστοριά προτού καν του επιδώσουν το μήνυμα του Υπίλαρχου Άρτη.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 11ης Νοεμβρίου, ο Ανθυπίλαρχος Πηχεών, εισήλθε πρώτος στη πόλη με λίγους ιππείς και κατευθύνθηκε στον Μητροπολίτη προαναγγέλλοντας του την απελευθέρωση της πόλης. Αργότερα, εισήλθε και επίσημα ο Επίλαρχος Άρτης με τους άνδρες του, χιλιάδες πολίτες ξεχυθήκαν στους δρόμους να τον προϋπαντήσουν. Οι καμπάνες σήμαναν χαρμόσυνα και Ελληνικές σημαίες κυμάτιζαν στα μπαλκόνια!
